Phản biện xã hội quy định danh mục các khoản thu dịch vụ tại cơ sở giáo dục công lập
(PNTĐ) - Ngày 13/3, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội tổ chức Hội nghị Phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND Thành phố quy định danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục, đào tạo đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập của thành phố Hà Nội. Nếu Nghị quyết được thông qua sẽ là căn cứ pháp lý để tránh tình trạng lạm thu đầu năm học mới.
Trình bày dự thảo Tờ trình của Ủy ban nhân dân Thành phố về việc của HĐND Thành phố quy định danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục, đào tạo đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập của thành phố Hà Nội, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Hà Nội Trần Thế Cương cho biết, từ năm 2013, các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập của TP Hà Nội triển khai thực hiện các khoản thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục (thu khác) theo quy định tại Quyết định số 51/2013/QĐ-UBND.
Đến nay, Chính phủ đã ban hành văn bản quy định về thẩm quyền danh mục, mức thu đối với khoản thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục tại các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập thuộc HĐND cấp tỉnh. Tuy nhiên do chưa có văn bản thay thế Quyết định số 51/2013/QĐ-UBND nên gặp khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện.
Mức thu các khoản thu khác theo Quyết định số 51/2013/QĐ-UBND được thực hiện từ năm 2013 (đến nay đã hơn 10 năm), Nhà nước đã điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,150 triệu đồng/hệ số lên 1,800 triệu đồng/hệ số với tỷ lệ tăng khoảng 56,5%. Mặt khác, tốc độ tăng của chỉ số tiêu dùng năm 2023 so với năm gốc 2013 của TP Hà Nội là 33,44%.
Trong khi mức thu các khoản thu khác (dịch vụ hỗ trợ giáo dục) đến nay của TP Hà Nội vẫn giữ nguyên nên các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện dịch vụ hỗ trợ giáo dục.
Hiện nay một số nội dung thu đã phát sinh tại các đơn vị nhưng chưa được cấp có thẩm quyền quy định. Do vậy, các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập gặp khó khăn trong việc triển khai do không có pháp lý. Vì thế, việc ban hành Nghị quyết này là rất cấn thiết.
Về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Dự thảo Nghị quyết cụ thể như sau:
Phạm vi điều chỉnh: Nghị quyết này quy định danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịnh vụ hỗ trợ giáo dục, đào tạo tại cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập (không bao gồm cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao” của thành phố Hà Nội.
Đối tượng áp dụng: Trẻ em học mầm non và học sinh phổ thông đang theo học tại các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập (không bao gồm các cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao); học viên theo học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp-giáo dục thường xuyên theo chương trình giáo dục phổ thông của thành phố Hà Nội.
Các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập (không bao gồm các cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao); cơ sở giáo dục nghề nghiệp-giáo dục thường xuyên của thành phố Hà Nội.
Về mức thu các khoản thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục tại cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông công lập của thành phố Hà Nội có 6 nhóm danh mục, gồm:
1. Dịch vụ bán trú:
+ Dịch vụ tiền ăn của học sinh: 35.000 đồng/học sinh/ngày đối với bữa trưa; 20.000 đồng/học sinh/ngày đối với bữa sáng.
+ Dịch vụ chăm sóc bán trú: 235.000 đồng/ học sinh/tháng.
+ Dịch vụ trang thiết bị phục vụ bán trú: Mầm non: 200.000 đồng/học sinh/năm học. Tiểu học, trung học cơ sở: 133.000 đồng/học sinh/năm học.
2. Dịch vụ học 2 buổi/ngày (đối với cấp học Trung học cơ sở): 235.000 đồng/học snh/tháng
3. Dịch vụ nước uống của học sinh: 16.000 đồng/học sinh/tháng.
4. Dịch vụ giáo dục ngoài giờ (chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục ngoài giờ chính khóa theo quy định của pháp luật):
+ Dịch vụ chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục ngoài giờ (bao gồm dịch vụ trong giữ trước và sau giờ học chính khóa): 12.000 đồng/học sinh/giờ.
+ Dịch vụ chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục ngoài giờ (bao gồm dịch vụ trong giữ trong các ngày nghỉ): 96.000 đồng/học sinh/giờ.
+ Dịch vụ hoạt động giáo dục kỹ năng sống và hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa (do các cơ sơ giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập trực tiếp thực hiện): Dịch vụ hoạt động giáo dục kỹ năng sống (do các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập trực tiếp thực hiện): 15.000 đồng/học sinh/giờ dạy. Dịch vụ hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa, bồi dưỡng bổ sung kiến thức các môn hóa (do các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập trực tiếp thực hiện): 15.000 đồng/học sinh/giờ dạy.
