Quy định dạy thêm, học thêm:
Chưa kịp mừng, lại lo biến tướng
(PNTĐ) - Thông tư 29 quy định về dạy thêm, học thêm của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) vừa mới triển khai, nhưng dư luận chưa kịp mừng vì giảm được gánh nặng học thêm, thì lại bùng lên nỗi lo vấn nạn dạy thêm sẽ biến tướng theo hình thức khác.

Chưa kịp mừng đã vội lo
Chị Trần Thu An (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) có hai con đang học lớp 3 và lớp 7. Mấy năm nay, ngoài tiền học chính cho hai con, gia đình chị còn nặng gánh lo tiền học thêm trong nhà trường cho cả hai. Năm nào, dù không mong muốn nhưng chị đều phải ký vào những tờ đơn tự nguyện đăng ký học thêm cho con trong nhà trường theo yêu cầu. Vì cả lớp đều đăng ký cả thì con chị không thể không đăng ký học. Vì thế, từ khi nghe chủ trương cấm dạy thêm trong trường đối với cấp tiểu học và việc dạy thêm trong trường đối với các cấp học khác sẽ không thu phí, chị rất mừng. Vì từ đây, chị sẽ bớt đi một khoản tiền học thêm đáng kể, hai con chị cũng có thời gian dành cho hoạt động khác.
Thế nhưng, sự vui mừng của chị An chưa được bao lâu thì lại bùng lên nỗi lo. “Tôi nghe các phụ huynh bảo các thầy cô đang đi đăng ký dạy thêm bên ngoài, và việc học thêm vẫn sẽ diễn ra như trước, khác chăng là chuyển từ trong trường ra ngoài nhà trường mà thôi. Nếu như vậy thì học sinh sẽ chẳng bao giờ thoát khỏi cảnh học thêm, và phụ huynh tiếp tục nặng gánh chi phí học thêm như trước, thậm chí còn cao gấp nhiều lần” - chị An nói.
Anh Nguyễn Văn Hùng (quận Thanh Xuân, Hà Nội) vẫn luôn bức xúc trước tình trạng hai đứa con mất dần tuổi thơ vì vấn nạn học thêm theo “phong trào” diễn ra lâu nay. “Trẻ con rất sợ bị kỳ thị, bị phân biệt nếu tách rời tập thể. Do đó, khi cả lớp đều học thêm, con tôi không thể đứng ngoài vì sợ các thầy cô cho rằng điều đó làm ảnh hưởng đến thành tích chung của lớp. Từ ngày quy định dạy thêm, học thêm có hiệu lực, con tôi không phải học thêm, buổi sáng học xong về nhà, buổi chiều có thời gian vui chơi, giúp bố mẹ trông em sau khi tan học. Vợ chồng tôi cũng không phải vất vả, tốn kém đưa đón con đến các lớp học thêm như trước nữa”.
Anh Hùng, chị An và nhiều phụ huynh khác cho rằng, Bộ GD-ĐT nên cấm hẳn dạy thêm cả bên trong lẫn bên ngoài trường học thì mới giải quyết tận gốc vấn nạn dạy thêm. Việc cấm nửa vời này sẽ càng khiến cho tình trạng dạy thêm, học thêm biến tướng xấu hơn.
Tăng số lượng đăng ký kinh doanh dạy thêm ngoài nhà trường
Theo ghi nhận của phóng viên Báo Phụ nữ Thủ đô, từ ngày 14/2, hồ sơ đăng ký kinh doanh dạy thêm tại một số quận, huyện của TP Hà Nội có số lượng tăng đột biến. Tuy nhiên không phải hồ sơ nào cũng được tiếp nhận và phê duyệt.
