Cho vay lãi cao giúp nhiều công ty chứng khoán thu nghìn tỷ
(PNTĐ) - Nhiều doanh nghiệp chứng khoán đồng loạt báo lợi nhuận nghìn tỷ trong năm 2023 từ hoạt động môi giới và cho vay ký quỹ với lãi suất cao…
Hai “ông lớn” ngành chứng khoán giữ phong độ
Nhiều doanh nghiệp chứng khoán mới đây công bố Báo cáo tài chính quý IV/2023 (BCTC), qua đó cho thấy, bức tranh ngành có nhiều khả quan bất chấp tình hình kinh tế đối mặt nhiều khó khăn.
Trong đó, đáng chú ý nhất là hai doanh nghiệp hàng đầu ngành chứng khoán là SSI và VND vẫn giữ được mức tăng trưởng ổn định nhờ vào hoạt động nghiệp vụ như, cho vay ký quỹ (vay margin) với lãi suất cao, tư vấn đầu tư, môi giới chứng khoán…
Về Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI (Chứng khoán SSI), tính đến 31/12/2023, doanh nghiệp này có quy mô tài sản hơn 69.200 tỷ đồng. Trong đó, nợ phải trả tăng mạnh từ hơn 29.800 tỷ hồi cuối năm 2022 lên 46.000 tỷ cuối năm 2023 và vốn chủ sở hữu tăng từ 22.383 tỷ đồng năm ngoái lên 23.240 tỷ đồng cuối 2023.
Như vậy, quy mô nợ phải trả của SSI hiện đang ở mức cao gấp hai lần so với vốn chủ sở hữu. Trong khi đó, vốn chủ sở hữu chỉ tăng nhẹ khoảng 1 tỷ đồng.
BCTC hợp nhất quý IV/2023 của SSI cho thấy, tài sản tài chính của doanh nghiệp chiếm tỷ lệ cao với 65.659 tỷ đồng, tăng khoảng 17 tỷ đồng so với hồi cuối năm 2022. Tài sản dài hạn chiếm hơn 3.400 tỷ đồng.
Về tình hình hoạt động, lãi từ các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) (bao gồm lãi bán các tài sản tài chính, chênh lệch tăng và đánh giá lại các tài sản tài chính, cổ tức, tiền lãi phát sinh) tại quý IV/2023 đạt hơn 1.000 tỷ đồng – tăng cấp đôi so với cùng kỳ năm trước, qua đó đưa số lãi cả năm vượt 3.166 tỷ đồng, cao hơn khoảng 1.100 tỷ đồng so với cuối năm 2022.
Ngoài ra, khoản lãi từ hoạt động cho vay và môi giới chứng khoán cũng đem về cho SSI số tiền hơn 3.000 tỷ đồng.
Cộng các nguồn thu khác, năm 2023, doanh thu của SSI đạt hơn 7.157 tỷ đồng. Trong đó, lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp cả năm đạt hơn 2.800 tỷ đồng, cao hơn năm trước khoảng 700 tỷ đồng.
Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect (VNDirect), cũng không kém cạnh SSI với khoản lợi nhuận chưa phân phối lên đến nghìn tỷ.
Theo BCTC quý IV/2023, doanh nghiệp có quy mô tài sản đạt hơn 41.700 tỷ đồng. Trong đó, nợ phải trả chiếm hơn nửa với 25.236 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu là 16.500 tỷ đồng.
Báo cáo về tình hình hoạt động cho thấy, việc tập trung cao vào các hoạt động chuyên ngành đã giúp doanh nghiệp có được nguồn thu ổn định.
Tính đến cuối năm 2023, lãi từ FVTPL đem về cho VNDirect hơn 3.800 tỷ đồng, nhiều hơn năm trước hơn 400 tỷ đồng. Lãi từ các khoản cho vay (chủ yếu là lãi cho nhà đầu tư vay ký quỹ để mua cổ phiếu) đạt hơn 1.154 tỷ đồng – giảm khoảng 100 tỷ đồng so với cuối năm ngoái.
Tổng cộng doanh thu từ hoạt động chứng khoán đem về cho doanh nghiệp hơn 6.500 tỷ đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí hoạt động, lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp cả năm 2023 đạt hơn 2.400 tỷ đồng, cao hơn so với năm ngoái khoảng 500 tỷ đồng.
Cho vay lãi suất cao
Ngoài hai “ông lớn” nêu trên, hàng loạt doanh nghiệp chứng khoán cũng thông báo lãi nghìn tỷ. Có thể kể đến như Công ty Cổ phần Chứng khoán TCBS của Techcombank đạt lợi nhuận sau thuế hơn 2.400 tỷ đồng. Chứng khoán Vpbank cũng thu về khoản lợi nhuận hơn 1.000 tỷ đồng.
Các đơn vị khác như ACBS của Ngân hàng ACB, Chứng khoán VIX, Chứng khoán SHS, BSC… cũng ghi nhận các khoản lợi nhuận tăng mạnh trong năm 2023.
Được biết, góp công lớn trong cơ cấu doanh thu của các công ty chứng khoán chính là hoạt động cho nhà đầu tư vay ký quỹ.
Theo thông tin của SSI, doanh nghiệp này có cho nhà đầu tư vay ký quỹ (vay margin) để mua cổ phiếu với lãi suất khoảng 13%/năm và lãi suất quá hạn lên đến 150%/ năm.
Một số nhà đầu tư chứng khoán cho rằng, các công ty cho vay margin càng nhiều thì càng có lãi. Lý do là trong trường hợp cổ phiếu mất giá, bên cho vay sẽ tự động ép bán cổ phiếu của nhà đầu tư để thu về các khoản tiền gốc, lãi và phí giao dịch.
Theo thông tin liên quan giao dịch ký quỹ của SSI, doanh nghiệp sẽ ép bán trên tài khoản giao dịch ký quỹ để thu hồi nợ trong các trường hợp như: Quá hạn từ 3 ngày làm việc. Tài khoản vi phạm tỷ lệ kỹ quỹ từ 3 ngày làm việc và ép bán ngay khi tài khoản vi phạm tỷ lệ ký quỹ.
Ngoài SSI, các công ty chứng khoán khác cũng áp dụng lãi suất cho vay margin neo ở mức trên 10% năm và lãi quá hạn rất cao. Công thức quản lý khoản cho vay ký quỹ cũng tương tự như cách mà SSI đang áp dụng.
