Gia tăng bệnh nhân đột quỵ khi thời tiết chuyển lạnh

Nhân viên y tế Bệnh viện Hữu Nghị chăm sóc cho một trường hợp bệnh nhân đột quỵ.

Nhiều người bệnh nặng, phải thở nội khí quản

Theo ghi nhận tại khu điều trị đột quỵ, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Xô, thời gian gần đây, lượng bệnh nhân đột quỵ gia tăng, đa số là người già. Nhiều người đến viện trong tình trạng hôn mê, phải thở nội khí quản; một số bệnh nhân đã hồi phục, bắt đầu tập luyện cử động chân tay nhẹ nhàng.

May mắn vì kịp thời qua được giai đoạn nguy hiểm sau khi đột quỵ, dù vẫn phải nằm im trên giường bệnh nhưng ông Nguyễn Huy Phồn (82 tuổi, Hà Nội) vẫn thều thào kể khi được hỏi chuyện: Lúc có các dấu hiệu bị đột quỵ, tôi không hề nhận ra. Hôm đó vào buổi tối, đang đánh răng thì tôi thấy choáng và ngã trong nhà tắm, bất tỉnh. Sau đó người nhà đưa tôi tới bệnh viện. Bây giờ tôi đã tỉnh táo, cử động được chân tay, đang trị liệu để tập vận động.

Chăm sóc bố đẻ đang nằm tại khu điều trị đột quỵ, chị Hoàng Mỹ Hằng (Hà Nội) cho hay: "Hiện tại, bố tôi mới tỉnh sau cơn đột quỵ nặng. Ông chưa nói được, mới chỉ có thể nhắm mở mắt, gật đầu theo hiệu lệnh của bác sĩ. Đây là lần thứ 2 bố tôi bị đột quỵ, lần đầu tiên là cách đây 1 năm và đã từng hồi phục tốt, có thể sinh hoạt bình thường. Đợt này, ông bị nặng hơn vì khi gia đình phát hiện, bố tôi đã trong tình trạng hôn mê, thở khó khăn... May được đưa tới bệnh viện cấp cứu kịp thời nên ông đã qua giai đoạn nguy hiểm, hiện đang dần hồi phục. Trước đây, chúng tôi chưa hình dung ra được cách chăm sóc người già, nhất là khi trời lạnh, chỉ đơn giản nghĩ lạnh là cần giữ ấm. Bây giờ chắc gia đình tôi sẽ chú ý hơn, biết cách chăm sóc người bệnh hơn, nhất là khi thời tiết thay đổi”.

Thông tin về lượng bệnh nhân đột quỵ thời gian gần đây, TS.BS Mai Đức Thảo - Trưởng khoa Thần kinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô cho biết: Mới vào mùa lạnh nhưng số lượng bệnh nhân đột quỵ não chúng tôi tiếp nhận đã tăng lên nhẹ. Các bệnh nhân vào viện thường có các dấu hiệu đột quỵ não rõ rệt. Do đặc điểm thời tiết lạnh đã làm các nguy cơ gây bệnh như: Tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa, đái tháo đường… thay đổi dễ gây tắc mạch dẫn tới đột quỵ.

Lý giải tình trạng trên, TS.BS Mai Đức Thảo phân tích: Nguyên nhân chính là bởi những ngày gần đây, thời tiết nóng - lạnh thay đổi liên tục khiến nhiều người già phải nhập viện vì đột quỵ, nhiều bệnh nhân đã từng bị cũng tái đột quỵ lần thứ 2, thứ 3. "Khi thời tiết thay đổi làm cho cơ thể phải thích ứng, nhất là trời lạnh cơ thể phải tiết chất làm co mạch, giữ ấm cho cơ thể làm cho huyết áp tăng. Trong mùa lạnh, nhất là khi chuyển môi trường từ nơi ấm sang nơi lạnh khi thức dậy, tập thể dục dễ thay đổi môi trường đột ngột làm các yếu tố nguy cơ đột quỵ tăng lên. Bên cạnh đó, những người có nền tăng huyết áp, béo phì, rối loạn chuyển hóa không có sự kiểm soát, phòng chống, nguy cơ đột quỵ sẽ càng cao hơn" - TS.BS Thảo nói.
Giữ ấm cơ thể, kiểm soát yếu tố nguy cơ để phòng bệnh
Để tránh nguy cơ đột quỵ, TS.BS Mai Đức Thảo khyến cáo người dân: Trong thời tiết lạnh, với những người có sẵn bệnh về huyết áp, cần tuân thủ sử dụng thuốc điều trị, sử dụng đúng và theo dõi chặt huyết áp của mình, thậm chí nên ghi lại chỉ số mỗi lần đo trong ngày với các máy đo huyết áp sử dụng tại nhà. Người bệnh cũng cần giảm sử dụng các chất kích thích như: Rượu bia, cà phê, thuốc lá, các đồ cay nóng… dễ làm kích thích tăng huyết áp. Bên cạnh đó, dù ngày lạnh, người già cũng vẫn cần vận động theo hướng vận động vừa đủ, lắng nghe cơ thể để tập thể dục.

