Xã Vân Đình bứt phá trong chuyển đổi số: Xây dựng chính quyền phục vụ từ trái tim
(PNTĐ) - Trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp vừa vận hành, xã Vân Đình đã có nhiều cách làm mới trong cải cách hành chính gắn chuyển đổi số. Phóng viên Báo Phụ nữ Thủ đô đã có cuộc trao đổi với đồng chí Nguyễn Ngọc Điệp, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Vân Đình về kết quả, mô hình nổi bật và định hướng phát triển của địa phương trong thời gian tới.
Đặt người dân ở trung tâm của cải cách
Phóng viên: Thưa đồng chí, sau khi xã Vân Đình được thành lập theo mô hình chính quyền hai cấp, công tác cải cách hành chính (CCHC) gắn với chuyển đổi số (CĐS) được triển khai như thế nào?
Đồng chí Nguyễn Ngọc Điệp: Ngay từ ngày đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp mới, Đảng ủy xã đã xác định CCHC gắn với CĐS là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, then chốt, vừa là yêu cầu bắt buộc, vừa là cơ hội bứt phá để nâng cao năng lực quản trị, coi đây là chìakhóa để phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn.
Trên cơ sở Nghị quyết 04-NQ/ĐU ngày 25/7/2025 của Đảng ủy xã, UBND xã Vân Đình đã ban hành hàng loạt kế hoạch cụ thể hóa chủ trương của Thành phố: Kế hoạch CCHC nhà nước, Kế hoạch thông tin tuyên truyền CĐS, Kế hoạch “45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số tại các xã, phường”… Ban Chỉ đạo phát triển khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 được thành lập, do Chủ tịch UBND xã trực tiếp làm Trưởng ban.
Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, đến giữa tháng 10/2025, xã Vân Đình đã hoàn thành 16/24 chỉ tiêu cải cách hành chính (66,67%) và 21/58 chỉ tiêu chuyển đổi số, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu hoàn thành toàn diện trong quý IV năm 2025.
Hơn nữa, chúng tôi xác định cải cách hành chính không chỉ là việc của chính quyền, còn là nhiệm vụ của toàn xã hội, trong đó người dân vừa là trung tâm, vừa là chủ thể của chuyển đổi số.
Phóng viên: Đồng chí chia sẻ cụ thể hơn về những mô hình sáng tạo mà xã đang triển khai?
Đồng chí Nguyễn Ngọc Điệp: Xã Vân Đình đẩy mạnh cải cách hành chính toàn diện trên tất cả các lĩnh vực gắn với chuyển đổi số, tối ưu hóa dịch vụ công trực tuyến, minh bạch hóa quy trình, tăng cường tương tác đa kênh giữa chính quyền và công dân. Xây dựng nền hành chính hiện đại dựa trên chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu, theo hướng “chuyển đổi số vì dân, do dân và cùng dân”, lấy hiệu quả phục vụ người dân làm thước đo.
Năm 2025, chúng tôi đăng ký với Thành phố bốn mô hình tiêu biểu: Ứng dụng AI trong quản lý, điều hành hỗ trợ lãnh đạo xã phân tích dữ liệu, tổng hợp báo cáo nhanh, dự báo xu hướng, ra quyết định chính xác. Đây là bước đầu tiên hướng tới mô hình “chính quyền điện tử thông minh”.
Ưng dụng trí tuệ nhân tạo VEM.Ai - Trợ lý y tế ảo, giúp bác sĩ Trạm Y tế xã tư vấn, tra cứu phác đồ điều trị và quản lý hồ sơ bệnh nhân nhanh chóng, giảm tải hành chính và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cơ sở.
Mô hình “Nhà văn hóa số - Dịch vụ công đến từng thôn” được thí điểm tại ba thôn Động Phí, Nghi Lộc, Tử Dương. Tại đây, người dân có thể nộp hồ sơ khai sinh, khai tử, đăng ký kết hôn trực tuyến với sự hỗ trợ của Tổ chuyển đổi số cộng đồng. Đến nay, hơn 80 hồ sơ TTHC đã được nộp online tại thôn, rút ngắn thời gian đi lại và tăng sự hài lòng của người dân.
Mô hình “Chợ thông minh - thanh toán không dùng tiền mặt”, hướng tới văn minh thương mại, giảm giao dịch tiền mặt, khuyến khích tiểu thương ứng dụng công nghệ trong bán hàng và quản lý sổ sách.
Những mô hình này không chỉ mang lại hiệu quả quản lý, mà còn lan tỏa tư duy số hóa trong từng nếp sinh hoạt cộng đồng, góp phần xây dựng “làng thông minh - xã thông minh” ở khu vực ngoại thành Hà Nội.
