Nhiều cha mẹ Việt mơ hồ khi dùng thực phẩm bổ sung dạng sữa: Cần lưu ý gì khi sử dụng?
(PNTĐ) - Trong thị trường dinh dưỡng ngày càng phong phú, việc chọn sản phẩm cho trẻ đòi hỏi phụ huynh phải hiểu rõ về thành phần và cách dùng khoa học. Khi sử dụng đúng cách, thực phẩm bổ sung dạng sữa có thể hỗ trợ hiệu quả cho quá trình phát triển toàn diện của trẻ.
Trong những năm gần đây, thị trường sản phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ em tại Việt Nam chứng kiến sự xuất hiện ngày càng phổ biến của các sản phẩm sữa ghi nhãn “thực phẩm bổ sung”. Sự thay đổi này không chỉ phản ánh xu hướng tiêu dùng hiện đại mà còn gắn liền với những quy định pháp lý mới về ghi nhãn hàng hóa. Tuy nhiên, với nhiều phụ huynh, khái niệm thực phẩm bổ sung vẫn còn mơ hồ, dẫn đến những băn khoăn trong việc lựa chọn và sử dụng sản phẩm phù hợp cho con. Việc hiểu rõ bản chất, chức năng và cách dùng đúng của thực phẩm bổ sung dạng sữa là điều cần thiết để đảm bảo hiệu quả dinh dưỡng và an toàn cho trẻ nhỏ.
Trẻ em có nhu cầu dinh dưỡng cao nhưng khả năng ăn uống hạn chế, nên việc sử dụng thực phẩm bổ sung dạng sữa là lựa chọn tiện lợi và dễ hấp thu.
Thực phẩm bổ sung, theo định nghĩa của ngành dinh dưỡng, là nhóm sản phẩm được thiết kế nhằm cung cấp thêm các dưỡng chất thiết yếu mà chế độ ăn hàng ngày có thể chưa đáp ứng đủ. Đối với trẻ em - đối tượng có nhu cầu dinh dưỡng cao nhưng khả năng ăn uống còn hạn chế, thực phẩm bổ sung dạng sữa trở thành một lựa chọn hữu ích nhờ tính tiện lợi, dễ tiêu hóa và dễ sử dụng. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là thực phẩm bổ sung không phải là thuốc, cũng không thể thay thế hoàn toàn các bữa ăn chính. Đây là nguồn dinh dưỡng phụ trợ, có giá trị cao khi được sử dụng đúng cách và đúng đối tượng.
Tăng cường vi chất trong bối cảnh thiếu hụt dinh dưỡng tiềm ẩn
Thực tế cho thấy nhiều trẻ em hiện nay gặp phải tình trạng thiếu hụt vi chất dinh dưỡng do chế độ ăn chưa cân đối hoặc do môi trường sống đặc thù. Trẻ biếng ăn, trẻ ít ăn rau củ, trái cây, hoặc trẻ không bú đủ sữa mẹ thường có nguy cơ thiếu vitamin A, C, D, sắt, kẽm, canxi và các axit béo thiết yếu như omega‑3. Những vi chất này đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ miễn dịch, hệ tiêu hóa, trí não và hệ xương của trẻ.
Chẳng hạn, vitamin D là vi chất cần thiết để cơ thể hấp thu canxi hiệu quả, nhưng lại phụ thuộc vào việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Trong môi trường đô thị, trẻ em ít có cơ hội vận động ngoài trời, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt vitamin D. Tương tự, trẻ ít ăn hải sản hoặc không uống sữa thường thiếu canxi và omega‑3, những dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển chiều cao và trí tuệ. Trong những trường hợp này, thực phẩm bổ sung dạng sữa có thể giúp bù đắp phần thiếu hụt, hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện hơn.
Ngoài ra, carbohydrate - thành phần đặc trưng trong các sản phẩm sữa bổ sung không chỉ cung cấp năng lượng mà còn tạo vị ngọt dễ uống, phù hợp với khẩu vị của trẻ nhỏ. Với những trẻ hiếu động nhưng ăn uống kém, việc bổ sung carbohydrate giúp đảm bảo năng lượng cần thiết cho các hoạt động thể chất hàng ngày. Các sản phẩm hiện nay thường được thiết kế với công thức cân đối, phù hợp với khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Viện Dinh dưỡng Quốc gia, đảm bảo hàm lượng vi chất ở mức an toàn và hiệu quả.