Ngày 21/2, Bộ GD-ĐT cũng đã ban hành quyết định thành lập đoàn kiểm tra việc thực hiện Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT quy định về dạy thêm, học thêm. Theo đó, đoàn kiểm tra có trách nhiệm kiểm tra việc thực hiện Thông tư số 29 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 10/CĐ-TTg ngày 7/2/2025; quy định về công tác kiểm tra của Bộ GD-ĐT ban hành kèm theo Quyết định số 1489/QĐ-BGDĐT ngày 24/5/2023 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT và các quy định pháp luật khác có liên quan. Thời hạn kiểm tra từ ngày 20/2 đến ngày 20/3/2025.
Hạ Thi
Chiều ngày 21/2, tại Bộ phận một cửa quận Nam Từ Liêm có nhiều người đến nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh dạy thêm. Cán bộ trực tại đây cho biết: Những ngày qua mỗi ngày có khoảng 20 - 30 bộ hồ sơ đăng ký kinh doanh dạy thêm nhưng không phải hồ sơ nào cũng được tiếp nhận. “Số lượng hồ sơ trả về đa phần là chưa đủ giấy tờ theo quy định. Một phần nữa là có giáo viên chưa nắm được quy định khi đang dạy ở trường công lập thì không được quản lý cơ sở kinh doanh dạy thêm. Một cơ sở kinh doanh dạy thêm phải đáp ứng được nhiều tiêu chí. Trong đó quan trọng nhất là giấy đăng ký kinh doanh, thực trạng địa điểm dạy học, giấy phép phòng cháy chữa cháy..., những thủ tục này phải hoàn thiện và có trong hồ sơ xét duyệt kinh doanh dạy thêm. Dù quy định đã có nhưng nhiều người vẫn chưa nắm được nên phải bổ sung thêm” - vị cán bộ này thông tin.
Chị Nguyễn Thị Tâm (một giáo viên dạy trên địa bàn quận Nam Từ Liêm) vừa bước ra từ Bộ phận một cửa, với khuôn mặt buồn chị chia sẻ: “Dù đã đến nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh dạy thêm đến lần thứ 3 nhưng vẫn chưa hoàn thiện. Lần đầu do tôi chưa nắm rõ quy định nên trong hồ sơ thiếu hợp đồng thuê địa điểm dạy thêm (công chứng). Lần thứ 2, trong hồ sơ không đáp ứng đủ nhân sự so với quy mô. Lần thứ 3, tôi mới biết giáo viên đang dạy trường công lập không được đứng tên cơ sở kinh doanh dạy thêm…”.
Tại các quận khác của TP Hà Nội như Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hà Đông... tình trạng cũng diễn ra tương tự như ở quận Nam Từ Liêm. Tại các huyện ngoại thành như Quốc Oai, Chương Mỹ số lượng hồ sơ đăng ký kinh doanh dạy thêm cũng có tăng nhưng không nhiều.
Ngày 21/2, cán bộ trực ở Bộ phận một cửa huyện Chương Mỹ cho biết: “Số lượng hồ sơ mỗi ngày đơn vị tiếp nhận chỉ từ 3 - 4 bộ. Có nhiều hơn so với trước ngày 14/2 (khi Thông tư 29 có hiệu lực) nhưng tăng không đáng kể do nhiều trường trên địa bàn đang chờ hướng dẫn của UBND Thành phố”.
Quản lý chặt hoạt động dạy thêm theo quy định
Hiện nay, việc dạy thêm trong các trường học ở Hà Nội đang “tạm thời” dừng lại chờ văn bản hướng dẫn thực hiện của Sở GD-ĐT, nhiều giáo viên lớp dạy thêm ở ngoài trường học cũng đều dừng để thực hiện Thông tư 29.