5. Dịch vụ đưa đón trẻ, học sinh: 10.000 đồng/học sinh/km.
6. Dịch vụ tiền của học sinh nội trí tại một số trường có khu nội trú (không bao gồm trường Phổ thông dân tộc nội trú): 400.000 đồng/học sinh/tháng.
Về mức thu các khoản thu dịch vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục: Mức thu tại Nghị quyết này là mức trần (mức cao nhất), căn cứ mức trần các cơ sở giáo dục xây dựng dự toán chi phí để xác định mức thu và được thỏa thuận bằng văn bản với cha mẹ học sinh trên tinh thần tự nguyện, có sự thống nhất của Ban giám hiệu nhà trường, cơ quan quản lý cấp trên (UBND quận, huyện, thị xã hoặc Sở GD-ĐT thep phân cấp quản lý) trước khi ban hành, đảm bảo không được vượt mức trần quy định.
Tại hội nghị, các đại biểu thảo luận sôi nổi và yêu cầu Ban soạn thảo làm rõ hơn tiền dịch vụ bán trú cụ thể, chi tiết để tính ra mức thu đối với mỗi cơ sở giáo dục có đủ chi hay không và thiếu, đủ ra sao. Bởi tất cả các khoản thu này đều đặt lên vai của phụ huynh học sinh và gia đình.
Một số đại biểu cho rằng, cần nhấn mạnh nguyên tắc xây dựng danh mục các khoản thu và mức thu đảm bảo hài hòa danh mục và mức thu các khoản dịch vụ, hỗ trợ tăng thêm phù hợp với khả năng chi trả của phụ huynh học sinh trong điều kiện kinh tế - xã hội, đời sống của người dân còn khó khăn. Cần xem xét kỹ và quan tâm chế độ miễn giảm đối với học sinh thuộc diện chính sách, học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Chú trọng đến nguyên tắc dân chủ trong việc thỏa thuận tự nguyện giữa cơ sở giáo dục với cha mẹ học sinh. Đồng thời phải làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, công khai, minh bạch trong quản lý thu, chi để từ đó tạo sự đồng thuận xã hội trong tổ chức thực hiện Nghị quyết sau này.
Phát biểu kết luận hội nghị, đồng chí Nguyễn Lan Hương cho biết, đối với những nội dung phản biện trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo đã nhận được sự đóng góp của các nhà làm luật, nhà kinh tế, chuyên gia giáo dục, chuyên gia luật pháp… với các ý kiến phản biện nhiều chiều.
Với những nội dung cụ thể, 12 ý kiến phát biểu tại hội nghị và nhiều người đã gửi ý kiến đóng góp về Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội. Tất cả đều đánh giá cao sự chuẩn bị hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Sở GD-ĐT, và đánh giá cao tính khoa học khi ban hành dự thảo Nghị quyết.
Đối với các ý kiến góp ý, đồng chí Nguyễn Lan Hương đề nghị sở GD-ĐT tiếp thu và chỉnh sửa, hoàn thiện lại. Về cơ bản, các ý kiến đều tán thành với danh mục thu chi, dịch vụ, đảm bảo minh bạch, đảm bảo việc thay đổi về chỉ số giá tiêu dùng, tăng lương, tạo sự cân bằng tương đối với các biến đổi khác.
Về căn cứ pháp lý đã thể hiện đầy đủ. Căn cứ thực tiễn, tỷ lệ ý kiến đồng ý khá cao. Tuy nhiên cần quan tâm đến việc quản lý thu, chi theo đúng quy chế chi tiêu nội bộ được quy định tại khoản 2 mục 2 của Nghị quyết. Đồng thời đề nghị Sở GD-ĐT bổ sung báo cáo tác động của Nghị quyết về việc nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo trong dạy và học.
Ngoài ra, đề nghị Sở GD-ĐT nghiên cứu một số quy định để khuyến khích mức đóng góp vượt trần của phụ huynh. Nếu có đóng góp hơn thì không vi phạm, theo sự thỏa thuận nhưng vẫn phải có căn cứ hướng dẫn cụ thể. Từ đó khuyến khích tinh thần xã hội hóa đối với khu vực có điều kiện xã hội hóa trong giáo dục.
Đồng chí Nguyễn Lan Hương cũng đề nghị Sở GD-ĐT quan tâm làm tốt công tác tuyền thông để tạo sự đồng thuận khi triển khai nghị quyết, đặc biệt tạo sự ủng hộ của phụ huynh học sinh khi thực hiện nghị quyết này. Quá trình thực hiện nghị quyết cần kiểm tra, giám sát chặt chẽ công tác thu, chi. Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến phản biện tại hội nghị chuyển cho cơ quan chức năng để việc ban hành nghị quyết đúng với mong muốn của nhân dân Thủ đô.
