Độc đáo Lễ tạ ơn của đồng bào dân tộc Dao Quần Chẹt ở Ba Vì

M.NGỌC
Chia sẻ

(PNTĐ) - Theo phong tục, đồng bào Dao Quần Chẹt ở Ba Vì, Hà Nội, khoảng từ mồng 3 đến 29 tháng Chạp, tại mỗi gia đình đều tổ chức lễ cúng cuối để tạ ơn Bàn Vương, tổ tiên và Tản Viên sơn thánh đã phù hộ, che chở cho gia đình trong suốt một năm qua. Đây còn là dịp để đồng bào báo cáo về những thành quả đã đạt được trong năm, cầu mong những điều may mắn, hạnh phúc sẽ đến trong năm mới.

Chia sẻ về tầm quan trọng của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên đối với người Dao, thầy cúng Triệu Tài Vi cho rằng: Chim có tổ, người có tông. Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên không chỉ là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh mà còn là sự ghi nhớ và tôn vinh những bậc tiền nhân đã bảo vệ, che chở chúng tôi suốt một năm qua. Chính vì vậy, lễ cúng của người Dao Quần Chẹt không thể thiếu những nghi thức đặc biệt mang đậm bản sắc dân tộc, từ việc chuẩn bị lễ vật cho đến cách thức thực hiện.

Độc đáo Lễ tạ ơn của đồng bào dân tộc Dao Quần Chẹt ở Ba Vì - ảnh 1
Đồng bào Dao giã bánh dày chuẩn bị cho lễ cúng tạ ơn.

Lễ vật gồm: 1 con lợn, 3 con gà, bánh dày, rượu trắng, nhang, vàng... Sau khi kiểm tra lễ vật, dân làng ổn định vị trí, thầy cúng bắt đầu nghi thức cúng với nội dung: Con xin thỉnh Bàn Vương, Thánh thần Tản viên sơn núi tổ của nước An Nam, con thình các vị gia tiên, thần thổ công. Lời khấn không chỉ là sự mong cầu cho sự nghiệp, mà còn là lời cầu chúc cho sự hòa thuận, bình an trong gia đình, cho cuộc sống thêm phần thịnh vượng.

Trong khi các cộng đồng khác sử dụng tiền vàng mã, người Dao Quần Chẹt chọn giấy dó truyền thống để làm tiền âm. Những tệp giấy dó lớn sẽ được cắt thành xấp tiền nhỏ, dâng lên tổ tiên. Các lễ vật còn lại gồm một con lợn, ba con gà, bánh dày, rượu trắng và hương trầm - những món quà thể hiện lòng thành kính và biết ơn. 

Độc đáo Lễ tạ ơn của đồng bào dân tộc Dao Quần Chẹt ở Ba Vì - ảnh 2
Thầy cúng Triệu Tài Vi thực hiện nghi lễ cúng.

Sau khi cầu khấn xong, thầy cúng tiếp tục rót rượu và đếm tiền giấy cho tổ tiên. Tiền âm phủ này được đóng dấu hình tròn kính cho tổ tiên cúng biếu người âm phủ và tiêu xài. Khi tung ‘cháo’ xin sấp ngửa và tổ tiên đã đồng ý nhận tiền giấy. Lúc này, sau khi hóa vàng gia chủ quét sạch rác ở mọi nơi trong nhà rồi hót mang đi bỏ. Ngôi nhà được dọn sạch sẽ thể hiện sự tôn trọng đối với những điều linh thiêng và cầu mong cho những điều không may mắn sẽ rời xa. 

Người Dao Quần Chẹt tin rằng linh hồn và thể xác có mối liên hệ chặt chẽ. Khi con người qua đời, linh hồn sẽ chuyển sang cõi âm và tiếp tục bảo vệ, phù hộ cho con cháu. Chính vì vậy, nghi lễ thờ cúng tổ tiên là cách để duy trì mối quan hệ này, mang lại sự an lành và thịnh vượng cho gia đình.

