Mỗi khi cầm bút, hãy đặt câu hỏi viết thế nào để xứng đáng là “chiến sỹ trên mặt tư tưởng văn hóa của Đảng”
(PNTĐ) - Chiều ngày 17/11/2023, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị 6 năm thực hiện Luật Báo chí 2016 gắn với 10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp, quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam. Đây là Hội nghị cuối cùng trong chuỗi các 4 Hội nghị quan trọng về báo chí do Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức trong 2 ngày 16-17/11/2023 tại tỉnh Hòa Bình.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Nguyễn Khắc Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam cho biết: Từ khi thực hiện Luật Báo chí 2016 và 10 Điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, báo chí đã có những bước phát triển mạnh mẽ về số lượng, quy mô cũng như đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền.
Từ Trung ương Hội đến các Hội Nhà báo tỉnh thành phố, các Liên chi hội, Chi hội trực thuộc đã triển khai học tập Luật Báo chí, đóng góp ý kiến xây dựng Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo Việt Nam. Có thể khẳng định đội ngũ những người làm báo trong cả nước đã trưởng thành, vững vàng, tự tin tiếp bước các thế hệ làm báo đi trước làm chủ công nghệ, vận dụng kinh nghiệm thực tiễn cuộc sống và nền tảng lý luận, tạo nên những tác phẩm báo chí xuất sắc, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.
Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, cùng với các thành tựu, hoạt động báo chí vẫn còn một số tồn tại, bất cập. Một số cơ quan báo chí, người làm báo vi phạm đạo đức nghề nghiệp chạy theo thị hiếu tầm thường, tìm cách để thu lợi, kể cả việc làm sai lệch bản chất của sự việc. Ở một số địa phương, còn có sự chồng chéo chức năng nhiệm vụ chỉ đạo, quản lý giữa cơ quan chỉ đạo và cơ quan quản lý báo chí. Công tác quản lý báo chí chưa theo kịp với thực tiễn, chưa đáp ứng được sự phát triển của báo chí, truyền thông. Số lượng cơ quan báo chí tăng nhanh; nhưng phần lớn phải tự chủ tài chính, nhiều cơ quan chủ quản buông lỏng quản lý, phó mặc cơ quan báo chí trực thuộc, tôn chỉ mục đích bị xem nhẹ. Nhiều cấp Hội còn thiếu sát xao trong quản lý đội ngũ cộng tác viên, phóng viên thường trú tại các địa phương dẫn đến nhiều hành vi tiêu cực lợi dung nghề nghiệp để đe dọa tống tiền doanh nghiệp, người dân. Hiện tượng nhà báo - hội viên khai thác, sử dụng mạng xã hội cho những mục đích phi nghề nghiệp, hành xử, phát ngôn thiếu chuẩn mực, vi phạm quy chuẩn đạo đức và thậm chí là vi phạm pháp luật đang trở thành vấn đề được không chỉ báo giới mà dư luận xã hội hết sức quan tâm, lo ngại.
Ông Nguyễn Khắc Lợi cho biết: Thông qua Hội nghị này, lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam mong muốn ghi nhận những thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện các quy định của Luật Báo chí 2016 gắn với việc thực hiện Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo VN, Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo ngõ hầu cùng với các cơ quan chức năng sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Báo chí,tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo, Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo để phát huy những thành tựu, khắc phục chấn chỉnh những tồn tại, góp phần xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại như tình thần của Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Theo ông Nguyễn Mạnh Tuấn, Phó Trưởng ban thường trực Ban kiểm tra, Hội Nhà báo Việt Nam, cũng cho rằng, kể từ khi thực hiện Luật Báo chí 2016 và 10 Điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, báo chí đã có những bước phát triển mạnh mẽ về số lượng, quy mô cũng như đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền. Tính đến nay, Hội Nhà báo Việt Nam có tổng số hội viên là 24900 hội viên sinh hoạt tại 301 tổ chức hội, trong đó có 63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố, 20 Liên chi hội và 218 chi hội trực thuộc Trung ương.
Đội ngũ những người làm báo trong cả nước đã trưởng thành, làm chủ công nghệ, vận dụng kinh nghiệm thực tiễn cuộc sống và nền tảng lý luận, tạo nên những tác phẩm báo chí xuất sắc, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Đội ngũ người làm báo đã xuất hiện nhiều tấm gương nhà báo, hội viên trong sáng về đạo đức, tinh thông về nghiệp vụ, lao động cần cù, sẵn sàng hi sinh, cống hiến vì lợi ích của nhân dân, của đất nước.
Song, cùng với các thành tựu, hoạt động báo chí vẫn còn một số tồn tại, bất cập. Hiện tượng cơ quan báo chí không thực hiện đúng tôn chỉ mục đích, thông tin sai sự thật, thổi phồng, bóp méo sự thật có chiều hướng ngày càng tăng. Đã xuất hiện hiện tượng tiêu cực trong hoạt động báo chí với nhiều cách thức tinh vi, đối phó với các biện pháp quản lý của các cơ quan chức năng nhằm mục đích tống tiền hoặc vì động cơ không trong sáng khác.
Theo Phó Trưởng ban thường trực Ban kiểm tra, Hội Nhà báo Việt Nam, với góc độ là tổ chức chính trị -xã hội - nghề nghiệp của người làm báo, Hội Nhà báo Việt Nam thông qua việc giám sát, xử lý các vi phạm Điều lệ hội, 10 điều Quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan chức năng của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, tăng cường các biện pháp phòng ngừa, xử lý các sai phạm.
Đưa ra các giải pháp, bà Bùi Thúy Hằng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo tỉnh Hòa Bình cho rằng để xây dựng đội ngũ người làm báo Việt Nam luôn đáp ứng các tiêu chí “chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại” và hạn chế tối đa những “con sâu bỏ rầu nồì canh”, trong thời gian tới các cơ quan báo chí cần tăng cường quản lý, bồi dưỡng, đào tạo phóng viên không chỉ về chuyên môn, nghiệp vụ mà còn đặc biệt quan tâm đến vấn đề đạo đức nghề nghiệp. Quán triệt thường xuyên, đầy đủ Luật Báo chí; 10 điều Quy định Đạo đức nghề nghiệp của người làm báo do Hội Nhà báo Việt Nam ban hành; "Quy tắc sử dụng Mạng xã hội của người làm báo Việt Nam" tới các phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên. Đồng thời có các giải pháp nhằm hạn chế tối đa tình trạng lạm dụng chức năng nghề nghiệp để trục lợi, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín, hình ảnh và công việc của đại đa số những người làm báo chân chính.
Bà Hằng cũng cho rằng, các cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm các tổ chức và cá nhân vi phạm luật pháp về báo chí; nâng cao chất lượng và đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo trong thông tin, tuyên truyền; hỗ trợ kịp thời cho các cơ quan báo chí chính thống đang làm nhiệm vụ chính trị để đội ngũ những người làm báo chân chính yên tâm công tác, toàn tâm toàn ý thực hiện nhiệm vụ được giao.
Ngoài ra, theo bà Hằng, mỗi nhà báo cần nêu cao tinh thần tu dưỡng, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp. Xác định rõ nghĩa vụ công dân và trách nhiệm xã hội của người làm báo. Mỗi khi cầm bút người làm báo phải tự đặt cho mình câu hỏi: Viết cho ai? Viết để làm gì? Viết cái gì? Viết như thế nào để xứng đáng là “Những chiến sỹ trên mặt tư tưởng văn hóa của Đảng”.
