Nghệ sĩ trẻ tỏa sáng toàn cầu nhờ bản sắc Việt
(PNTĐ) - Chiến thắng của ca sĩ Đức Phúc tại Intervision 2025 thật sự truyền cảm hứng mạnh mẽ trong cộng đồng. Bên cạnh đó, sự sáng tạo và thành công của Phương Mỹ Chi hay dấu ấn từ các chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai”, “Em xinh say hi” cho thấy nghệ sĩ trẻ Việt đang từng bước khẳng định thương hiệu, lan tỏa bản sắc văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.
Niềm tự hào của âm nhạc Việt Nam
Tối 20/9, tại Live Arena (Nga), Đức Phúc đăng quang ngôi vô địch Intervision 2025 với tiết mục Phù Đổng Thiên Vương. Chiến thắng ấy không chỉ là thành tích cá nhân, như ông Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), nhấn mạnh: “Chiến thắng của Đức Phúc là niềm tự hào chung của âm nhạc Việt Nam. Đây không chỉ là thành quả của cá nhân nghệ sĩ, mà còn thể hiện sự chuẩn bị nghiêm túc, bài bản của Bộ VHTTDL trong việc lựa chọn, đào tạo và hỗ trợ các tài năng âm nhạc trẻ vươn ra quốc tế”.
Phù Đổng Thiên Vương không đơn thuần là một màn thi hát, mà giống như một tuyên ngôn ấn tượng về sức mạnh văn hóa Việt. Phần trình diễn bắt đầu bằng tứ thơ “Tre Việt Nam” của Nguyễn Duy, tiếp nối bằng giai điệu dân ca, xen kẽ rap ba ngôn ngữ Việt - Anh - Nga, đi kèm đạo cụ tre, chiếu, áo giáp cách điệu.
Điều đặc biệt, Đức Phúc không chọn hình ảnh phổ biến kiểu áo dài hay nón lá vốn đã quen thuộc với bạn bè quốc tế, mà kể câu chuyện Thánh Gióng - một biểu tượng lịch sử Việt Nam theo ngôn ngữ đương đại. Hiệu ứng 3D mapping biến sân khấu thành chiến trận, ngựa sắt bay lên, tre trúc dựng thành rừng. Chính sự kết hợp giữa truyền thống và công nghệ hiện đại đã tạo dấu ấn mạnh mẽ, giúp Đức Phúc thuyết phục giám khảo quốc tế, giành ngôi Quán quân danh giá, mang về giải thưởng 30 triệu ruble, tương đương 9 tỷ đồng.
Chiến thắng ấy cũng chứng minh rằng nghệ sĩ Việt có thể chạm đến trái tim khán giả toàn cầu khi kể câu chuyện Việt, giữ hồn văn hóa Việt.
Nếu Đức Phúc kể câu chuyện Thánh Gióng trên đấu trường quốc tế, thì Phương Mỹ Chi cũng để lại dấu ấn riêng tại Sing! Asia 2025 (Trung Quốc) vào tháng 7/2025, khi xuất sắc giành top 3 chung cuộc nhờ những phần biểu diễn đậm chất dân gian và văn hóa Việt Nam. Phương Mỹ Chi gây ấn tượng với những phần trình diễn sáng tạo, kết hợp yếu tố văn hóa Việt và âm nhạc hiện đại như: Múa võ Vovinam trong “Buôn trăng”, mashup dân gian Lý Bắc bộ, đọc rap tiếng Việt trong “Vũ trụ có anh”...
Trước đó, vào tháng 5/2025, ca sĩ Tùng Dương đã trở thành nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên được vinh danh tại Music Awards Japan (MAJ) 2025 ở hạng mục Giải thưởng Cống hiến. Xa hơn, năm 2019, Hoàng Thùy Linh cũng từng ghi dấu với giải “Nghệ sĩ Việt Nam xuất sắc châu Á” tại Mnet Asian Music Awards (MAMA) ở Hàn Quốc. Những thành tựu này cho thấy nghệ sĩ Việt đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ âm nhạc quốc tế.
Trong nước, xu hướng tôn vinh bản sắc truyền thống ngày càng rõ nét. Ở chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai”, nhiều tiết mục gây chú ý khi sử dụng đàn bầu, sáo trúc, trống hội kết hợp cùng rap và EDM. Tại “Em xinh say hi”các đội thi liên tục đưa cải lương, hát bội, quan họ, chầu văn vào bản phối. Chính sự hòa trộn này khiến người trẻ vừa thấy quen, vừa thấy lạ, vừa truyền thống, vừa hiện đại.
