Để có phim “bom tấn” về đề tài chiến tranh:
Điện ảnh Việt cần sự đầu tư, dấn thân
(PNTĐ) - Từ đầu năm 2025, điện ảnh Việt Nam chứng minh những bước phát triển đột phá với nhiều bộ phim gây sốt phòng vé. Điều đáng mừng là những tác phẩm “bom tấn” năm nay lại chủ yếu là những bộ phim về đề tài lịch sử, chiến tranh cách mạng như “Địa đạo -Mặt trời trong bóng tối”, “Mưa đỏ”, mới đây là “Tử chiến trên không”, hay bộ phim đặt hàng “Thanh âm vượt đại dương”.
Xô đổ kỷ lục phòng vé, phim chiến tranh thành “bom tấn”
Dịp A50, doanh thu trên 170 tỉ của “Địa đạo - Mặt trời trong bóng tối” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên là tín hiệu đáng mừng cho sự tấn công thị trường điện ảnh của phim đề tài chiến tranh cách mạng. Cho đến những dấu ấn xô đổ mọi kỷ lục phòng vé của “Mưa đỏ” dịp A80, với doanh thu trên 700 tỷ đồng kể từ khi ra rạp thực sự đã cho thấy dòng phim này hoàn toàn có thể tạo nên những “bom tấn”, điều mà trước đây tưởng là “không tưởng” với điện ảnh Việt.
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên chia sẻ, dòng phim chiến tranh luôn đặt ra những thách thức, những đòi hỏi có sự đầu tư và cả sự tâm huyết, dấn thân của toàn bộ êkip. Đơn cử như ở “Địa đạo - Mặt trời trong bóng tối”, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên dành mấy tháng trời đầu tư cho diễn viên. Sự đầu tư đó là gì? “Các diễn viên phải gầy đi, phải có những chuyển động thật trong môi trường tự nhiên. Họ có 2 tháng đi lại, chạy, tập luyện trong hầm địa đạo dài 180 mét. Họ quen dần, để đến lúc quay phim thì như chính những con người đang sống trong bối cảnh ấy. Đó là một sự đầu tư rất cần thiết và đáng giá”- đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho biết.
Thành công ở “Mưa đỏ” càng cho thấy giá trị của sự đầu tư chỉn chu, xứng tầm để tạo nên một bộ phim chiến tranh bom tấn. Với “Mưa đỏ”, nữ đạo diễn Đặng Thái Huyền đã có những bước tiến vượt bậc với đề tài phim chiến tranh cách mạng, vốn được xem là rất khó để chinh phục thị trường. Bộ phim “bom tấn” này cho thấy sự kỹ lưỡng, chỉn chu tâm huyết, từng hình ảnh, chi tiết, câu thoại đều được xử lý với một góc nhìn rất riêng. Những người lính trong “Mưa đỏ” không phải lúc nào cũng gồng lên, mà có những giây phút rất đời thường, giản dị. Đặng Thái Huyền chia sẻ, chị quan niệm sự bi tráng trong phim chiến tranh rất quan trọng nhưng bên cạnh đó cũng cần những khoảng lặng. Đó là khi người lính đối diện với chính bản thân, với mất mát, nỗi sợ, nỗi nhớ gia đình, quê hương.
Mới đây bộ phim “Thanh âm vượt đại dương” tái hiện một phần hiện thực tàn khốc và lịch sử bi tráng của các chiến sĩ cách mạng Việt Nam, giai đoạn kháng chiến chống Pháp từ 1945-1954 tại nơi "địa ngục trần gian" nhà tù Côn Đảo. Kịch bản phim phải mất 10 năm mới hoàn thiện, các diễn viên cũng đã phải trải qua một quá trình khổ luyện để vào phim.
Theo các nhà chuyên môn, những phim như “Địa đạo - Mặt trời trong bóng tối” hay “Mưa đỏ” cho thấy sự đầu tư công phu, nghiêm túc sẽ mang đến tác phẩm chỉn chu, cái nhìn về chiến trận đầy bi tráng nhưng cũng rất hào hùng. Câu chuyện đầy đau đớn về chiến tranh được chuyển tải qua điện ảnh sẽ giúp khán giả, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu được sự vô giá của hòa bình.
