Báo chí, truyền thông- Ngọn cờ tiên phong trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh
(PNTĐ) - Chiều 24/3, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội phối hợp cùng Hội Nhà báo thành phố Hà Nội và Báo Tuổi trẻ Thủ đô tổ chức Hội nghị tọa đàm với chủ đề “Báo chí, truyền thông tham gia xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”. Toạ đàm làm rõ vai trò của báo chí, truyền thông trong việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh; định hướng chiến lược phát triển nội dung truyền thông, xây dựng mô hình báo chí gắn với giáo dục văn hoá.
Tọa đàm được tổ chức nhằm thực hiện Chương trình 06-CTr/TU (khoá XVII) ngày 17/3/2021 của Thành uỷ Hà Nội về “Phát triển văn hoá, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025”; Chỉ thị số 30-CT/TU ngày 19/02/2024 của Ban Thường vụ Thành uỷ về “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”; hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
Tọa đàm thu hút sự quan tâm của đông đảo các đồng chí lãnh đạo, quý vị đại biểu, các chuyên gia, nhà nghiên cứu văn hóa, truyền thông, nhà báo, phóng viên. Đây là minh chứng rõ nét cho sự quan tâm sâu sắc của Đảng bộ, chính quyền và các tầng lớp nhân dân Thủ đô đối với vai trò đặc biệt quan trọng của báo chí, truyền thông trong công cuộc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Hà Nội.
Báo chí, truyền thông – Kênh thông tin chủ lực, định hướng giá trị trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh
Trong bối cảnh xã hội thông tin ngày càng phát triển mạnh mẽ, báo chí, truyền thông đóng vai trò là kênh thông tin chủ lực, là cầu nối quan trọng giữa Đảng, chính quyền với nhân dân. Đặc biệt, trong lĩnh vực xây dựng văn hóa và con người, báo chí, truyền thông không chỉ đơn thuần phản ánh hiện thực mà còn có sức mạnh to lớn trong việc định hướng tư tưởng, giáo dục nhận thức, lan tỏa những giá trị tốt đẹp và tạo dựng dư luận xã hội tích cực.
Tọa đàm đã khẳng định mạnh mẽ vai trò không thể thiếu của báo chí, truyền thông trong việc tuyên truyền sâu rộng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là các chương trình, kế hoạch của Thành phố về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Thông qua các loại hình báo chí đa dạng như báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình và các nền tảng mạng xã hội, những thông tin chính thống, tin cậy được truyền tải một cách nhanh chóng, kịp thời đến mọi tầng lớp nhân dân, giúp người dân hiểu rõ ý nghĩa, tầm quan trọng và nội dung cụ thể của việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.
Ông Nguyễn Huy Cường Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh trong bài phát biểu của mình về vai trò của báo chí trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh: Trong thời gian qua, các cơ quan báo chí Hà Nội đã đồng hành cùng Thủ đô trong quá trình thực hiện xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh; đồng thời, phát huy vai trò tuyên truyền, nâng cao nhận thức về ứng xử văn minh, lối sống đẹp, trách nhiệm công dân, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa Thủ đô.
Nhiều chương trình, chuyên trang, chuyên mục đã được triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao ý thức của người dân trong việc xây dựng môi trường sống văn minh, hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc truyền thống. Hệ thống chính trị từ Thành phố đến cơ sở đã triển khai đồng bộ, nhiều giải pháp, ban hành các nghị quyết, chỉ thị, chương trình hành động, kế hoạch, đề án,... gắn với việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, các phòng trào thi đua lớn như: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; “Người tốt việc tốt”, “Đền ơn đáp nghĩa”, “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”...
Nhiều sáng kiến, mô hình hay đem lại kết quả đáng ghi nhận như: xây dựng phụ nữ Thủ đô “Trung hậu, sáng tạo, đảm đang, thanh lịch”; “Thanh niên làm theo lời Bác”, xây dựng đội ngũ cán bộ, công nhân, viên chức, lao động thủ đô “Tiên tiến, sáng tạo, đoàn kết, kỷ cương, giữ gìn môi trường, thanh lịch, nhân ái”; xây dựng “Nhà trường văn hoá, nhà giáo mẫu mực, học sinh thanh lịch”...
Thành ủy Hà Nội hàng năm tổ chức thường niên Giải báo chí về “Phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”; UBND Thành phố ban hành 2 Quy tắc ứng xử: “Quy tắc ứng xử của cán bộ công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan trực thuộc Thành phố” và “Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội”, qua đó tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân Thủ đô trong việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.
Không chỉ dừng lại ở việc truyền tải thông tin, các đại biểu cũng cho rằng trong thời đại hôm nay, báo chí, truyền thông còn đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục, bồi dưỡng những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của Thăng Long – Hà Nội ngàn năm văn hiến. Những nét đẹp trong ứng xử, giao tiếp, lối sống, đạo đức, nghĩa tình của người Hà Nội xưa và nay được khắc họa một cách sinh động, hấp dẫn qua các bài viết, phóng sự, chương trình truyền hình, góp phần khơi dậy niềm tự hào, ý thức trách nhiệm của mỗi người dân trong việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa cao đẹp đó.
