Bảo đảm tốt nhất điều kiện sống cho người dân bị thu hồi đất
(PNTĐ) - Tại Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách sáng 7/4, tiếp tục xem xét, cho ý kiến về một số vấn đề lớn cần xin ý kiến của dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Đại biểu Quốc hội Bùi Thị Quỳnh Thơ - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh đánh giá cao việc tiếp thu ý kiến nhân dân của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) thời gian qua.
Nhấn mạnh nội dung về phương pháp xác định giá đất là vấn đề mà cử tri và nhân dân đặc biệt quan tâm trong suốt thời gian qua, Đại biểu cho rằng, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) giao Chính phủ quy định chi tiết do đó, để đảm bảo tính khả thi và có hiệu lực cao, đề nghị cơ quan soạn thảo nêu rõ trong dự thảo Luật các phương pháp định giá và các trường hợp áp cụ thể…
Đại biểu Tạ Thị Yên - Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu tại Chương XI về tài chính đất đai, giá đất dù đây là vấn để khó, phức tạp để có thể xác định giá đất sát với giá thị trường. Đại biểu bày tỏ cơ bản đồng tình với các nguyên tắc xác định trong luật song vẫn còn có những băn khoăn.
Đại biểu Tạ Thị Yên cho rằng, nếu coi giá đất được ghi trong hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đã được công chứng, chứng thực là một trong những thông tin đầu vào để xác định giá đất theo các phương pháp định giá đất quy định tại khoản 3 thì khó có thể sắc chính xác đảm bảo nguyên tắc là xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường.
Thực tế cho thấy, giá đất ghi trên các hợp đồng chuyển nhượng, kể cả công chứng thường có sự chênh lệch bằng hoặc là thấp hơn giá trị bảng giá đất được ban hành. Do đó, đại biểu Tạ Thị Yên đề nghị nên coi kết quả xác định giá đất do tổ chức tư vấn định giá đất thực hiện là một trong những căn cứ để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét quyết định giá đất quy định tại khoản 4 Điều 150. Đây cũng là một trong những thông tin đầu vào của việc xác định giá đất.
Đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH TP. Đà Nẵng bày tỏ đồng tình với quy định về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Theo đó, Nhà nước xem xét hỗ trợ cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất để tạo điều kiện cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản xuất.
Đại biểu cho rằng, dự thảo Luật cũng quy định rõ, khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất bị thu hồi. Khu tái định cư có thể bố trí cho nhiều dự án.
Để chủ trương trên thực sự hiệu quả khi đi vào cuộc sống, hạn chế thấp nhất việc phát sinh những khó khăn, đại biểu đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung các quy định cụ thể khác đảm bảo định lượng rõ hơn yếu tố “đảm bảo cuộc sống người dân bằng hoặc tốt hơn” sau khi bồi thường thu hồi đất.
Còn theo Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương, Điều 86 về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất có quy định, Nhà nước xem xét hỗ trợ cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất để tạo điều kiện cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản xuất.
Đại biểu cho rằng, để đánh giá cuộc sống tốt hơn không chỉ dựa vào thu nhập, mà còn dựa trên nhiều tiêu chí, nên cần nghiên cứu rà soát để quy định một cách toàn diện.
Bên cạnh đó, Điều 91 trong dự thảo luật có quy định về việc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân. Theo đó, có 4 cách bồi thường khi thu hồi đất nông nghiệp, bao gồm bồi thường bằng đất nông nghiệp, hoặc bằng tiền, hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi, hoặc bằng nhà ở. Đại biểu cho rằng cần giải trình rõ lý do bồi thường đất nông nghiệp bằng nhà ở.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà khẳng định tại hội nghị, các đại biểu đã cho các ý kiến toàn diện, sâu sắc, thể hiện sự nghiên cứu kĩ lưỡng dự thảo mới nhất và từ thực tiễn các đại biểu đã đưa ra nhiều đề xuất xác đáng. Đây là những đóng góp quan trọng cho Ban soạn thảo tiếp thu, hoàn thiện dự thảo trình Quốc hội. Từng vấn đề đại biểu Quốc hội góp ý sẽ có giải trình đầy đủ.
Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, qua theo dõi, có hơn 50% vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm đề cập là về tài chính đất và định giá đất. Vấn đề này là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, nếu giải quyết được vấn đề này thì các vấn đề khác cũng được giải quyết, từ tranh chấp về đất đai đến giải quyết khiếu nại tố cáo… Do đó, tại các Luật Đất đai trong suốt thời gian qua, các cơ quan đã kiên trì tìm bài toàn giải quyết vấn đề về tài chính đất đai, vấn đề giá thị trường, mục tiêu đặt ra là phù hợp với giá thị trường.
Đối với đất đai cho đồng bào dân tộc, vùng sâu, vùng xa, Phó Thủ tướng Chính phủ tán thành với ý kiến của các đại biểu Quốc hội, đó là cần chú trọng tới đồng bào ở vùng khó khăn, những người sinh kế phụ thuộc vào đất rừng… để từ đó xác định độ bao phủ chính sách cho đúng đối tượng.
Về đất nông lâm trường, thời gian tới Nhà nước chủ trương sẽ thu hồi những nông lâm trường làm ăn không hiệu quả để giao trả cho địa phương, từ đó có quỹ đất phân bổ cho đồng bào.
Một vấn đề khác được nhân dân quan tâm là thu hồi đất đai, đền bù đất đai, hỗ trợ tái định cư, tiếp thu các ý kiến đại biểu, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết Ban soạn thảo sẽ cố gắng để lượng hóa, cụ thể hóa các nội dung liên quan đến vấn đề thu hồi đất, đền bù đất đai, hỗ trợ tái định cư, bảo đảm người dân có sinh kế và phải đáp ứng được đời sống ít nhất là bằng trước khi bị thu hồi đất. Ban soạn thảo quan niệm đời sống tốt hơn chính là sự đồng bộ hạ tầng về mặt giao thông, văn hóa, giáo dục, y tế… và về chỗ ở là phải có diện tích lớn hơn.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định quan điểm là phải tạo các điều kiện tốt hơn cho người dân. Theo đó, trong từng dự án phát triển, nếu là dự án thương mại, nhà ở thì phải tạo điều kiện cho người dân có thể tiếp cận nhà ở.
Các dự án thu hồi đất đều phải có dự án tái định cư được quy hoạch trước, được bố trí để xây dựng hạ tầng, được bố trí để người dân lựa chọn mô hình nhà cửa của mình, kèm theo đó có một bản kế hoạch về đền bù, hỗ trợ.