Cần nhiều hơn những sự đầu tư xứng tầm
Qua nhiều năm tháng, sự ra đời và ghi dấu ấn của không ít bộ phim chiến tranh cho thấy các thế hệ nhà làm phim Việt không ngừng tìm tòi, đổi mới.
Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa Xã hội của Quốc hội nếu như trước đây, phim đề tài chiến tranh loay hoay tìm chỗ đứng trên thị trường thì giờ đây, đã có những bộ phim bom tấn hút khách đến rạp. Ông nhận định, có nhiều nguyên nhân, trong đó, nghệ thuật làm phim đã tiến bộ rõ rệt. Các đạo diễn, nhà sản xuất đã chú trọng hơn đến kỹ thuật điện ảnh, nhịp kể chuyện, tạo dựng nhân vật có chiều sâu, kết hợp với hình ảnh, âm thanh, kỹ xảo hiện đại. Nhờ đó, phim không còn khô cứng, giáo điều mà trở nên gần gũi, hấp dẫn, có sức lan tỏa rộng rãi hơn.
Bên cạnh đó, sự thay đổi trong cách tiếp cận của nhà làm phim - từ kể lại lịch sử theo lối minh họa sang khai thác chiều sâu tâm lý con người, số phận cá nhân trong bối cảnh chiến tranh - đã tạo nên sự đồng cảm mạnh mẽ với khán giả. Người xem cảm nhận được tình yêu, nỗi đau, sự mất mát và khát vọng sống của con người trong chiến tranh.
Những thành công đã có mở ra nhiều kỳ vọng, nhưng cũng đặt câu hỏi làm thế nào để đề tài phim chiến tranh tiếp tục chinh phục thị trường điện ảnh. Thành công hút khách và doanh thu của những bộ phim về đề tài này khẳng định rằng, nếu có những bộ phim về đề tài chiến tranh hay, hấp dẫn và đi đúng quỹ đạo nghệ thuật, người xem sẽ đón nhận và yêu thích.
Cũng theo PGS. TS Bùi Hoài Sơn, phim chiến tranh Việt Nam dù đang khởi sắc nhưng vẫn còn không ít hạn chế, đặc biệt là về nguồn lực sản xuất. Chiến tranh có bối cảnh khốc liệt, đòi hỏi kinh phí lớn cho các yếu tố phục trang, bối cảnh, vũ khí, kỹ xảo... Trong khi đó, điện ảnh Việt vẫn phải “liệu cơm gắp mắm”, nhiều dự án bị thu hẹp quy mô và chưa thể tạo ra những trường đoạn hoành tráng, đủ sức cạnh tranh với phim quốc tế. Do đó, cần tìm được “chìa khóa” đưa dòng phim này đi đường dài. Ông Sơn nêu ba điểm then chốt: Đầu tư cho kịch bản, kết hợp giữa Nhà nước và tư nhân và đổi mới ngôn ngữ điện ảnh, cách kể chuyện.
Từ những loay hoay của “Đào, Phở và Piano” cho đến sự bùng nổ của “Mưa đỏ”, thị trường điện ảnh Việt nhận thấy hiệu quả quan trọng từ việc phát huy mô hình hợp tác công - tư. Thay vì giới hạn trong phạm vi “phim đặt hàng” với cách phát hành khép kín, nay các bộ phim có thể hòa nhập với dòng chảy chung của thị trường, từ đó tăng cường sức hút, nâng cao tính hấp dẫn và tạo sự quan tâm tự nhiên từ khán giả.
Tuy nhiên, các nhà quản lý và giới chuyên môn cũng khẳng định, điều quan trọng trước hết chính là cần tạo ra những bộ phim Nhà nước có chất lượng. Kịch bản cần vừa bảo đảm giá trị lịch sử, tư tưởng, chạm đến cảm xúc khán giả. Đặc biệt, cần nhiều hơn nữa những sự đầu tư thưc sự xứng tầm. Việc đầu tư không chỉ nên dừng lại ở khâu sản xuất mà còn cho phát hành và quảng bá. Đây là mắt xích quan trọng để những bộ phim nhiệm vụ chính trị thực sự bước ra thị trường, hòa vào dòng chảy điện ảnh thương mại.
