Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến: Hà Nội là nguồn cảm hứng bất tận
(PNTĐ) - Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến được biết đến là một trong những tác giả viết về Hà Nội nhiều nhất hiện nay. Ông tự nhận rằng, Hà Nội còn rất nhiều điều để viết, Hà Nội mãi là nguồn cảm hứng bất tận trong ông dù ông đã “đi dọc”, “đi ngang”, “đi quanh” và cả “đi xuyên” Hà Nội...
Nặng lòng với Hà Nội
Gặp ông trong một chiều thu Hà Nội, cái vẻ bề ngoài nhìn “bụi bụi” của ông khiến cho người mới gặp lần đầu có thoáng chút e ngại. Song khi tiếp xúc với ông, trái ngược với cảm nhận ban đầu ấy, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến nhanh chóng tạo cho người đối diện sự thoải mái và gây ấn tượng rất riêng của mình với những câu chuyện kể về Hà Nội. Ông bảo, ông gắn bó sâu đậm với Hà Nội bởi nơi đây không chỉ là nơi ông sinh ra mà còn cho ông nhiều kỷ niệm, ký ức khó phai. Hà Nội với cái nôi văn hóa lớn khiến tình yêu của ông với Hà Nội cứ đậm sâu dần, to lớn dần từ bao giờ, thật tự nhiên.
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến sinh ra, lớn lên ở làng Vọng (làng Phương Liệt, nay thuộc phường Phương Liệt, quận Thanh Xuân, Hà Nội). Tháng 9/1976 ông đi khám sức khỏe và một tháng sau ông trở thành tân binh của một đơn vị thuộc Sư đoàn 308. Năm 1978, đơn vị của ông hành quân vào chiến trường Tây Nam. Trong hành trang người lính ông còn mang theo sách để ôn bài. Năm 1982, ông xuất ngũ, trở về đời thường ông vừa làm chân phát hành ở Thông tấn xã Việt Nam, vừa tự học để viết tiếp giấc mơ học đại học. Năm 1985, ông thi đỗ Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh và trở thành sinh viên khoa Lý luận - Biên kịch.
Tốt nghiệp ra trường, những tưởng ông sẽ theo nghề liên quan đến điện ảnh hoặc sân khấu, thế nhưng cái duyên với nghiệp cầm bút đã đến với ông và theo ông đến tận bây giờ. Ông kể, quá trình làm báo đã giúp ông có điều kiện gặp gỡ nhiều người, tìm hiểu nhiều nơi, sưu tầm được nhiều tài liệu, hiện vật về Hà Nội để tích lũy thông tin. “Tôi không chỉ đọc tư liệu mà còn đi thực tế. Nhiều khi tôi phải kiên nhẫn truy tìm tài liệu, thậm chí phải mày mò, hỏi han những thế hệ trước để kiểm chứng và cuối cùng là sự trải nghiệm của bản thân. Tất cả những điều đó giúp tôi thêm yêu Hà Nội và để tôi có thể kể tiếp chuyện Hà Nội xưa, nay” - nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến bộc bạch.
Và "phần thưởng" cho những việc làm thiết thực
Năm 2008, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến trình làng cuốn “5678 bước chân quanh Hồ Gươm”. Đây là cuốn sách khảo cứu đầu tiên về Hà Nội của ông đã cung cấp cho độc giả nhiều kiến thức thú vị về Hà Nội xưa. Rồi trong năm 2012, cuốn sách “Đi ngang Hà Nội”, “Đi dọc Hà Nội” lần lượt được ra mắt. Cũng trong năm đó, những cống hiến của ông được ghi nhận, đánh giá xứng đáng khi ông được trao “Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội” ở hạng mục “Tác phẩm”. Năm 2015, ông tiếp tục cho ra đời cuốn sách khảo cứu “Đi xuyên Hà Nội”. Không chỉ thành công với mảng sách khảo cứu, Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến còn “lấn sân” sang văn xuôi với hai cuốn tiểu thuyết “Me Tư Hồng” (2014) và “Mong manh” (2016) lần lượt được xuất bản tái hiện với bạn đọc về đời sống thị dân Hà Nội ở hai thời điểm lịch sử khác nhau. Rồi năm 2017, tiểu thuyết “Lính Hà” với đầy ắp những chuyện cũ, chuyện mới về Hà Nội tiếp tục được giới thiệu đến công chúng.
Tháng 10 vừa qua, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến cho ra mắt hai cuốn sách “Hà Nội còn một chút này” và “Qua đêm ở nhà các vua Nguyễn”. Hai cuốn sách đậm chất Hà Nội với đề tài viết về vùng đất kinh kỳ, bộc lộ những trải nghiệm và suy tư sâu sắc về văn hóa, lịch sử, con người Việt Nam. Có thể nói, sách của nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến đều có chung đề tài đất và người Hà Nội. Với lối kể chuyện chân thực, văn phong dung dị, không cầu kỳ câu chữ, những câu chuyện ông kể đã tái hiện một Hà Nội đan xen cũ - mới, thanh lịch - xô bồ, phát triển nhưng vẫn có nhiều bất cập.
Các tác phẩm của ông viết về Hà Nội thiên về mảng đời sống thị dân. Những câu chuyện về tại sao nước hồ Gươm xanh? Tên Kẻ Chợ có từ bao giờ? Vì sao trường học lại trồng phượng? Vì sao gọi là Bờ Hồ? Vì sao nhà ở Hà Nội ôm hết vỉa hè?... hay những câu chuyện thú vị về những con người bình dị như cô bán hàng rong, người hát xẩm, chị công nhân…, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến đã kể cho độc giả hiểu thêm về những vỉa tầng văn hóa của Thành phố, về những vẻ đẹp riêng có, hấp dẫn của Thủ đô Hà Nội.
Dù đã nghỉ hưu, song nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến không nghỉ viết. Ông vẫn hàng ngày làm việc hết mình, cứ lặng lẽ, cần mẫn để viết nên những trang sách không phải ai cũng làm được với thái độ làm việc có trách nhiệm và có chính kiến riêng của ông. Mới đây, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến là một trong mười người được vinh danh “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2023. Đây là phần thưởng xứng đáng cho những việc làm cụ thể thiết thực thường ngày của ông trong việc nỗ lực rèn luyện, phấn đấu, đóng góp xây dựng Thủ đô ngày càng văn minh, giàu đẹp. Đồng thời, góp phần vào việc khơi dậy và nhân lên mặt tích cực trong mỗi con người, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, phát triển đất nước và xây dựng nền văn hoá và con người Thủ đô.
