Áo dài - từ “yêu” đến “hiểu”!

Chia sẻ

PNTĐ-Áo dài luôn đứng trước nhu cầu cải tiến. Nhưng bất kỳ sự sáng tạo nào muốn thành công cũng phải tôn trọng “giá trị cốt lõi” của áo dài.

 
Giữa vô vàn những ý kiến phê phán cô ca sỹ Mỹ Kacey Musgrave mặc áo dài Việt Nam nhưng quên… mặc quần, nhà thiết kế Sỹ Hoàng dù không đồng tình với cách mặc áo dài của cô ca sĩ, nhưng anh phân tích: “Có rất nhiều trang phục, nhưng cô ấy chọn áo dài. Điều đó chứng tỏ cô ấy bị thu hút và yêu thích áo dài. “Nếu được, tôi sẵn sàng tặng cô ấy một bộ áo dài đẹp để cô ấy hiểu hơn về trang phục của Việt Nam”.
 
Một ý kiến rất xác đáng. Nó nêu lên một quy luật ngàn đời về mối quan hệ giữa “yêu” và “hiểu”. Yêu rồi sẽ hiểu hay là hiểu rồi mới có thể yêu? Có lẽ mọi thứ luôn đến từ cả hai phía.
 
Ta thấy ngay rằng, cô ca sĩ Mỹ rất thích áo dài, nhưng không hề hiểu những giá trị “phi vật thể” chứa đựng trong bộ trang phục đã được mặc định coi là “quốc phục” của Việt Nam này. Chứng cớ là chẳng những cô “quên” mặc quần, mà trong các shot hình khác, cô còn vô tư tạo dáng cực kỳ “khiêu khích” với chiếc áo dài không quần. Tất nhiên, chúng ta không thể lấy “thuần phong mỹ tục” của chúng ta ra để bình phẩm một cô Tây, trình diễn ở tận bên Tây, vì văn hóa của họ có những nét khác biệt. 
 
Sự vô tư ấy có đáng trách không? Đương nhiên là có. Cho dù văn hóa có sự khác biệt như thế nào thì trước khi sử dụng một sản phẩm văn hóa đến từ nơi khác, ai cũng cần tìm hiểu xuất xứ, thành phần, công dụng, cách dùng… của nó. Nếu cô ca sĩ Mỹ chỉ có thêm một chút ý thức thôi, cô sẽ hiểu ngay áo dài có ý nghĩa gì, thường mặc trong những hoàn cảnh nào, với những thông điệp văn hóa ra sao?
 
Ở một đất nước tôn trọng quyền sáng tạo như nước Mỹ thì hẳn cô ca sĩ sẽ biết, áo dài không phải là một sản phẩm dân gian thuần túy, mà nó là một sáng tạo độc đáo gắn liền với một họa sĩ thời cận đại – họa sĩ LeMur Cát Tường với mẫu áo tân thời những năm 1930 được coi là “tiền thân” của áo dài. Cô cũng sẽ hiểu rằng, chiếc áo dài đã được coi như là bộ quốc phục nữ của Việt Nam, được sử dụng trong những dịp lễ nghi trang trọng, nhằm thể hiện vẻ đẹp dịu dàng, nền nã, nữ tính và không kém phần quyến rũ của người phụ nữ Việt Nam.
 
Cô không thể làm “vấy bẩn” vẻ đẹp của áo dài bằng những sự phá cách ngông cuồng của mình như vậy được. Thật tiếc cho cô ca sĩ từng đoạt giải Grammy nhưng “gu” thẩm mỹ và văn hóa chưa xứng tầm với tài năng âm nhạc của mình.
 
Đây không phải lần đầu, áo dài bị “phản bội”, bị “xúc phạm” bởi sự thiếu hiểu biết hoặc sáng tạo quá đà. Đáng buồn là tình trạng này diễn ra ngay trong giới nghệ sĩ Việt. Hẳn mọi người còn nhớ bộ ảnh diện áo dài mỏng tang, phô bày da thịt, diễn ở tư thế khá phản cảm của Hoa hậu Mai Phương Thúy mấy năm trước, trở thành một “vết đen” trong hình ảnh của cô. Nhiều nghệ sĩ khác diện những thiết kế áo dài khoe vẻ sexy hết cỡ như hở toàn bộ mảng lưng, ren xuyên thấu da thịt, dội nước lên để áo dài ướt nhẹp nhằm phô bày cơ thể… 
 
Văn hóa áo dài có rất nhiều lớp lang, cũng như chất liệu, màu sắc, họa tiết với nhiều kiểu dáng phù hợp với lứa tuổi của người mặc và sự kiện mà họ tham dự. Khi vẻ đẹp của sự quyến rũ ấy bị hiểu nhầm là sự gợi dục, gợi tình, thì mới sinh ra những mẫu áo, những tư thế ăn mặc quái dị như thế.
 