Ghi nhãn rõ ràng: Bảo vệ người tiêu dùng và định hướng sử dụng đúng
Một trong những thay đổi đáng chú ý trong ngành thực phẩm dinh dưỡng là việc áp dụng các quy định mới về ghi nhãn hàng hóa. Theo Nghị định 111/2021/NĐ-CP, các sản phẩm thực phẩm bổ sung phải ghi rõ tên gọi “thực phẩm bổ sung” trên bao bì, với cỡ chữ và vị trí dễ nhận biết, bên cạnh tên thương mại như “sữa bột” hay “sữa pha sẵn”. Đồng thời, Thông tư 29/2020/TT-BYT cũng yêu cầu bổ sung cảnh báo “sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”.
Việc ghi nhãn rõ ràng vừa đảm bảo pháp lý, vừa giúp phụ huynh chọn đúng sản phẩm phù hợp cho trẻ.
Việc ghi nhãn rõ ràng không chỉ mang tính pháp lý mà còn giúp người tiêu dùng, đặc biệt là các bậc phụ huynh dễ dàng nhận biết và lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu của trẻ. Trên bao bì, nhà sản xuất thường ghi rõ đối tượng sử dụng như trẻ biếng ăn, trẻ có dấu hiệu thiếu vi chất, trẻ có hệ tiêu hóa yếu hoặc trẻ không bú đủ sữa mẹ. Ngoài ra, bảng thành phần dinh dưỡng và hàm lượng từng chất cũng được công bố minh bạch, giúp phụ huynh đối chiếu với nhu cầu thực tế của con.
Một điểm quan trọng khác là hướng dẫn sử dụng cụ thể theo độ tuổi, bao gồm lượng uống mỗi lần và số lần uống trong ngày. Điều này giúp phụ huynh tránh tình trạng cho trẻ dùng quá nhiều gây ảnh hưởng đến khẩu vị và thói quen ăn uống hoặc quá ít, không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng. Mức khuyến nghị phổ biến hiện nay là từ 2 đến 3 hộp mỗi ngày, tùy theo độ tuổi và thể trạng của trẻ.
Sử dụng khoa học để phát huy tối đa lợi ích dinh dưỡng
Thực phẩm bổ sung dạng sữa nên được sử dụng như một phần trong chế độ dinh dưỡng toàn diện, kết hợp với các bữa ăn chính và thực phẩm tự nhiên. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo phụ huynh nên cho trẻ dùng sau bữa ăn hoặc sau khi vận động nhiều như một bữa phụ tiện lợi khi đi học, đi chơi hoặc trong những thời điểm trẻ cần tăng cường năng lượng. Việc sử dụng đúng thời điểm giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất hiệu quả hơn, đồng thời không làm ảnh hưởng đến khẩu vị của trẻ đối với các bữa ăn chính.
Tuy nhiên không phải mọi trẻ đều cần sử dụng thực phẩm bổ sung. Việc lựa chọn sản phẩm cần dựa trên đặc điểm sinh lý, thói quen ăn uống và tình trạng sức khỏe của từng trẻ. Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu thiếu vi chất, biếng ăn kéo dài hoặc có nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi sử dụng. Ngoài ra, cần theo dõi phản ứng của trẻ sau khi dùng sản phẩm, nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như dị ứng, rối loạn tiêu hóa… cần ngưng sử dụng và kiểm tra lại thành phần sản phẩm.
Một yếu tố không kém phần quan trọng là duy trì thói quen ăn uống lành mạnh, đa dạng thực phẩm tự nhiên. Việc xây dựng chế độ ăn cân đối, giàu rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thịt cá… vẫn là nền tảng quan trọng trong chăm sóc sức khỏe lâu dài cho trẻ. Khi kết hợp hợp lý giữa thực phẩm tự nhiên và thực phẩm bổ sung, trẻ sẽ có cơ hội phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ.
Trong bối cảnh thị trường ngày càng đa dạng, việc lựa chọn sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ không chỉ dựa vào thương hiệu hay quảng cáo mà cần có sự hiểu biết khoa học và sự quan tâm sát sao từ phụ huynh. Thực phẩm bổ sung dạng sữa, khi được sử dụng đúng cách, có thể trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình nuôi dưỡng trẻ khỏe mạnh và hạnh phúc.
