Phòng, chống mua bán người trong tình hình mới
(PNTĐ) - Từ năm 2013 đến 2022, cả nước có 887 vụ mua bán người, với 1.659 bị cáo, trong đó tội mua bán người dưới 16 tuổi có 390 vụ, với 756 bị cáo.
Ngày 27/9, Học viện Phụ nữ Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “Phòng, chống mua bán người trong tình hình mới”.
Hội thảo là hoạt động có ý nghĩa thuộc khuôn khổ Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ năm 2021 đến năm 2025. Hội thảo cũng đưa ra các khuyến nghị quan trọng, đóng góp cho việc sửa đổi Luật Phòng, chống mua bán người năm 2011.
Hội thảo tập trung vào hai phiên chính. Thứ nhất, lý luận pháp luật và hoàn thiện cơ sở pháp lý cho công tác phòng, chống mua bán người trong tình hình mới. Thứ hai, công tác phòng, chống mua bán người ở Việt Nam: kinh nghiệm và mô hình thực tiễn.
Hội thảo thu hút sự tham gia của hơn 100 đại biểu là đại diện các cơ quan, bộ ngành, các nhà trường, viện nghiên cứu, các chuyên gia, các học giả, và học viên, sinh viên. Hội thảo gợi mở những ý tưởng nghiên cứu về chủ đề liên quan, là cơ hội để giảng viên, học viên, sinh viên Học viện Phụ nữ Việt Nam có cơ hội chia sẻ, trao đổi với các chuyên gia, học giả bên ngoài Học viện. Hội thảo cũng khẳng định sự cần thiết phải duy trì và tăng cường nỗ lực phòng, chống mua bán người, góp phần giải quyết vấn đề cấp thiết ảnh hưởng tới phụ nữ, trẻ em và người dân, thúc đẩy phát triển bền vững.
Tại hội thảo, PGS.TS. Trần Quang Tiến, Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam, Trưởng ban Tổ chức Hội thảo cho biết, Việt Nam là một trong những thành viên rất tích cực tham gia Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia (TOC), Công ước ASEAN về phòng, chống mua bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em (ACTIP), Nghị định thư Parlemo về ngăn ngừa, phòng chống và trừng trị việc mua bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Việt Nam quyết tâm cùng các quốc gia khác đấu tranh quyết liệt để đẩy lùi nạn mua bán người không chỉ trong lãnh thổ quốc gia mà còn trên phạm vi toàn thế giới.
Mua bán người được xem như một hình thức buôn bán “nô lệ” thời hiện đại, vi phạm quyền con người, nhân phẩm con người, bị xã hội đang lên án. Tuy nhiên, do bất bình đẳng xã hội, định kiến giới và sự thiếu thông tin, thiếu hiểu biết của một bộ phận người dân; bên cạnh đó, hệ thống chính sách, pháp luật chưa hoàn thiện, công tác đấu tranh phòng chống mua bán người trong mỗi quốc gia, khu vực cũng như trên phạm vi toàn cầu còn nhiều hạn chế, bất cập, thiếu thống nhất nên nạn mua bán người vẫn còn tồn tại và có chiều hướng gia tăng.
Tại Việt Nam, tội phạm mua bán người đã xuất hiện trên khắp 63 tỉnh, thành với những biến hóa khôn lường. Đối tượng của mua bán người không chỉ là phụ nữ, trẻ em mà còn cả nam giới và trẻ sơ sinh. Thậm chí việc mua bán đối với bào thai, các bộ phận cơ thể người cũng đã và đang xảy ra. Bằng các thủ đoạn, cách thức hết sức tinh vi, xảo quyệt, tội phạm này núp bóng dưới các hình thức như tổ chức cho các cá nhân đi tham quan, du lịch, xuất khẩu lao động, môi giới kết hôn, nhận con nuôi. Nạn nhân của các vụ mua bán người chủ yếu bị khai thác làm nô lệ tình dục, lao động cưỡng bức hay lấy nội tạng.
Thực trạng trên đòi hỏi cần có các giải pháp quyết liệt và phù hợp trong đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người. Kết quả khảo sát ban đầu năm 2022 Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 (2021 – 2025) của Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cũng chỉ ra rằng, mua bán người là một trong những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em DTTS ở các địa bàn dự án cần được quan tâm giải quyết.
Theo PGS.TS. Trần Quang Tiến, Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “Phòng chống mua bán người trong tình hình mới” với mục đích tạo diễn đàn để các các nhà khoa học, các chuyên gia, các nhà hoạt động thực tiễn trao đổi, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm; thảo luận các vấn đề liên quan đến phòng chống mua bán người trong tình mới hiện nay. Qua đó, khuyến khích trao đổi học thuật giữa các giảng viên, nghiên cứu viên của Học viện với các nhà khoa học, các chuyên gia, các nhà hoạt động thực tiễn nhằm đưa ra các khuyến nghị về bổ sung chính sách, pháp luật, đổi mới công tác đấu tranh phòng chống mua bán người trong tình hình mới sát thực, hiệu quả hơn, góp phần đạt được bình đẳng giới, thúc đẩy tiến bộ cho phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số và miền núi, đặc biệt là các vùng giáp biên…
Bên cạnh đó, Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “Phòng, chống mua bán người trong tình hình mới” với 33 bài báo khoa học toàn văn được lựa chọn, thông qua quy trình phản biện chặt chẽ, có hàm lượng khoa học cao được Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội xuất bản. Các bài viết làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn liên quan đến quy định pháp luật về phòng, chống mua bán người ở Việt Nam; việc triển khai, thực hiện công tác phòng, chống mua bán người tại nhiều địa phương trên cả nước. Đặc biệt, một số bài viết nhận diện, phân tích biểu hiện, xu hướng mới của tội phạm mua bán người và yêu cầu hoàn thiện, đổi mới công tác đấu tranh phòng chống mua bán người; việc bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân trong bối cảnh hiện nay.
Một số bài viết đã chỉ ra những thuận lợi, khó khăn, thách thức trong công tác đấu tranh phòng, chống mua bán người; phân tích sự tương thích, phù hợp giữa pháp luật phòng chống mua bán người của Việt Nam với pháp luật quốc tế. Từ đó, đề xuất các khuyến nghị hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam trong phòng, chống mua bán người hiện nay cũng như xu hướng diễn biến trong tương lai. Với cách tiếp cận đa dạng và thực tiễn phong phú, các bài viết khoa học là nguồn tham khảo hữu ích cho các nhà trường, viện nghiên cứu, các nhà hoạch định chính sách, pháp luật, các cơ quan chức năng và các bên liên quan trong công tác đấu tranh phòng, chống mua bán người.