Tăng cường lan tỏa những tấm gương, phê phán những hành vi lệch chuẩn
Các ý kiến tại Tọa đàm đã khẳng định, một trong những nhiệm vụ quan trọng của báo chí, truyền thông trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh là phát hiện, biểu dương và nhân rộng những điển hình tiên tiến, những tấm gương người tốt, việc tốt trong cộng đồng. Những câu chuyện cảm động về lòng nhân ái, tinh thần trách nhiệm, sự tận tâm cống hiến của những người con Hà Nội trên các lĩnh vực đời sống có sức lan tỏa mạnh mẽ, khơi gợi những giá trị nhân văn sâu sắc và tạo động lực thúc đẩy những hành vi tích cực trong xã hội.
Đồng thời, báo chí, truyền thông cũng không né tránh những vấn đề tiêu cực, những hành vi ứng xử thiếu văn minh, lịch sự còn tồn tại trong đời sống xã hội. Thông qua các bài viết phân tích, phê bình khách quan, báo chí góp phần chỉ ra những tồn tại, hạn chế, đồng thời đề xuất những giải pháp khắc phục, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh.
Việc đấu tranh mạnh mẽ với các thông tin xấu độc, phản bác những quan điểm lệch lạc, sai trái ảnh hưởng đến việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh cũng là một nhiệm vụ then chốt mà báo chí, truyền thông cần thực hiện một cách quyết liệt và hiệu quả.
Như Ths. Nguyễn Ngọc Thanh, Vụ trưởng, Trưởng ban Nhân dân điện tử Báo Nhân dân đã nhấn mạnh trong bài tham luận của mình: Giờ đây, ngay trong lòng Thủ đô, ở nơi đáng lẽ cần phải thanh lịch nhưng chúng ta vẫn dễ dàng nghe thấy những câu văng tục, chửi bậy rất thô của không ít người. Các di tích văn hóa, lịch sử nhằng nhịt chữ viết bậy. Người ta xả rác bừa bãi, ở bất cứ nơi nào trừ nhà mình; xe cộ phóng nhanh, vượt ẩu tranh nhau từng mét đường… Tất cả trở thành hiện tượng thường thấy ngay tại Thủ đô ngàn năm văn hiến.
PGS. TS Phạm Quốc Sử cho rằng: “Chính thời điểm này là lúc người ta chợt giật mình, nhận thấy mình đã khác quá, và thấy cần thiết phải tìm lại chính mình, tìm lại một thời thanh lịch, nhã nhặn và nghĩa cử”. Và ông còn nhấn mạnh: "Đừng để văn hóa ứng xử của người Hà Nội như diều mất dây".
Cần đổi mới nội dung, phương thức truyền thông nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền
Để phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của báo chí, truyền thông trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, việc đổi mới nội dung và phương thức truyền thông là vô cùng cần thiết. Nội dung tuyên truyền cần bám sát thực tiễn đời sống, phản ánh một cách chân thực, sinh động những vấn đề đặt ra trong quá trình xây dựng văn hóa, con người Thủ đô. Cần chú trọng khai thác những câu chuyện gần gũi, những tấm gương bình dị, có sức thuyết phục và lan tỏa cao.
Bên cạnh đó, phương thức truyền thông cần đa dạng hóa, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số và các nền tảng mạng xã hội để tiếp cận đến đông đảo công chúng, đặc biệt là giới trẻ. Việc sử dụng các hình thức truyền thông sáng tạo, hấp dẫn như infographic, video clip, podcast, livestream… sẽ giúp thông tin được truyền tải một cách trực quan, sinh động và dễ dàng tiếp nhận hơn.
Hội nghị tọa đàm đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan báo chí, truyền thông với các sở, ban, ngành, địa phương và các tổ chức xã hội trong công tác tuyên truyền xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Sự phối hợp chặt chẽ sẽ giúp tạo ra sức mạnh tổng hợp, nâng cao hiệu quả tuyên truyền và tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội.
Bên cạnh đó, để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác tuyên truyền về văn hóa, việc phát triển nguồn nhân lực báo chí, truyền thông chuyên sâu về văn hóa là một yếu tố then chốt. Cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ phóng viên, biên tập viên có kiến thức sâu rộng về văn hóa Hà Nội, có kỹ năng nghiệp vụ vững vàng và tâm huyết với sự nghiệp xây dựng văn hóa, con người Thủ đô.
Phát biểu bế mạc Tọa đàm, Nhà báo Kiều Thanh Hùng đã đúc kết lại từ ý kiến của các cơ quan báo chí cần tạo điều kiện cho các nhà báo, phóng viên được tham gia các khóa tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, các hội thảo, tọa đàm về văn hóa hơn nữa, điều đó sẽ giúp họ nâng cao trình độ chuyên môn, cập nhật kiến thức mới và có cái nhìn sâu sắc hơn về các vấn đề văn hóa, xã hội, từ đó tạo ra những tác phẩm báo chí chất lượng cao, có sức lan tỏa mạnh mẽ.
"Mong rằng sự đồng hành, trách nhiệm và tâm huyết của báo chí sẽ tiếp tục là động lực quan trọng để lan tỏa những giá trị tốt đẹp, góp phần “Đưa văn hoá và con người Hà Nội thực sự trở thành giá trị tinh thần to lớn, nguồn lực nội sinh quan trọng quyết định sự phát triển bền vững Thủ đô'"- Nhà báo Kiều Thanh Hùng nhấn mạnh.