Phóng viên: Công tác giải quyết thủ tục hành chính tại xã đã có chuyển biến như thế nào, thưa đồng chí?
Đồng chí Nguyễn Ngọc Điệp: “Chúng tôi làm việc theo phương châm “cầm tay chỉ việc” khó đến đâu giải quyết ngay đến đó, khi người dân có yêu cầu cán bộ hướng dẫn thao tác và xử lý dứt điểm tại chỗ.Trong những trường hợp chưa thể đến kịp, chúng tôi hỗ trợ trực tuyến”.
Nhờ cách làm linh hoạt này, nhiều vướng mắc tại cơ sở được giải quyết nhanh chóng, không để tồn đọng. Mô hình “Nhà văn hóa số - Dịch vụ công đến từng thôn” có mặt kịp thời khi cơ sở cần, vừa tạo niềm tin cho chính quyền cấp xã, vừa bảo đảm hoạt động hành chính công thông suốt, góp phần làm cho tiến trình số hóa đi vào thực chất.
Có thể thấy, dù còn những khó khăn bước đầu, nhưng với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp việc vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gắn với chuyển đổi số đã cho thấy sự hiệu quả, đang dần đi vào nền nếp, phát huy hiệu quả phục vụ người dân, tạo chuyển biến tích cực ở cơ sở. Tính đến giữa tháng 10/2025, UBND xã tiếp nhận 4.204 hồ sơ, trong đó 62,39% được nộp trực tuyến, 98,33% hồ sơ được giải quyết đúng và trước hạn. Đặc biệt, tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt đạt 71,83% - con số đáng tự hào ở cấp xã.
Tất cả 381 thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền cấp xã đều được niêm yết công khai, minh bạch, đồng thời tích hợp trên Trang thông tin điện tử, Zalo OA và fanpage Vân Đình. Hệ thống wifi miễn phí, camera giám sát, hòm thư góp ý và đường dây nóng được duy trì thường xuyên để tiếp nhận phản ánh của người dân.
Điểm đáng mừng là trong suốt quý III/2025, xã Vân Đình không ghi nhận phản ánh tiêu cực nào liên quan đến thái độ phục vụ. Người dân đã dần quen với việc nộp hồ sơ trực tuyến, thanh toán điện tử và theo dõi tiến độ xử lý qua điện thoại.
Bứt phá trong tổ chức bộ máy, tài chính công và xây dựng “văn hóa số”
Phóng viên: Cùng với chuyển đổi số, công tác tổ chức bộ máy và tài chính công của xã có gì mới, thưa đồng chí?
Đồng chí Nguyễn Ngọc Điệp: Sau khi tổ chức lại theo mô hình chính quyền hai cấp, Vân Đình hiện có 3 phòng chuyên môn (Văn phòng HĐND&UBND, Phòng Kinh tế, Phòng Văn hóa - Xã hội) và 25 đơn vị sự nghiệp, trong đó 21 đơn vị giáo dục công lập. Tổng số cán bộ, công chức, viên chức và người lao động là 972 người. 100% hồ sơ cán bộ, công chức, viên chức đã được cập nhật lên Cơ sở dữ liệu quốc gia.
Công tác tài chính công cũng đạt nhiều kết quả nổi bật: Tổng thu ngân sách xã đạt 140,12% kế hoạch, chi ngân sách đảm bảo đúng quy định; giải ngân đầu tư công đạt 57,7% kế hoạch Thành phố giao. Đặc biệt, xã đã giao quyền tự chủ tài chính cho 25/25 đơn vị sự nghiệp (trong đó có 3 đơn vị sự nghiệp, 21 đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập và Trung tâm Chính trị khu vực Ứng Hòa), giúp các cơ sở chủ động nguồn lực, sử dụng ngân sách tiết kiệm, hiệu quả.
Đáng chú ý, 4 tập thể và 6 cá nhân của xã đã được Chủ tịch UBND Thành phố tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phong trào chuyển đổi số và kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám.
Phóng viên: Công tác tuyên truyền, lan tỏa kỹ năng số trong cộng đồng được thực hiện ra sao?
Đồng chí Nguyễn Ngọc Điệp: Chúng tôi coi chuyển đổi số là hành trình của toàn dân. Vì vậy, xã đã thành lập 30 Tổ chuyển đổi số cộng đồng tại 30 thôn, tổ dân phố, với 249 thành viên nòng cốt là đoàn viên, hội viên, cán bộ Mặt trận.
