Cẩn trọng khi mua hàng online
(PNTĐ) - Mua sắm online mang lại nhiều tiện ích cho người tiêu dùng, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất là việc bị lừa đảo chiếm đoạt tiền khi mua bán.
Mất tiền oan uổng
Công an TP Hà Nội vừa thông tin, đơn vị vừa tiếp nhận đơn trình báo của một người dân bị mất 100 triệu đồng vì mua bán online trên mạng.
Theo đó, ngày 3/6, anh N (SN 1990, trú tại huyện Chương Mỹ, Hà Nội) lên mạng tìm mua mực khô để sử dụng và buôn bán. Anh thấy một tài khoản Facebook rao bán mực khô giá rẻ, chất lượng tốt nên đã liên hệ hỏi mua.
Sau khi trao đổi, anh N đặt mua hơn 100 kg mực có giá trị là 110 triệu đồng và thỏa thuận sau khi nhận hàng mới chuyển tiền.
Sáng ngày 5/6, anh N đến địa điểm giao hàng và trực tiếp kiểm tra hàng đã đặt. Kiểm hàng xong, anh N chuyển tiền vào tài khoản mà tài khoản Facebook đã cung cấp, nhưng lúc này người giao hàng trực tiếp báo lại không nhận được tiền nên không cho nhận hàng.
Khi liên hệ với tài khoản Facebook trên, anh N bị chặn liên lạc. Lúc này, anh N mới phát hiện đối tượng đã lợi dụng việc mua bán "online" để lừa đảo và đến cơ quan Công an trình báo sự việc.
Cũng trong ngày 8/6, Công an tỉnh Quảng Ninh thông tin Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh vừa triệt phá đường dây lừa đảo bán hàng online qua Facebook, chiếm đoạt tài sản của hơn 30 người dân.
Qua công tác nghiệp vụ, lực lượng Công an tỉnh Quảng Ninh phát hiện một nhóm tội phạm sử dụng tài khoản Facebook "ảo" để đăng bán bàn ghế, tủ đông, đồ dùng nhà hàng... với giá rẻ trên các hội nhóm "thanh lý đồ" rồi chiếm đoạt tiền cọc của hàng chục người dân, sau đó chặn liên lạc, xóa dấu vết.
Ngày 7/6, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Trần Quang Quân (SN 1999, trú tại xóm Nam Giai, thôn Tân Phong, xã Phong Vân, huyện Ba Vì, TP Hà Nội), là đối tượng chủ mưu, cầm đầu đường dây lừa đảo này.
Tại cơ quan công an, Trần Quang Quân bước đầu khai nhận đã cùng đồng bọn thực hiện hành vi lừa đảo trên mạng xã hội, chiếm đoạt tiền cọc của hơn 30 bị hại, với tổng số tiền trên 80 triệu đồng.
Hiện chuyên án đang tiếp tục được mở rộng điều tra, làm rõ các đối tượng liên quan, đồng thời truy tìm thêm các bị hại. Cơ quan điều tra đề nghị những tổ chức, cá nhân từng giao dịch, chuyển tiền cho tài khoản Facebook có tên "Chinh Moon Lẩu Nướng (Chinh Nguyễn Bufet)" nhanh chóng liên hệ với Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Quảng Ninh để cung cấp thông tin, phục vụ công tác điều tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật.
Giả danh shipper để lừa đảo
Thời gian gần đây, nhiều người đã lên tiếng cảnh báo chiêu thức lừa đảo của những kẻ mạo danh shipper để chiếm đoạt tiền. Cụ thể, nhiều người mua hàng online có thói quen nhờ shipper gửi và chuyển khoản vì đang bận hoặc không có ở nhà. Lợi dụng điều đó, các đối tượng lừa đảo sẽ gọi điện thoại cho người dân tự xưng là nhân viên giao hàng của các sàn thương mại điện tử thông báo có đơn cần giao và yêu cầu chuyển khoản để thanh toán tiền. Không ít người thiếu cảnh giác nên đã mắc "bẫy" và mất tiền oan từ chiêu thức lừa đảo này.
Trước tình hình đó, Bộ Công an cho biết, với hình thức lừa đảo giả danh shipper, kẻ lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua một số phương thức, thủ đoạn sau: Các nghi phạm lừa đảo thu thập, mua bán dữ liệu những người thường xuyên mua hàng online, sau đó giả danh shipper gọi điện thoại thông báo giao hàng vào những khung giờ bị hại thường không có nhà, gửi thông tin chuyển khoản đề nghị thanh toán.
Sau đó, nghi phạm thông báo chưa nhận được tiền, lừa bị hại tiếp tục chuyển tiền hoặc gửi tin nhắn thông báo bị hại đã đăng ký một gói dịch vụ nào đấy, với mức phí từ 2-10 triệu đồng trên tháng. Đồng thời hướng dẫn nạn nhân tiếp tục chuyển tiền để hủy gói dịch vụ... để chiếm đoạt.