Áo dài luôn đứng trước nhu cầu cải tiến. Nhưng bất kỳ sự sáng tạo nào muốn thành công cũng phải tôn trọng “giá trị cốt lõi” của áo dài. Một đáng tiếc không nhỏ là Tuần lễ thời trang Seoul 2019 diễn ra từ 15/10 đến 19/10 tại Hàn Quốc, sự kiện có rất nhiều sao Việt tham dự, Hoa hậu Áo dài Tuyết Nga đã gây sốc khi khoác lên mình một số trang phục nhân danh Áo dài. Đó là bộ cánh có hình rồng uốn lượn bằng kim loại, màu sắc mô phỏng ánh thép đen sì với điểm nhấn là chiếc nón đính gương lấp lánh, rồi thiết kế khác thì cả một đống nơ to bản, chất liệu giả da, nhìn khó tin nổi áo dài lại kỳ dị như vậy...
 
Áo dài - từ “yêu” đến “hiểu”! - ảnh 1
Hoa hậu Áo dài Tuyết Nga diện “áo dài” ở Hàn Quốc

 
Ấy vậy mà Tuyết Nga chia sẻ trên báo chí: “Bạn vẫn có thể phá cách, thay đổi áo dài nhưng cần giữ được cái hồn dân tộc. Trước khi muốn tạo sự phá cách, bạn cần hiểu, nắm rõ cái đẹp của áo dài, đặt vào bối cảnh văn hóa, giá trị quốc gia rồi mới thay đổi theo thẩm mỹ của mình”. Giữa lời nói hoa mỹ của Tuyết Nga với hình ảnh mà cô thể hiện dường như không ăn nhập. Một số nhà thiết kế cho rằng, thứ mà Tuyết Nga mặc nếu tính về độ dài thì là áo dài, còn lại không thể tùy tiện mượn danh “áo dài” cho những trang phục phá cách quá đà, làm xấu hình ảnh áo dài Việt. 
 
 
Vạn Tuệ 

Tin cùng chuyên mục

Tổng Thư ký OIF trải nghiệm chơi nhạc cụ truyền thống Việt Nam tại Nhà Triển lãm Việt Nam

Tổng Thư ký OIF trải nghiệm chơi nhạc cụ truyền thống Việt Nam tại Nhà Triển lãm Việt Nam

(PNTĐ) - Ngày 10/7/2025, Nhà Triển lãm Việt Nam vinh dự đón Bà Louise Mushikiwabo, Tổng Thư ký Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ (OIF) đến thăm nhân chuyến công tác đến EXPO 2025 Osaka, Kansai, Nhật Bản. Hình ảnh bà Tổng Thư ký trải nghiệm các nhạc cụ truyền thống của Việt Nam và chơi một bản nhạc ngẫu hứng trên sân khấu Nhà triển lãm gây ấn tượng với quan khách.
Định hướng phát triển văn học, nghệ thuật trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Định hướng phát triển văn học, nghệ thuật trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

(PNTĐ) - Sáng 10/7 tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận Trung ương đã tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Định hướng phát triển văn học, nghệ thuật trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Hội thảo là diễn đàn học thuật quan trọng, quy tụ đông đảo các nhà nghiên cứu, nhà lý luận, văn nghệ sĩ, các nhà quản lý văn hóa nghệ thuật trên cả nước, cùng trao đổi, hiến kế, góp phần xác lập những định hướng chiến lược cho sự phát triển của văn học, nghệ thuật Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Góp sức cho chiến lược quảng bá hình ảnh quốc gia trong kỷ nguyên mới

Góp sức cho chiến lược quảng bá hình ảnh quốc gia trong kỷ nguyên mới

(PNTĐ) - Sáng 10/7/2025, Báo Việt Nam News and Law, Thông Tấn Xã Việt Nam, phối hợp với Cục Thông tin cơ sở và Thông tin đối ngoại (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), tổ chức tọa đàm “Định vị Việt Nam – Truyền thông quảng bá hình ảnh quốc gia trong kỷ nguyên mới”, nhằm lấy ý kiến đóng góp cho Dự thảo Chiến lược truyền thông quảng bá hình ảnh Việt Nam ra nước ngoài.
“Sông Đà – Lịch sử một vùng biên cảnh Việt Nam”: Bức tranh sử thi của miền Thượng qua góc nhìn Pháp học

“Sông Đà – Lịch sử một vùng biên cảnh Việt Nam”: Bức tranh sử thi của miền Thượng qua góc nhìn Pháp học

(PNTĐ) - Trong không gian địa - chính trị - văn hóa rộng lớn của Việt Nam, vùng sông Đà từ lâu đã tồn tại như một cột mốc vừa mờ ảo vừa quyết liệt. Đó là miền Thượng hiểm trở, nơi dòng sông cuộn trào vượt qua ba thung lũng Lai Châu, cắt dọc lãnh thổ phía Tây Bắc, mang theo bao lớp trầm tích địa chất lẫn ký ức con người.