Báo động nguy cơ nhiễm bệnh từ thú cưng
(PNTĐ) - Thời gian qua liên tiếp xuất hiện các trường hợp tử vong sau khi bị mèo cào, viêm màng não do nhiễm ký sinh trùng từ chó, mèo... Đây là lời cảnh báo không thể phớt lờ cho những gia đình, cá nhân đang nuôi thú cưng trong nhà.
Nguy hại khôn lường tới sức khỏe
Mới đây, vụ việc một bé trai 11 tuổi tử vong sau khi bị mèo cào xảy ra tại Lào Cai đã khiến dư luận không khỏi bàng hoàng, đau xót. Nguyên nhân được xác định do nhiễm vi rút bệnh dại. Theo chia sẻ từ gia đình, bệnh nhi bị mèo trong nhà cào trầy xước ngoài da và liếm vào. Sau đó không có biểu hiện bất thường, gia đình chủ quan, không đưa bé đi tiêm phòng. Chỉ đến khi bé có biểu hiện sốt, sợ nước, khó thở, co giật… mới đưa đến viện thì không qua khỏi sau hơn một giờ cấp cứu.
Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng vừa tiếp nhận 3 bệnh nhân cùng trú tại một xã ở Phú Thọ tới điều trị do nhiễm ký sinh trùng.
Bệnh nhân đầu tiên là ông Q.V.T (51 tuổi). Các triệu chứng bắt đầu khoảng một tháng trước khi nhập viện với biểu hiện đau đầu, ù tai, tê bì và mất cảm giác ở hai cánh tay, nấc nhiều, buồn nôn và nôn. Ban đầu ông được chẩn đoán nhiễm giun đũa chó mèo tại bệnh viện tuyến dưới và điều trị trong 14 ngày nhưng không cải thiện. Khi nhập viện tại Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, ông không có biểu hiện ngứa ngáy ngoài da như nhiều trường hợp nhiễm ký sinh trùng khác, mà chỉ còn lại các triệu chứng thần kinh như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và nôn.
Ông T được chỉ định chọc dịch não tủy xét nghiệm. Kết quả cho thấy có tới 721 tế bào, trong đó bạch cầu ái toan chiếm 20% - dấu hiệu điển hình của nhiễm ký sinh trùng. Các xét nghiệm chuyên sâu cũng xác định bệnh nhân dương tính với giun lươn và giun đũa chó mèo. Ông được chẩn đoán viêm màng não tăng bạch cầu ái toan do ký sinh trùng.
Tương tự, hai bệnh nhân còn lại là chị B.T.Q (46 tuổi) và ông N.V.L, 80 tuổi. Bệnh nhân bắt đầu có các cơn đau đầu và sốt nóng từng cơn, buồn nôn khoảng ba tuần trước khi nhập viện. Dù được điều trị tại bệnh viện tỉnh với chẩn đoán nhiễm ký sinh trùng, tình trạng không thuyên giảm sau gần ba tuần điều trị. Khi chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, các kết quả xét nghiệm khẳng định bệnh nhân dương tính với giun đũa chó mèo, với biểu hiện viêm màng não do ký sinh trùng rõ rệt.
Thực hiện nghiêm biện pháp vệ sinh cá nhân và tiêm chủng
Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu - Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương, giun lươn và giun đũa chó mèo là một loại ký sinh trùng có thể lây sang người qua đường tiêu hóa, chủ yếu từ đất, cát hoặc thực phẩm bị nhiễm ấu trùng. Bệnh thường diễn biến âm thầm, không có biểu hiện cấp tính rõ ràng nên rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường như cảm cúm, rối loạn tiền đình, viêm xoang...
Khi xâm nhập vào cơ thể, ấu trùng có thể di chuyển đến não, mắt, gan hoặc các cơ quan khác, gây tổn thương nghiêm trọng. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ gặp phải các biến chứng nặng như co giật, động kinh, tổn thương thần kinh hoặc thậm chí tử vong. Rất may, cả ba bệnh nhân đều đáp ứng tốt với thuốc đặc trị giun sán kết hợp thuốc chống viêm. Sau ba ngày điều trị, tình trạng đau đầu giảm rõ rệt, bệnh nhân tỉnh táo và cải thiện toàn trạng.
Để phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này, bác sĩ Thiệu khuyến cáo người dân cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường; tắm rửa cho chó mèo thường xuyên, tẩy giun định kỳ và nuôi nhốt vật nuôi đúng cách, tránh để vật nuôi phóng uế bừa bãi. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với chó mèo, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Về chế độ ăn uống, người dân nên ăn chín, uống sôi, hạn chế các món tái sống như gỏi cá, thịt tái, rau sống (đặc biệt là các loại rau thủy sinh), đồ nướng hoặc hun khói chưa đảm bảo an toàn vệ sinh. Ngoài ra, cần rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với đất cát hoặc vật nuôi. Việc tẩy giun định kỳ cho người, trung bình 6 tháng một lần, cũng là biện pháp quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe.
Đối với bệnh dại lây từ nước bọt của động vật bị dại thông qua vết thương hở do cắn, cào, thời gian ủ bệnh dại có thể dưới 1 tuần hoặc trên 1 năm, phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, sự nặng nhẹ của vết thương, khoảng cách từ vết thương đến hệ thần kinh trung ương… Vết thương càng ở gần hệ thần kinh trung ương như mặt, cổ, đầu, ngón tay, cơ quan sinh dục ngoài… thì thời gian ủ bệnh càng ngắn. Nguy hiểm hơn, virus dại không có thuốc đặc trị, nguy cơ tử vong gần như 100% nếu không được tiêm vắc-xin kịp thời sau phơi nhiễm. Nói cách khác, chỉ có thể phòng ngừa trước và gần như không thể cứu chữa nếu để bệnh phát triển.
TS.BS Nguyễn Văn Dũng - Phó Viện trưởng Viện Y học nhiệt đới Bạch Mai, Phụ trách Đơn vị Tư vấn và Tiêm chủng vắc-xin khuyến nghị: Người dân tuyệt đối không chủ quan với bất kỳ vết cắn hay cào nào từ chó, mèo, kể cả vật nuôi trong nhà. Rửa sạch vết thương ngay lập tức bằng xà phòng dưới vòi nước chảy ít nhất 15 phút. Đến ngay cơ sở y tế có chuyên môn để được tư vấn và tiêm vắc-xin phòng dại. Không nên chờ đợi triệu chứng mới đi khám, bởi khi xuất hiện triệu chứng, hầu như không thể cứu chữa.