Chiến dịch “Đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người dân kỹ năng số” đã được các Tổ công nghệ số cộng đồng triển khai sâu rộng, tập trung hỗ trợ người dân cài đặt, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt, ứng dụng VNeID, bảo hiểm số, nộp phí và lệ phí qua Cổng dịch vụ công quốc gia. Đồng thời, phổ biến cách thức khai thác, sử dụng các ứng dụng số thuộc hệ thống chính quyền số, kinh tế số, xã hội số phù hợp người dân, doanh nghiệp hiện nay và một số kiến thức cơ bản về đảm bảo an toàn thông tin mạng. Qua đó, tinh thần học hỏi, sáng tạo, ứng dụng công nghệ trong đời sống và công việc sẽ được khơi dậy mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số trên địa bàn xã.
Phong trào “Bình dân học vụ số” được phát động, giúp người cao tuổi, nông dân làm quen với điện thoại thông minh. Cùng với đó, xã sử dụng Zalo OA, Facebook, đài truyền thanh để tuyên truyền nhanh, hiệu quả.
Một điểm nhấn khác là việc triển khai ISO 9001:2015 điện tử hóa quy trình làm việc, ký hợp đồng với Công ty INCOTECH để áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc gia. Việc này giúp giảm sai sót, tăng tính chuyên nghiệp và thống nhất trong điều hành.
Phóng viên: Quá trình thực hiện cũng sẽ gặp không ít khó khăn, thưa Chủ tịch?
Đồng chí Nguyễn Ngọc Điệp: Khó khăn lớn nhất hiện nay là nguồn lực hạn chế - cả về tài chính, nhân lực và hạ tầng công nghệ. Trang thiết bị CNTT còn thiếu, một số cán bộ lớn tuổi chưa thành thạo kỹ năng số; trong khi khối lượng công việc rất lớn sau khi sáp nhập hành chính.
Ngoài ra, phần mềm dịch vụ công trực tuyến đôi lúc phát sinh lỗi, thiếu chức năng tạm dừng hồ sơ đất đai, khiến tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình còn thấp. Thành phố cũng chưa ban hành bộ tiêu chí chấm điểm cụ thể cho CCHC và CĐS cấp xã, nên việc tự đánh giá, so sánh kết quả còn khó.
Dù vậy, chúng tôi xem đây là “độ trễ tất yếu” của quá trình chuyển đổi. Vân Đình đã chủ động kiến nghị Thành phố hỗ trợ hạ tầng, tập huấn nâng cao kỹ năng cho cán bộ trẻ, và xây dựng cơ chế khuyến khích nhân sự công nghệ làm việc lâu dài tại cơ sở.
Mục tiêu 2025: Xây dựng chính quyền số vững mạnh, xã thông minh thân thiện
Phóng viên: Xin Chủ tịch chia sẻ mục tiêu trọng tâm từ nay đến cuối năm 2025?
Đồng chí Nguyễn Ngọc Điệp: Mục tiêu xuyên suốt là hoàn thành 100% các chỉ tiêu CCHC, CĐS năm 2025 mà Thành phố giao. Trong đó, chúng tôi tập trung vào năm nhóm nhiệm vụ: Tăng tốc hoàn thiện mô hình sáng tạo, nhân rộng “Nhà văn hóa số” đến toàn bộ 30 thôn, đưa dịch vụ công đến từng hộ dân.
Nâng tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt trên 90%, đảm bảo 100% kết quả TTHC được số hóa. Đẩy mạnh đối thoại định kỳ với người dân và doanh nghiệp, gắn CĐS với nâng cao chỉ số hài lòng (SIPAS). Phát triển hạ tầng số đồng bộ, kết nối dữ liệu giữa các phòng, ban; xây dựng nền tảng quản lý điện tử toàn xã. Xây dựng đội ngũ cán bộ “5 tốt”: giỏi chuyên môn, vững pháp luật, thạo công nghệ, gần dân, có đạo đức công vụ.
Xã Vân Đình phấn đấu trở thành điểm sáng của khu vực phía Nam Hà Nội trong cải cách hành chính, chuyển đổi số và quản trị thông minh cấp cơ sở.
Chúng tôi tin rằng, khi mỗi cán bộ thay đổi tư duy, mỗi người dân chủ động học và sử dụng công nghệ, thì xã hội sẽ vận hành trơn tru, minh bạch và hiệu quả hơn. Đồng thời cùng với sự nỗ lực sáng tạo từ các địa phương, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gắn với số hóa được kỳ vọng sẽ trở thành công cụ then chốt, giúp chính quyền gần dân hơn, phục vụ thiết thực hơn và tạo nền tảng cho phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!
