Viêm da do sứa biển

PHẠM HUYỀN
Chia sẻ

(PNTĐ) - Mùa du lịch biển đang đến, nguy cơ vô tình bị viêm da do tiếp xúc với sứa trong khi tắm biển là điều khó tránh khỏi. Bởi vậy, việc "bỏ túi" cho bản thân và gia đình kiến thức về nhận biết triệu chứng, cách xử trí ban đầu khi dị ứng do sứa biển là rất cần thiết, giúp giảm tình trạng nặng của mức độ viêm...

Thông tin cơ bản về loài sứa

Sứa thuộc động vật thân mềm, không xương, sống ở môi trường nước. Cơ thể của sứa chủ yếu là nước (95%) và protein cấu trúc, tế bào thần kinh và cơ (5%). Kích thước và màu sắc của loài sứa rất đa dạng. Cấu tạo của sứa bao gồm phần thân hình trong suốt với xúc tu dài có thể lên đến 60m tùy loài, chứa hàng ngàn sợi lông xoắn giống như gai có nọc độc. Trên xúc tu có hàng triệu tế bào châm nhỏ li ti, các tế bào này sẽ phóng ra những sợi lông tẩm độc, đâm xuyên qua da và tiêm độc tố vào cơ thể con người hoặc các sinh vật khác khi tiếp xúc phải sứa độc.

Nọc độc của sứa và các tác động

Độc tố protein: Có thể phá vỡ màng tế bào, tác động đến hệ thần kinh hoặc cản trở hoạt động của tế bào và mô, như phá vỡ các kênh ion, gây đau và tổn thương mô.

Enzyme (men): Các men có trong nọc độc sứa có khả năng phá vỡ tế bào và mô, gây tổn thương cục bộ.

Chất gây dị ứng gây ra các triệu chứng như ngứa, sưng nề, phát ban da và trong trường hợp nghiêm trọng sẽ gây tình trạng phản vệ, thậm chí sốc. Tùy theo loại sứa có độc chất cao hay thấp mà khi tiếp xúc sẽ có những biểu hiện khác nhau. Tại Việt Nam, theo các nhà hải dương học, loài sứa độc bao gồm sứa lửa, sứa bắp cày và sứa vòng.

Viêm da do sứa biển  - ảnh 1
Ảnh minh họa

Cách xử lý ban đầu khi bị sứa đốt

Theo ThS.BS Trần Thị Thùy Trang - Khoa Da liễu, BV Nhi Trung ương: Khi trẻ đã tiếp xúc với sứa, nếu có một trong các biểu hiện như buồn nôn, nôn, khó thở, đau ngực, tím tái, phụ huynh cần bình tĩnh, gọi hỗ trợ từ nhân viên y tế gần nhất.

Cố gắng giữ cho trẻ hạn chế cử động, hạn chế chà xát vào vùng da đã tiếp xúc với sứa. Sau đó ngay lập tức lấy con sứa ra khỏi cơ thể của trẻ. Lưu ý nhớ đeo găng tay hoặc lót tay bằng túi nilon để hạn chế tối đa việc tiếp xúc với độc tố tiết ra từ xúc tu của sứa.

Rửa sạch vết thương với nước biển, chú ý không rửa bằng nước ngọt do việc thay đổi áp suất có thể kích thích xúc tu còn trên da giải phóng độc tố. Nếu có sẵn giấm (acid acetic 3-5%), có thể rửa vùng tổn thương với giấm trong vòng 30 giây để ức chế tế bào giải phóng độc tố trên các xúc tu sứa.

Sử dụng những vật dụng sẵn có như thìa, thẻ cạo nhẹ nhàng lên vết sứa tiếp xúc để loại bớt những tế bào độc của sứa trên da. Có thể giảm đau bằng việc chườm ấm hoặc xả dưới vòi nước ấm (khoảng 40-450C) trong vòng 20 phút hoặc chườm đá bọc trong túi nilon sạch. Thuốc giảm đau dễ tìm như ibuprofen hoặc paracetamol.

Làm dịu tổn thương da bằng kem/nhũ tương dưỡng ẩm, giảm ngứa, giảm sưng đau bằng kem chứa thành phần corticoid, kháng histamin. Chú ý không bôi đắp lá, thuốc không rõ loại, hay rửa vết thương bằng nước tiểu vì có thể gây ra tình trạng nặng hơn, thương tổn lan rộng hoặc nhiễm trùng tổn thương.

Sau khi xử lý ban đầu, trẻ cần được đưa đến khám tại các cơ sở y tế để được đánh giá mức độ nặng, điều trị chăm sóc vết thương kịp thời, tránh các biến chứng không mong muốn.

Hoạt động vui chơi ở bãi biển và tắm biển là vô cùng thích thú với trẻ. Để phòng tránh hoặc giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc với sứa độc, các bậc phụ huynh cần lưu ý: Trang bị kiến thức về sứa độc, cách nhận biết, cách sơ cứu ban đầu. Tìm hiểu thêm thông tin từ người dân địa phương để biết những vùng biển và thời gian có nguy cơ gặp sứa (quan sát, đọc các cảnh báo ở bãi biển). Khuyến khích cho trẻ mặc đồ bơi che kín để bảo vệ được vùng da rộng.

Ý kiến bạn đọc

Tin cùng chuyên mục

286 đơn vị máu ý nghĩa hỗ trợ cộng đồng

286 đơn vị máu ý nghĩa hỗ trợ cộng đồng

(PNTĐ) - Vừa qua, tại Ngày Hiến Máu Tình Nguyện Thường Niên 2025 do Bệnh Viện Truyền Máu Huyết Học TP. Hồ Chí Minh và Viện Huyết Học - Truyền Máu Trung Ương tổ chức, tổng số đơn vị máu được tiếp nhận là 286 đơn vị.
Bệnh nhân sỏi thận nên ăn gì?

Bệnh nhân sỏi thận nên ăn gì?

(PNTĐ) - Sỏi thận là một bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe của nhiều người trên toàn thế giới, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa và kiểm soát tình trạng này thông qua một chế độ ăn uống khoa học.
Bài tập cho người bị đông cứng khớp vai

Bài tập cho người bị đông cứng khớp vai

(PNTĐ) - Đông cứng khớp vai là một bệnh lý tại khớp vai, đặc trưng bởi tình trạng đau và hạn chế vận động khớp vai, cả vận động chủ động và thụ động. Đông cứng khớp vai khá phổ biến, thường xuất hiện ở những người bệnh tuổi từ 50 đến 60 tuổi, tỉ lệ nữ mắc nhiều hơn nam.