Độc đáo Lễ tạ ơn của đồng bào dân tộc Dao Quần Chẹt ở Ba Vì - ảnh 3
Điệu múa chuông và múa rùa truyền thống của đồng bào dân tộc Dao.

Nghi lễ tạ ơn cuối năm của đồng bào Dao quần chẹt là nét văn hóa thể hiện sự thành kính của con cháu trong dòng tộc với tổ tiên, góp phần làm giàu thêm nét văn hoá truyển thống quý giá của dân tộc Dao nói riêng và cộng đồng dân tộc các dân tộc Việt Nam nói chung.

Ý kiến bạn đọc

Tin cùng chuyên mục

 Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 năm 2025 diễn ra tại Ninh Bình

Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 năm 2025 diễn ra tại Ninh Bình

(PNTĐ) -Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 diễn ra trong bối cảnh đất nước kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2025) và hướng tới kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), 50 năm nước nhà thống nhất (1975 - 2025). Ban Tổ chức chọn chủ đề là “Tổ quốc bay lên”, lấy cảm hứng từ câu thơ “Tổ quốc bay lên bát ngát mùa Xuân” trong bài thơ “Dáng đứng Việt Nam” của nhà thơ, liệt sĩ Lê Anh Xuân.
Hà Nội đón nhận danh hiệu 2 làng nghề là thành viên của Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo trên toàn thế giới

Hà Nội đón nhận danh hiệu 2 làng nghề là thành viên của Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo trên toàn thế giới

(PNTĐ) - Vào 19 giờ ngày 14-2-2025, tại Hoàng thành Thăng Long Hà Nội sẽ diễn ra Lễ đón nhận danh hiệu 2 làng nghề: Gốm sứ Bát Tràng (Gia Lâm) và lụa Vạn Phúc (Hà Đông) là thành viên của Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo trên toàn thế giới.
Không tổ chức lễ hội tràn lan gây tốn kém, lãng phí thời gian, tiền bạc

Không tổ chức lễ hội tràn lan gây tốn kém, lãng phí thời gian, tiền bạc

(PNTĐ) - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lưu ý, không tổ chức lễ hội tràn lan gây tốn kém, lãng phí thời gian, tiền bạc của nhân dân, xã hội và Nhà nước; rà soát khu vực dịch vụ bảo đảm không lấn chiếm khuôn viên di tích; thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn sông nước, phòng, chống cháy nổ và vệ sinh công cộng.
Sự lên ngôi của trí tuệ nhân tạo trong văn hoá nghệ thuật

Sự lên ngôi của trí tuệ nhân tạo trong văn hoá nghệ thuật

(PNTĐ) - Năm 2025 hứa hẹn mang đến một sự bùng nổ sáng tạo trong thế giới nghệ thuật. Sự phát triển không ngừng của công nghệ, sự thay đổi văn hóa và sự gia tăng nhận thức về trách nhiệm đối với xã hội đang định hình một loạt xu hướng nghệ thuật mới, mang tính đột phá và đầy tiềm năng. Các nghệ sĩ, trong một thế giới ngày càng phức tạp, đang phát triển những ý tưởng sáng tạo, khai thác các công cụ mới và đề cập đến những vấn đề cấp thiết của thời đại.
Những xu hướng du lịch nổi bật trong năm 2025

Những xu hướng du lịch nổi bật trong năm 2025

(PNTĐ) - Theo trang tin SCMP, năm 2025 hứa hẹn sẽ là một năm bùng nổ cho ngành du lịch, với sự xuất hiện của những xu hướng mới, phản ánh nhu cầu ngày càng đa dạng và sâu sắc của du khách hiện đại. Sự thay đổi này không chỉ đơn thuần là lựa chọn địa điểm du lịch, mà còn thể hiện sự chuyển dịch về mục đích, trải nghiệm và sự gắn kết sâu sắc hơn với hành trình của mình.