“Hùng khí Đông A - S800”: Dấu ấn đặc biệt từ bộ tiểu thuyết lịch sử kỷ niệm 800 năm triều Trần
(PNTĐ) - Sáng ngày 11/10, tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn (Hà Nội), trong không khí trang trọng và đầy ý nghĩa, nhà văn Trần Thanh Cảnh đã chính thức ra mắt bộ tiểu thuyết “Hùng khí Đông A - S800”.
Sự kiện này không chỉ là một hoạt động tôn vinh giá trị lịch sử và văn hóa mà còn là cột mốc đặc biệt đánh dấu 800 năm ngày thành lập Vương triều Trần (1225-2025) - một triều đại đã làm rạng danh trang sử Việt Nam bằng những chiến công và kỳ tích hiển hách.
Một bộ tiểu thuyết lịch sử dày dặn, đậm chất sử thi
“Hùng khí Đông A - S800” là một ấn phẩm đặc biệt được in giới hạn 800 bản, mỗi bản đều được đánh số riêng và có chữ ký tươi của tác giả. Cuốn sách đồ sộ này dày 800 trang, tập hợp trọn vẹn ba tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng của Trần Thanh Cảnh: “Trần Thủ Độ” (2020), “Trần Quốc Tuấn” (2018) và “Trần Nguyên Hãn” (2021) - ba nhân vật kiệt xuất của họ Trần, tượng trưng cho ba giai đoạn vàng son của triều đại Đông A. Khi biên soạn lại bộ sách, tác giả đã đọc kỹ, sửa chữa và bổ sung nhiều chi tiết, đặc biệt dành nhiều tâm huyết cho phần về Trần Thủ Độ, nhân vật ông đặc biệt yêu thích và cho rằng “vẫn chưa nhận được những đánh giá thỏa đáng của hậu thế”.
Bên cạnh ba phần tiểu thuyết chính, “Hùng khí Đông A - S800” còn có phụ lục “Lược sử 12 triều vua Trần”, chắt lọc từ “Đại Việt sử ký toàn thư”, giúp độc giả có cái nhìn hệ thống và khái quát về một trong những triều đại huy hoàng nhất của lịch sử dân tộc.
Phát biểu tại sự kiện, nhà văn Trần Thanh Cảnh bộc bạch: “Ý tưởng in bộ sách ‘Hùng khí Đông A’ đã hình thành trong đầu tôi từ năm 2020, sau khi in cuốn ‘Trần Thủ Độ’. Là một người con họ Trần, tôi thấy mình cần phải làm điều gì đó để vinh danh tổ tiên. Nhờ sự ủng hộ nhiệt thành của bạn bè, đặc biệt là ba người bạn thân Nguyễn Chí Cư, Trần Quang Khai, Trần Quang Tuấn, ấn phẩm đặc biệt này đã ra đời trọn vẹn, xứng đáng là kỷ niệm 800 năm thành lập Vương triều Trần”..
Không chỉ gói gọn trong hoài niệm về dòng tộc, động lực sáng tác của Trần Thanh Cảnh còn xuất phát từ trách nhiệm truyền cảm hứng lịch sử cho thế hệ trẻ. Ông tâm niệm: “Tôi luôn viết với mong muốn bạn đọc trẻ thấy hứng thú, từ đó tìm hiểu và tự hào về các nhân vật lịch sử. Những nhân vật lịch sử tầm cỡ như Trần Thủ Độ, Trần Quốc Tuấn, Trần Nguyên Hãn vốn có thật, nhưng chính sử lại quá vắn tắt, nhiều điểm mờ chưa được khám phá. Chính đó là thử thách lớn, buộc tôi phải dùng trí tưởng tượng để giải nghĩa, tô đậm chất ‘người’ trong các anh hùng lịch sử ấy”.
Tác giả thẳng thắn chia sẻ rằng tiểu thuyết lịch sử không thể chỉ dựa vào những gì sử đã ghi chép mà phải dung hòa hợp lý giữa sự thật lịch sử và trí tưởng tượng sáng tạo. Ông dành nhiều thời gian nghiên cứu “Đại Việt sử ký toàn thư”, “An Nam chí lược”, các luận giải của sử gia Tạ Chí Đại Trường, đồng thời đi điền dã tại nhiều di tích lịch sử như đền Ngừ, lăng mộ Trần Thủ Độ ở Hưng Hà, đền Kiếp Bạc, quê nhà Sơn Đông của Trần Nguyên Hãn...