Kẻ lừa đảo giả danh shipper đến giao hàng (bên trong hầu hết là hàng giả, hàng rẻ tiền hoặc không có giá trị), đề nghị thanh toán trước hoặc thanh toán khi giao hàng nhưng không cho kiểm tra hàng hóa.
Các nghi phạm lừa đảo tiếp cận với các kênh livestream bán hàng, tiếp cận với những khách hàng đặt mua hàng online, đề nghị xác thực đơn hàng tại các trang web giả mạo hoặc yêu cầu tải app theo dõi giao hàng để chiếm quyền kiểm soát điện thoại, chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng.
Các nghi phạm gọi điện giả danh shipper giao hàng để thu thập thông tin cá nhân của người dân, sử dụng cho các phương thức, thủ đoạn lừa đảo khác.
Cuối tháng 1/2025, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao CATP Hà Nội đã phối hợp với Công an quận Hoàng Mai bắt giữ Lê Duy Chiến (SN: 1993; trú tại: Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội) để điều tra về hành vi lừa vi lừa đảo qua hình thức giả danh shipper giao hàng. Tại cơ quan công an, Chiến khai nhận trước đây từng làm nhân viên giao hàng nên biết rõ về cách thức vận chuyển và giao hàng đến các khách hàng. Quá trình làm việc, Chiến biết được nhiều khách hàng mua hàng online thường không nhận hàng trực tiếp mà chỉ bảo nhân viên giao hàng gửi lại hàng hoá cho người quen hoặc để lại trước cửa nhà… sau đó bảo nhân viên giao hàng gửi số tài khoản để chuyển tiền mua hàng. Chiến nhận thấy có thể lợi dụng kẽ hở này để chiếm đoạt tiền từ người mua hàng nên đã theo dõi các trang Fanpage trên mạng xã hội Facebook của các shop bán hàng online, nhất là các phiên quảng cáo sản phẩm để xem phiên Livestream bán hàng trực tiếp và vào các bình luận đặt hàng tổng hợp lại thông tin (số điện thoại, địa chỉ, mặt hàng mua, shop mua hàng,…) để phục vụ lừa đảo.
Đối tượng sử dụng các số điện thoại là sim “rác” không chính chủ để gọi điện thoại cho khách hàng và tự giới thiệu là nhân viên giao hàng và thông báo có đơn hàng chuyển đến. Khi khách hàng không có mặt tại nhà, Chiến sẽ nói đã gửi hàng cho người quen hoặc hoặc lễ tân, hàng xóm… Sau đó, Chiến yêu cầu khách hàng chuyển tiền thanh toán vào tài khoản ngân hàng, để chiếm đoạt tiền. Trên thực tế, Chiến không giao hàng cho khách mà chỉ giả danh để lừa chiếm đoạt tiền của họ). Với phương thức lừa đảo như trên, chỉ trong một thời gian ngăn từ đầu tháng 4/2024 đến khi bị bắt giữ, Chiến đã lừa đảo được hàng trăm nạn nhân với số tiền chiếm đoạt được hơn 450 triệu đồng.
Người dân cần nâng cao cảnh giác
Để phòng tránh lừa đảo, Công an thành phố Hà Nội khuyến cáo người dân cần cảnh giác khi mua bán hàng hóa qua mạng xã hội, đặc biệt với những tài khoản không rõ nguồn gốc, rao bán hàng với giá quá rẻ so với thị trường; tuyệt đối không chuyển khoản hoặc đặt cọc trước khi xác minh rõ thông tin người bán; khi giao dịch trực tiếp nên kiểm tra kỹ thông tin bên giao, bên bán.
Khi gặp các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo, người dân cần kịp thời trình báo cơ quan Công an để ngăn chặn và xử lý theo quy định của pháp luật.
Đối với các hành vi lừa đảo giả danh shipper, Bộ Công an cũng khuyến cáo người dân luôn cẩn trọng kiểm tra kỹ đơn hàng, xác nhận với người gửi trước khi thanh toán. Nếu không đặt hàng, từ chối nhận và không thanh toán. Người dân cần yêu cầu được kiểm tra hàng trước khi thanh toán. Nếu shipper từ chối, hãy liên hệ ngay với người bán hoặc tổng đài của đơn vị vận chuyển. Mặt khác, chỉ thanh toán khi hàng đó đúng do mình đặt, kiểm tra hàng đảm bảo chất lượng, nên thanh toán trực tiếp với bên bán hoặc thông qua các sàn thương mại số. Kiểm tra kỹ thông tin tài khoản trước khi chuyển tiền. Không quét mã QR từ nguồn không rõ ràng.
Người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng cho người lạ hay các đối tượng mạo danh shipper (các shipper chân chính luôn có thông tin của khách hàng trên đơn hàng). Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo thì kịp thời tố cáo đến cơ quan công an nơi gần nhất để được tiếp nhận.
Đồng thời chủ động lưu giữ các nội dung trao đổi giữa mình và kẻ lừa đảo để cung cấp cho cơ quan công an phục vụ công tác điều tra (chụp ảnh lại các nội dung tin nhắn, ghi âm cuộc gọi, sao kê chuyến tiền...).
