Tháng Giêng năm ấy

Chia sẻ
 
Tháng Giêng năm ấy hôm Rằm 
câu thơ soi bóng tơ tằm xênh xang
rồi bay lên với mênh mang
rồi trong trời đất chứa chan dáng hình

 
Tháng Giêng năm ấy sân đình
ta buông vạt áo đợi mình sang sông
vườn xanh đợi cải lên ngồng
làng bên nụ biếc đợi hồng lối hoa
Giêng Hai ta trở lại nhà
mây trôi mấy nẻo đường xa gió lùa
sương giăng như bị bỏ bùa
tơ buông thảng thốt suốt mùa hoa xoan

 
Tháng Giêng năm ấy người ngoan
sang ngang với một vầng trăng chưa Rằm…
 
 
Trần Kim Hoa
 
Lời bình: 
 
Tháng Giêng - tháng mở đầu một năm bao giờ cũng gợi nên một ký ức khó phai mờ của ngoái nhìn, của trông lại. Ký ức trong bài thơ Tháng Giêng năm ấy đẹp và buồn. Và đây lại là Rằm tháng Giêng với biết bao nỗi hoài vọng nhớ nhung, biết bao chan chứa nỗi niềm - một kết cục báo hiệu ngỡ như viên mãn trong khắc khoải, đợi trông.
 
Tháng Giêng năm ấy hóa thân vào chiều sâu tâm trạng với “câu thơ soi bóng tơ tằm xênh xang” trong không gian ôm chứa một “dáng hình” của niềm ám ảnh khôn nguôi. Sự đời có bao giờ chiều lòng người, nghịch lý của một tình huống xảy ra trước khi “ta buông vạt áo đợi mình sang sông” của lần đi hội năm ấy mà người thương vẫn còn hi vọng, vẫn còn mong nhớ: vườn xanh đợi cải lên ngồng - làng bên nụ biếc đợi hồng lối hoa như cứa vào lòng ta sự sự day dứt, nuối tiếc của một ước nguyện không thành.
 
Tháng Giêng năm ấy trong hồi ức tác giả chuyển vào nội giới tâm trạng với sự xa vắng, lẻ loi: Giêng Hai ta trở lại nhà - mây trôi mấy nẻo, đường xa gió lùa - sương giăng như bị bỏ bùa - tơ buông thảng thốt suốt mùa hoa xoan. Ta như hình dung ra sự “thảng thốt” này như bị “nhiễm từ” bị “bỏ bùa” trên nẻo đường xa bời bời bởi sự xao xác cô lẻ, phân chia, ly tán: Mây trôi mấy nẻo đường xa gió lùa. Và tháng Giêng năm ấy được tác giả hóa giải trong hình tượng vầng trăng “hôm rằm” ở khổ thơ đầu đến chưa rằm của “người ngoan” ở khổ thơ cuối càng gợi lên sự không trọn vẹn của mối tình đơn phương, của dịch chuyển thời gian: tháng Giêng năm ấy người ngoan - sang ngang với một vầng trăng chưa Rằm.
 
Và qua bài thơ nữ sĩ Trần Kim Hoa đã cho ta thấy một câu chuyện tình buồn có kết cấu chặt chẽ với những thi liệu, thi ảnh truyền thống được khai mở trong tình huống éo le đẹp và buồn và có điều đáng bàn là không hề gợi nên những bi lụy thường thấy trong tình duyên lỡ dở. Tháng Giêng năm ấy sẽ đi suốt cuộc đời ta với sự kỳ ảo ấy, với niềm tiếc nuối khôn nguôi, lay thức tâm trí ta trong hành trình viễn du khi nhớ về quá vãng, một quá vãng “một đi không trở lại” này.
 
 
Nguyễn Thanh Kim
 

Tin cùng chuyên mục

Một thập kỷ gìn giữ và lan tỏa di sản Nghi lễ - trò chơi kéo co

Một thập kỷ gìn giữ và lan tỏa di sản Nghi lễ - trò chơi kéo co

(PNTĐ) -Trong khuôn khổ Festival Thăng Long - Hà Nội 2025 diễn ra từ ngày 1-16/11, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với phường Long Biên và Hội Di sản Văn hóa Việt Nam tổ chức sự kiện kỷ niệm 10 năm Nghi lễ và trò chơi kéo co được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Để văn hóa là “nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh, động lực to lớn và hệ điều tiết” của phát triển bền vững

Để văn hóa là “nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh, động lực to lớn và hệ điều tiết” của phát triển bền vững

(PNTĐ) - Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam đang được chuẩn bị với Dự thảo Văn kiện xác lập những định hướng chiến lược cho giai đoạn phát triển mới của đất nước. Trong đó, lĩnh vực xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam tiếp tục được khẳng định là một trụ cột quan trọng, đồng thời bổ sung nhiều quan điểm, nội dung mới phù hợp với bối cảnh phát triển hiện nay. Có thể thấy, tư duy của Đảng về văn hóa trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đã có bước phát triển rõ rệt - từ coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội sang coi văn hóa, con người là trung tâm, mục tiêu và động lực của phát triển bền vững trong thời kỳ mới.
Đổi mới sáng tạo trong bảo tồn di sản văn hóa – đòn bẩy phát triển văn hóa và con người Việt Nam thời kỳ mới

Đổi mới sáng tạo trong bảo tồn di sản văn hóa – đòn bẩy phát triển văn hóa và con người Việt Nam thời kỳ mới

(PNTĐ) - Thời kỳ mới với đặc trưng là hội nhập quốc tế sâu rộng và sự bùng nổ của công nghệ đặt ra yêu cầu phải thay đổi căn bản cách tiếp cận đối với di sản văn hóa. Bảo tồn truyền thống không còn là việc “giữ nguyên trạng”, “tĩnh tại và đông cứng”, mà phải là quá trình đổi mới sáng tạo để di sản trở nên sống động, hấp dẫn và phải tạo ra được giá trị mới: việc áp dụng tư duy sáng tạo trong bảo tồn di sản văn hóa chính là chìa khóa để biến di sản thành nguồn lực nội sinh mạnh mẽ, thúc đẩy phát triển văn hóa và xây dựng con người Việt Nam toàn diện.
Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Quốc tế 2025 ứng dụng công nghệ số nhằm tăng cường trải nghiệm cho du khách

Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Quốc tế 2025 ứng dụng công nghệ số nhằm tăng cường trải nghiệm cho du khách

(PNTĐ) - Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Quốc tế là một trong những sự kiện thường niên nhằm thúc đẩy giao lưu văn hóa và ẩm thực giữa Việt Nam với bạn bè quốc tế, thu hút sự tham gia ngày càng đông đảo của các Đại sứ quán, Trung tâm Văn hóa nước ngoài, các Sở Ngoại vụ đại diện các tỉnh, thành phố, các doanh nghiệp và các đơn vị thuộc Bộ Ngoại giao. Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Quốc tế 2025 sẽ diễn ra trong hai ngày từ 22/11/2025 đến ngày 23/11/ 2025, tại Khu Ngoại giao Đoàn, P. Ba Đình, Hà Nội.