“Đã là sáng tác văn học, nhất là tiểu thuyết thì phần hư cấu của nhà văn phải chiếm phần chủ yếu, kể cả tiểu thuyết lịch sử. Tôi tôn trọng những gì sử đã ghi, còn những ‘điểm mờ’ thì dùng trí tưởng tượng để giải nghĩa, miễn là hợp lý, logic để độc giả chấp nhận”, Trần Thanh Cảnh khẳng định.
Ở ông, mỗi nhân vật khi bước vào văn học đều được nhìn nhận như những con người bằng xương bằng thịt - “đã sống, đã yêu, đã cống hiến và bằng phẩm chất thiên phú, họ lập nên những kỳ tích và sống mãi trong lòng dân tộc”.
Bộ tiểu thuyết với nhiều điểm mới trong cách tiếp cận lịch sử
Không chỉ trung thành với sự kiện lịch sử, Trần Thanh Cảnh còn mạnh dạn tô đậm những khía cạnh đời thường, những rung động về tình yêu và nỗi đau cá nhân, từ đó tạo ra chiều sâu tâm lý và tính nhân văn cho các nhân vật lớn như Trần Quốc Tuấn, Trần Thủ Độ, hay Trần Nguyên Hãn. Theo nhà phê bình Nguyễn Hoài Nam, tác phẩm của ông “không đối kháng với sử học, mà mở rộng biên độ diễn giải, giúp lịch sử trở nên linh hoạt, đa chiều hơn trong cảm nhận của người đọc”.
Nhà văn Nguyễn Văn Hùng nhận xét: “Trần Thanh Cảnh đã dám bước vào khoảng trống của sử liệu để khám phá, giải mã và làm sống dậy những nhân vật tưởng như đã khép lại trong lịch sử. Ông khắc họa các anh hùng thời Trần không chỉ bằng phẩm chất thần thánh mà còn bằng những nét rất đời, rất người”.
Nhà văn Hoài Hương cũng cho rằng: “Bộ tiểu thuyết về ‘Đức Thánh Trần’ của Trần Thanh Cảnh là sự khác biệt hoàn toàn mới lạ với các tác phẩm văn học khác viết về Ngài và triều Trần. Ở đó, Hưng Đạo Đại vương không chỉ là ‘võ nghiệp lẫy lừng’ mà còn có ‘tình yêu bất diệt’, một chân dung rất đời của một vị Thánh trong lòng dân Việt”.
Một số ý kiến tại buổi ra mắt cũng khẳng định, “Hùng khí Đông A - S800” không chỉ dừng lại ở giá trị văn chương mà còn là nguồn tư liệu quý giá để chuyển thể thành phim lịch sử. Chính tác giả bày tỏ hy vọng “sẽ có một đơn vị sản xuất đủ tâm và tầm để đưa câu chuyện Đông A lên màn ảnh, góp phần lan tỏa tinh thần dân tộc tới công chúng đương đại”.
Không chỉ tái hiện những nhân vật huyền thoại, bộ tiểu thuyết còn khơi dậy niềm tự hào dân tộc, tinh thần nhân văn và lòng biết ơn tiền nhân. Tác giả xem tác phẩm của mình là “một nén tâm hương văn chương dâng lên Vương triều Trần - triều đại đã làm rạng danh trang sử Việt”.
Bằng nội dung sâu sắc, bút pháp hiện đại, “Hùng khí Đông A - S800” không chỉ là một bộ tiểu thuyết lịch sử mà còn là một thông điệp nhân văn mạnh mẽ gửi tới các thế hệ. Như chính tác giả từng chia sẻ: “Hãy đọc và tìm hiểu về nguồn cội lịch sử vẻ vang của dân tộc Việt Nam, về những người anh hùng của dân tộc mình. Hãy tự hào, hãy rút ra những bài học cho hiện tại và cùng nhau góp phần thúc đẩy nước Việt Nam yêu quý của chúng ta ngày càng hùng cường, xứng đáng với quá khứ oai hùng của cha ông mình”.
Sự ra mắt của bộ sách không chỉ tôn vinh dòng họ Trần và lịch sử dân tộc mà còn là lời nhắn nhủ về giá trị của sự sáng tạo, lòng tự hào và trách nhiệm của mỗi người với cội nguồn, với lịch sử. “Hùng khí Đông A - S800” sẽ còn lan tỏa, truyền cảm hứng cho độc giả hôm nay và mai sau.