Xu hướng ấy cho thấy thế hệ nghệ sĩ trẻ không dừng lại ở việc “làm mới” bề mặt, mà thực sự có sự tìm hiểu, đào sâu và sáng tạo dựa trên giá trị văn hóa dân tộc. Họ biến dân ca, tuồng, cải lương, hò điệu… thành “gia vị” độc đáo cho âm nhạc đương đại. Và khi bước ra quốc tế, đây chính là lợi thế chỉ Việt Nam mới có.
Bản sắc văn hóa Việt tạo nên sự khác biệt
Trong thế giới âm nhạc toàn cầu hóa, cạnh tranh không còn nằm ở kỹ thuật thanh nhạc thuần túy, mà ở bản sắc - yếu tố tạo nên sự khác biệt. Nghệ sĩ Hàn Quốc khi ra quốc tế thường gắn với làn sóng K-pop cùng những yếu tố văn hóa Hàn; nghệ sĩ Nhật Bản cũng thường khai thác mạnh chất liệu văn hóa đặc trưng trong trình diễn... Với Việt Nam, nếu chỉ dừng lại ở việc “bắt chước” thế giới, nghệ sĩ sẽ rất khó để gây chú ý.
Chính vì vậy, nghệ sĩ Việt biết tận dụng di sản và sáng tạo từ nét đẹp truyền thống chính là lợi thế cạnh tranh riêng. Chiến thắng của Đức Phúc tại Intervision 2025 là minh chứng: Anh không dựa vào ballad - thể loại từng gắn bó với tên tuổi trong nước mà chọn kể câu chuyện Thánh Gióng, biểu tượng của dân tộc Việt. Tương tự, Phương Mỹ Chi nổi bật ở Sing! Asia 2025 không chỉ nhờ giọng hát ngọt ngào, mà bởi cách cô đưa dân ca, trang phục và tinh thần Việt lên sân khấu quốc tế. Những nghệ sĩ trẻ ấy đã mang “đặc sản” văn hóa dân tộc để khẳng định với thế giới: “Tôi là nghệ sĩ Việt Nam.”
Tuy nhiên, để nghệ thuật truyền thống thực sự trở thành sức mạnh, nghệ sĩ trẻ phải đối diện với nhiều thử thách. Sáng tạo không thể dừng ở lớp vỏ hình thức, mà cần sự nghiên cứu nghiêm túc, sự tìm tòi bền bỉ và cả sự đồng hành từ các nghệ nhân, nhạc sĩ dân gian, những người đang giữ gìn hồn cốt dân tộc. Nếu chỉ dừng lại ở chiếc nón lá, tà áo dài, chiếc quạt kết hợp vũ đạo… phần trình diễn rất dễ rơi vào hời hợt, nhạt nhòa. Chỉ khi thấu hiểu tinh thần văn hóa Việt và biết chuyển tải bằng ngôn ngữ nghệ thuật riêng, nghệ sĩ mới có thể tạo nên dấu ấn và thực sự chạm đến khán giả.
Dẫu vậy, triển vọng là rất rõ ràng, từ những giai điệu “Trống cơm” vang lên trong “Anh trai vượt ngàn chông gai”, đến cải lương, hát bội, quan họ xuất hiện trong “Em xinh say hi”… chứng tỏ truyền thống đang hiện diện đầy sức sống trong đời sống đương đại, không hề bị phủ bụi quá khứ.
Trên bình diện quốc tế, khán giả cũng không trông chờ một “K-pop phiên bản Việt” hay “US-UK made in Vietnam”. Điều họ tìm kiếm là sự khác biệt từ những câu chuyện chỉ Việt Nam mới có thể kể. Chính vì vậy, khi Đức Phúc tái hiện huyền thoại Thánh Gióng tại Intervision 2025, hay khi Phương Mỹ Chi hát “Buôn trăng”, “Rock hạt gạo”, biểu diễn trống cơm… ở Sing! Asia, công chúng quốc tế không chỉ thưởng thức âm nhạc, mà còn cảm nhận được linh hồn Việt như một dấu ấn độc bản, không thể trộn lẫn.
Từ Intervision 2025 đến các sân khấu khu vực, nghệ sĩ trẻ Việt đang chứng minh rằng: Giữ vững bản sắc không làm họ lạc hậu, mà ngược lại, biến họ thành điểm sáng giữa toàn cầu. Con đường chinh phục thế giới của âm nhạc Việt chắc chắn không thể thiếu “hành trang” mang tên văn hóa dân tộc. Giữ hồn Việt vừa là gốc rễ, vừa là đôi cánh. Khi cắm rễ thật sâu trong truyền thống, nghệ sĩ trẻ mới đủ sức vươn cánh thật xa, bay lên cùng dòng chảy nghệ thuật quốc tế mà không đánh mất chính mình.
