Vụ án Đồng Tâm là bài học cho những ai coi thường pháp luật

Ngay sau khi bản luận tội được công bố, nhiều ý kiến các tầng lớp nhân dân, các luật sư và chuyên gia pháp luật đều bày tỏ thái độ đồng tình với sự nghiêm minh của pháp luật, đề nghị phải xử phạt nghiêm khắc đối với các đối tượng có hành vi tàn độc, trực tiếp ra tay sát hại 3 chiến sĩ công an, quá trình xét xử tại tòa tiếp tục ngoan cố, không ăn năn, hối cải. Báo Phụ nữ Thủ đô đã phỏng vấn ý kiến của một số luật sư về phiên tòa đặc biệt nghiêm trọng này.    

Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội:

"Cáo trạng truy tố các bị can là đúng người, đúng tội, đúng với tính chất nghiêm trọng của vụ án"

Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội

Có thể nói vụ án xảy ra ở Đồng Tâm mà TAND TP Hà Nội đang xét xử sơ thẩm có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, các đối tượng rất manh động, có tính chất côn đồ, nguy hiểm, phạm tội có tổ chức, hậu quả là có 3 cán bộ công an đang thi hành công vụ hi sinh. Các đối tượng thực hiện hành vi đã tổ chức, bàn bạc kế hoạch chặt chẽ; chuẩn bị nhiều vũ khí phương tiện phạm tội có tính sát thương cao; sử dụng mạng xã hội tuyên truyền lôi kéo kích động nhiều quần chúng nhân dân; dùng vũ lực cản trở lực lượng công an thực hiện công vụ của họ.

Lời khai nhận tội của các đối tượng phù hợp với kết quả điều tra xác minh, kết quả khám nghiệm hiện trường, kết luận giám định pháp y và các chứng cứ thu thập được. Vì vậy Cáo trạng truy tố các bị can về tội “Giết người” và “Chống người thi hành công vụ” là có căn cứ. Ngoài ra, nếu có bị can không thừa nhận hành vi phạm tội nhưng các tài liệu, chứng cứ có đủ căn cứ chứng minh hành vi phạm tội của bị can đó thì bị can đó vẫn sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật.

Giết người là tội ác, tội nghiêm trọng nhất trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, thân thể con người. BLHS quy định nguyên tắc xử lý hình sự là nghiêm trị người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố chống đối, lưu manh, côn đồ,..; người phạm tội dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, cố ý gây hậu quả nghiêm trọng. Trong quá trình xét xử, đây là yếu tố để HĐXX cân nhắc định lượng hình phạt.

Vụ án này đối với các bị cáo bị truy tố về tội danh “Giết người” với nhiều tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự như giết từ hai người trở lên, có tính chất côn đồ, với người thi hành công vụ, vì lý do công vụ của nạn nhân... Do đó, đối với những đối tượng chủ mưu, cầm đầu, thực hành tích cực, ngoan cố chống đối thì có thể sẽ phải chịu mức án cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình. Bởi vậy việc VKS đề nghị mức án tử hình đối với một hoặc một số bị cáo có thể sẽ không phải là chuyện bất ngờ.

Với những bị cáo đã thành khẩn thừa nhận hành vi phạm tội của mình, lời nhận tội phù hợp với các tài liệu chứng cứ đã được làm rõ tại phiên tòa, phù hợp với lời khai của người làm chứng và các bị cáo khác thì tòa án sẽ đủ căn cứ để kết tội bị cáo. Nếu bị cáo đủ căn cứ kết tội mà thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tự nguyện bồi thường khắc phục hậu quả, nhân thân tốt thì có thể sẽ được hưởng sự khoan hồng của pháp luật. Còn đối với các bị cáo quanh co chối tội, chưa thực sự thành khẩn, nhân thân xấu, vai trò tích cực thì sẽ phải chịu mức án nghiêm khắc hơn.

Mức hình phạt cụ thể đối với từng bị cáo sẽ căn cứ vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Hình phạt với từng bị cáo có thể sẽ khác nhau để thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật cũng như để răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội, tạo điều kiện cho các bị cáo cải tạo, giáo dục để trở thành người tốt, sống có ích cho xã hội.

Vụ việc này có sự quan tâm đặc biệt của dư luận cũng như chuyên môn bởi vậy có lẽ Tòa án sẽ rất thận trọng trong việc đánh giá tình tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án để kết luận từng vấn đề có liên quan từ nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất, quá trình tranh chấp đất để xác định nguyên nhân động cơ phạm tội, làm rõ hành vi của từng bị cáo, tính chất mức độ nguy hiểm của từng hành vi, làm rõ hậu quả xảy ra đối với nạn nhân và đối với xã hội để có kết luận chính xác về vụ việc cũng như là cơ sở để áp dụng chế tài cho phù hợp đối với từng bị cáo.

Vụ án sẽ là bài học cho những ai coi thường pháp luật, ảo tưởng vào sức mạnh của mạng xã hội, cố tình rủ rê, lôi kéo, kích động người khác thực hiện hành vi phạm tội. Vụ án cũng sẽ là bài học cho các cấp chính quyền trong công tác quản lý về đất đai cũng như trong việc giải quyết các màu thuận, tranh chấp về đất đai. Có lẽ phiên tòa kết thúc thì vụ án này cũng sẽ khép lại, tuy nhiên những nỗi đau mất mát từ phía gia đình người bị hại thì không gì bù đắp được.

Luật sư Nguyễn Văn Chiến, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP Hà Nội Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam:

"Mức án mà VKS đưa ra thể hiện chính sách khoan hồng của Nhà nước"

Luật sư Nguyễn Văn Chiến, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP Hà Nội, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam

Ý kiến của Luật sư Nguyễn Văn Chiến, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP Hà Nội Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam Vụ án Đồng Tâm là một vụ án đặc biệt nghiêm trọng và để lại hậu quả vô cùng đáng tiếc khi có ba chiến sĩ công an đã phải hi sinh. Đây cũng là một vụ án phức tạp khi có nhiều bị cáo cùng tham gia thực hiện hành vi vi phạm. Vì vậy, việc đưa ra xét xử là cần thiết và cần phải thực hiện nghiêm minh.

Qua kết quả điều tra và quá trình thẩm vấn tại phiên tòa, các bị cáo đều thừa nhận về hành vi và hậu quả gây ra. Việc các bị cáo có các lời khai khác nhau tại các phiên tòa là chuyện bình thường vì họ có quyền thực hiện những gì để bảo đảm có lợi nhất cho mình, thậm chí họ có quyền không khai báo những gì bất lợi cho họ. Còn việc chứng minh tội phạm là trách nhiệm của các cơ quan tiến hành tố tụng theo đúng nguyên tắc của BLTTHS.

Tuy nhiên, để có thể đưa ra một bản án công bằng thì Hội đồng xét xử sẽ phải xem xét, đánh giá nguyên nhân hoàn cảnh và động cơ để xảy ra hành vi vi phạm của các bị cáo một cách khách quan, toàn diện trên cơ sở các quy định của pháp luật. Đồng thời, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ và nhân thân của từng bị cáo cũng sẽ được Hội đồng xét xử xem xét và cân nhắc một cách kỹ lưỡng trước khi đưa ra phán quyết cuối cùng. Điều này thể hiện chính sách khoan hồng của Nhà nước khi các bị cáo có thái độ thành khẩn và nhận rõ trách nhiệm tại phiên tòa.

NHÓM PV