Với người già, ngày lạnh, khi thức dậy không nên ra khỏi giường ấm ngay, mà cần nằm tại chỗ xoa chân, tay làm ấm cơ thể, bỏ chăn, mở cửa dần dần để làm quen với không khí bên ngoài trước khi ra khỏi phòng, đi tập thể dục. Người già cần khoảng thời gian vừa đủ, hợp lý để tập thể dục, thường là khoảng 20 - 30 phút với các bài tập phù hợp. Khi ra ngoài trời lạnh, cần có mũ, áo đảm bảo đủ ấm.

TS.BS Thảo cũng đặc biệt lưu ý, có nhiều người già có thói quen dậy tập thể dục từ rất sớm, điều này là không nên trong ngày lạnh. Khi trời lạnh, nên chờ đến khi mặt trời mọc mới nên đi tập thể dục; khi tập cũng nên tập ở nơi thoáng đãng nhưng tránh được gió lùa để đảm bảo phòng bệnh.

Về việc gần đây nhiều người sử dụng sản phẩm An cung để phòng đột quỵ, theo TS.BS Mai Đức Thảo, sản phẩm này là thực phẩm chức năng, không phải là thuốc; chưa kể, nhiều sản phẩm trên thị trường còn không chính thống, người dân thường mua về qua đường "xách tay", hoặc không rõ nguồn gốc. 

"Thực tế trong hướng dẫn điều trị của Bộ Y tế và trên thế giới không hề có tên sản phẩm An cung này trong việc phòng tránh cũng như điều trị đột quỵ. Vì vậy, chúng tôi khuyến cáo những bệnh nhân đột quỵ, những người có nguy cơ không nên sử dụng sản phẩm này mà không có ý kiến của bác sĩ" - TS.BS Mai Đức Thảo cảnh báo.

Ngoài ra, trong mùa lạnh, ngoài việc đảm bảo giữ ấm cơ thể, người già cần kiểm soát các yếu tố nguy cơ, chế độ ăn uống phù hợp để phòng bệnh, không thể quá tin tưởng vào các sản phẩm được truyền tai hoặc quảng cáo phòng đột quỵ, có thể gây hậu quả khôn lường khi chủ quan với bệnh. 
Các dấu hiệu để nhận biết đột quỵ não
Các bác sĩ khuyến cáo, khi có các dấu hiệu nghi ngờ bị đột quỵ, người bệnh hoặc người nhà cần khẩn trương đưa người bệnh tới cơ sở y tế để được xử trí kịp thời. Cụ thể, người bị đột quỵ thường xuất hiện các triệu chứng như: Bệnh nhân đột ngột mất thăng bằng, chóng mặt, đau đầu dữ dội và mất khả năng phối hợp vận động. Bệnh nhân bị mờ mắt (giảm thị lực) hoặc mất hoàn toàn thị lực của 1 hoặc cả 2 mắt. Sự biến đổi của khuôn mặt, bệnh nhân có thể bị liệt, méo miệng, nhân trung (đoạn nối giữa điểm dưới mũi đến môi trên) bị lệch, thể hiện rõ nhất khi bệnh nhân cười mở miệng lớn.

Bệnh nhân cử động khó hoặc không thể cử động tay chân, tê liệt 1 bên cơ thể. Cách xác nhận nhanh chóng nhất là yêu cầu bệnh nhân giơ 2 tay lên và giữ lại cùng 1 lúc.

Bệnh nhân khó nói, phát âm không rõ, nói dính chữ, nói ngọng bất thường. Bạn có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu người nghi ngờ bị đột quỵ lặp lại một câu đơn giản bạn vừa nói.