ThS. Nguyễn Như Tùng, Phó trưởng Phòng GD-ĐT quận Ba Đình (Hà Nội) cho biết, ngay khi Thông tư 29 được ban hành, Phòng GD-ĐT quận Ba Đình đã có văn bản yêu cầu các nhà trường tuyên truyền phổ biến toàn văn Thông tư tới giáo viên, nhân viên, phụ huynh và học sinh. Rà soát việc dạy thêm, học thêm và điều chỉnh theo đúng quy định. Trước ngày Thông tư 29 có hiệu lực, Phòng GD-ĐT đã báo cáo UBND quận, xin ý kiến chỉ đạo, phối hợp với Phòng Tài chính - Kế hoạch quận hướng dẫn các nhà trường sử dụng ngân sách chi cho công tác dạy thêm học thêm với 3 đối tượng: Học sinh yếu, học sinh giỏi, học sinh cuối cấp. Đồng thời, Phòng GD-ĐT tổ chức họp với hiệu trưởng các nhà trường để giải đáp, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, và yêu cầu các nhà trường nâng cao chất lượng dạy học chính khóa, tăng cường hướng dẫn học sinh tự học; điều chỉnh kế hoạch phụ đạo học sinh yếu (HSY), học sinh giỏi (HSG), học sinh cuối cấp (HSCC), kế hoạch dạy 2 buổi/ngày, nêu rõ số môn, số tiết/môn/tuần (không quá 2 tiết), số học sinh (học sinh có đơn đăng ký tự nguyện), số buổi/tuần, nội dung giảng dạy để Phòng GD-ĐT phê duyệt.
Với giáo viên công lập có năng lực muốn dạy thêm phải đăng ký dạy với các trung tâm hoặc hộ kinh doanh đã được cấp phép, không được tự mở lớp và không được dạy thu phí với học sinh đang dạy chính khóa.
Đề cập đến những khó khăn khi thực hiện Thông tư 29, Phó trưởng Phòng GD-ĐT quận Ba Đình Nguyễn Như Tùng cho biết: Khi thực hiện Thông tư 29, thời gian đầu, chắc chắn các nhà trường, giáo viên, phụ huynh học sinh và học sinh sẽ lo lắng vì vẫn theo thói quen cũ, học sinh chưa có khả năng tự học, ỷ lại vào việc học thêm, giao phó toàn bộ việc học cho các thầy cô. Do đó sẽ có xu hướng chuyển từ việc học thêm các thầy cô trên trường sang học thêm các trung tâm với chi phí cao hơn và khó kiểm soát chất lượng, đặc biệt là với học sinh cuối cấp vì thời gian đến lúc thi không còn nhiều. Việc chi bồi dưỡng cho giáo viên dạy HSY, HSG và HSCC cũng chưa có hướng dẫn cụ thể khiến các trường lúng túng và không thống nhất.
Đề cập đến việc ôn tập cho HSCC tại các trường học có bị dừng lại khi giáo viên không còn thực hiện dạy thêm trong nhà trường như trước đây, Phó trưởng Phòng GD-ĐT quận Ba Đình Nguyễn Như Tùng khẳng định: Phòng GD-ĐT đã họp với hiệu trưởng các nhà trường và thống nhất, các nhà trường trên địa bàn quận vẫn tổ chức ôn tập cho học sinh cuối cấp hoàn toàn miễn phí. Từ đầu năm học, các nhà trường vẫn tổ chức khảo sát chất lượng hàng tháng, phân loại và tổ chức bồi dưỡng theo nhóm đối tượng (không thu phí).
Liên quan đến việc liệu có tình trạng giáo viên sẽ đăng ký dạy thêm tràn lan bên ngoài nhiều khi Thông tư 29 siết chặt dạy thêm trong nhà trường nhưng lại cho phép giáo viên dạy thêm ngoài nhà trường, khiến chất lượng dạy học trong nhà trường không đảm bảo, theo Phó trưởng Phòng GD-ĐT quận Ba Đình Nguyễn Như Tùng, nếu các địa phương không kiểm soát tốt, tình trạng giáo viên đăng ký dạy thêm tràn lan bên ngoài sẽ xảy ra, và do đó việc dạy thêm, học thêm chỉ chuyển từ hình thức này sang hình thức khác, mất đi mục đích của Thông tư 29, thậm chí sẽ biến tướng khi nhiều giáo viên tự do tổ chức dạy thêm không có sự kiểm soát về mặt chất lượng.