Chia sẻ kinh nghiệm xây dựng “Thành phố sáng tạo”
(PNTĐ) - Sáng 21/11, tại Bảo tàng Hà Nội, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với Hội đồng Anh tổ chức tọa đàm “Thành phố Sáng tạo Hà Nội - Xây dựng thương hiệu và phát triển nguồn lực” trong khuôn khổ Tuần lễ Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023.
Tọa đàm nhằm chia sẻ kinh nghiệm trong thực hiện các giải pháp phát huy nguồn lực, xây dựng thương hiệu, ứng dụng bản sắc văn hóa và di sản dân tộc từ các thành phố của Vương quốc Anh như: Belfast, Derry-Londonderry, Dundee khi gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO.
Phát biểu tại tọa đàm, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng cho biết: Thành phố Hà Nội đạt danh hiệu "Thành phố vì hòa bình" vào năm 1999. Sau 20 năm, đến nay Hà Nội đã trở thành thành viên của mạng lưới thành phố sáng tạo được 4 năm. Trên chặng đường 4 năm phát triển thương hiệu “Thành phố sáng tạo” sau khi được Unesco công nhận, Hà Nội đã tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm xung quanh chủ đề thiết kế sáng tạo. Hà Nội cũng là thành phố duy nhất của cả nước xây dựng một nghị quyết về phát triển Công nghiệp văn hóa, đó là Nghị quyết 09-NQ/TU Hà Nội về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Cùng với đó, dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) cũng có điều khoản riêng về lĩnh vực văn hóa sáng tạo, với việc Thành phố sẽ có quy hoạch chung về thiết kế đô thị, phát triển nguồn lực cho xây dựng, phát triển Thành phố sáng tạo. Thành phố cũng có chính sách về phát triển nguồn lực cho xây dựng thành phố sáng tạo, bao gồm chính sách hỗ trợ đối với nghệ nhân, việc truyền dạy cho thế hệ sau... Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 với chủ đề “Dòng chảy” có thể cho thấy được sự kế thừa, tiếp nối, đổi mới không ngừng của sáng tạo nghệ thuật của Thủ đô.
Tại tọa đàm, các đại biểu, chuyên gia thảo luận nhiều chủ đề nhằm góp phần chia sẻ kinh nghiệm, giúp Hà Nội phát triển Thành phố sáng tạo hiệu quả và bền vững. Với vai trò là đơn vị phối hợp tổ chức, cũng như từng tham gia phối hợp tổ chức nhiều sự kiện sáng tạo tại Hà Nội, Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam Donna McGowan khẳng định, công nghiệp sáng tạo là sự lựa chọn quan trọng của thế kỷ mới. Sự thành công của kinh tế sáng tạo là một trong những điểm sáng của Vương quốc Anh. Bởi vậy, Hội đồng Anh luôn có chương trình hỗ trợ công nghiệp sáng tạo với những tư duy mới, gắn kết tương lai. Hội đồng Anh luôn gắn kết, hợp tác với thành phố Hà Nội hỗ trợ tôn vinh Thành phố sáng tạo, phát triển công nghiệp văn hóa, để Hà Nội đạt được khát vọng của mình là một Thành phố sáng tạo ở một tầm cao mới.
Ông Chris Maccrey, Ban Phát triển văn hóa và du lịch Hội đồng thành phố Belfast (Thành phố sáng tạo âm nhạc được Unesco công nhận vào năm 2017) chia sẻ: Đến nay, sau nhiều nỗ lực, thành phố Belfast đã trở thành điểm hẹn âm nhạc của thế giới với nhiều không gian sáng tạo khác nhau, từ âm nhạc truyền thống đến hiện đại. Để có được thành công, chính quyền thành phố Belfast đã có hỗ trợ cụ thể về không gian công cộng cho sáng tạo. Thành phố luôn đề cao sự tham gia của cộng đồng, coi người dân là chủ thể chính của sáng tạo. Bên cạnh đó, thành phố luôn chú trọng xây dựng tạo sự gắn kết để du khách đến thành phố cảm thấy như ở nhà. Chúng tôi đẩy mạnh đầu tư như: tài trợ 17 triệu bảng cho các giải văn hóa, hàng năm tổ chức 18 lễ hội khác nhau... Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục hỗ trợ kinh phí để thúc đẩy hạ tầng, nâng cao giá trị văn hóa Thành phố.

Còn bà Poppy Jarrat, Điều phối dự án sáng tạo Thành phố sáng tạo thiết kế Dundee cho rằng, cần tận dụng không gian từ những cửa hàng hoạt động không hiệu quả để tổ chức, sắp đặt, thiết kế lại tạo nên những không gian sáng tạo mới. Các thành phố cũng nên có đội ngũ chuyên gia nòng cốt, chuyên nghiệp để lắng nghe ý kiến của người dân và hướng dẫn người dân cùng tham gia.
Theo nhà thiết kế Vũ Thảo, cần phải có không gian sáng tạo mới dựa trên nền tảng văn hóa đang có. Tôn trọng truyền thống nhưng cũng cần tiếp nhận cả những sáng tạo, thay đổi trên nền tảng truyền thống để tạo ra giá trị mới cho di sản văn hóa. Đó là nguồn lực to lớn để Hà Nội xây dựng, phát triển thành phố sáng tạo.
Bên cạnh việc đặt ra các vấn đề về định vị bản sắc thương hiệu, tọa đàm cũng đề xuất cách thức phát triển cộng đồng sáng tạo tại các đô thị. Đại diện các Thành phố sáng tạo đến từ Vương quốc Anh và các nhà sáng tạo Hà Nội cũng đề cập đến vấn đề tạo ra các không gian phát triển hoạt động sáng tạo, bởi ngay cả các thành phố ở Vương quốc Anh hay ở Hà Nội đều rất thiếu các không gian như vậy. Trước mắt, các nhà sáng tạo có thể tận dụng các cửa hàng kinh doanh không hiệu quả, không sử dụng để cải tạo thành các không gian sáng tạo; còn về lâu dài, cần có chính sách nhằm tạo ra một không gian, quỹ đất đủ để dành cho không gian văn hóa sáng tạo phát triển.