Đồng hành cùng con gái trong thời hiện đại
(PNTĐ) - Với sự thay đổi chóng mặt trong thời đại hiện nay, cha mẹ cần trang bị thêm kiến thức, kỹ năng hay giải pháp gì để đồng hành cùng con trẻ, đặc biệt là các bé gái. Nhân ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, cùng phóng viên Báo Phụ nữ Thủ đô trò chuyện với chuyên gia tâm lý trị liệu Lê Thị Thanh Phương, Trung tâm tâm lý trị liệu HNC Việt Nam xung quanh chủ đề này.
Chào chuyên gia, nói về việc dạy con nói chung, nhất là dạy con gái trong thời đại hiện nay, chuyên gia thấy có gì khó và dễ hơn so với trước đây?
Đầu tiên, trong thời đại hiện nay, với sự phát triển của xã hội thì chúng ta đã có đầy đủ điều kiện về vật chất và môi trường học tập. Việc đầu tư phát triển cho con được quan tâm, chú trọng hơn so với ngày xưa rất nhiều, điển hình như là điều kiện về học tập, phát triển các kỹ năng, tâm sinh lý.
Thứ hai, với sự phát triển nhanh chóng trong thời đại 4.0, trẻ con dễ phụ thuộc vào công nghệ hơn. Tình trạng phụ thuộc vào điện thoại, các thiết bị thông minh cũng gây ra những thay đổi về tư duy, quan điểm, hay những hệ niềm tin. Ví dụ như những trào lưu mới được xuất hiện, nó sẽ ảnh hưởng đến tư duy của giới trẻ, có thể là tốt hoặc chưa tốt.
Thứ ba, trong thời đại này thì chúng ta cũng biết rằng chế độ dinh dưỡng tốt hơn thời trước rất nhiều. Cho nên sự thay đổi về tâm sinh lý của trẻ cũng sẽ phát triển sớm hơn so với thời trước của chúng ta. Do đó thời nay cha mẹ cần phải chú tâm đến đời sống tâm sinh lý của con, đặc biệt là các bé gái.
Điều tiếp theo tôi muốn nói đến là thời gian chất lượng giữa cha mẹ và con cái. Ngày nay, cha mẹ phải đối mặt với áp lực tài chính nên cũng rất bận rộn với công việc. Con trẻ ngày nay cũng phải vừa học ở trường, học thêm và tự học ở nhà. Chính vì vậy, giữa cha mẹ với các con dễ có khoảng cách lớn, tình cảm gia đình không được sâu sắc như thời trước.
Điều cuối cùng là môi trường phát triển của con. Thời trước, môi trường vui chơi của con trẻ thường hướng ra ngoài thiên nhiên cùng bạn bè nhưng hiện tại các con chơi chủ yếu trong ngôi nhà của mình với những thiết bị điện tử. Điều này cũng gây ra những hạn chế và có thể gây ra những thay đổi về tâm sinh lý.
Theo chuyên gia, trong bối cảnh mới, chúng ta có thể định nghĩa thế nào là một phụ nữ hiện đại - đích đến của những bé gái của hôm nay?
Theo tôi, phụ nữ hiện đại là người phụ nữ tự chủ, tự lo liệu được cho cuộc sống của mình về điều kiện vật chất, kinh tế. Thời đại này, nam nữ đều bình đẳng trong việc lao động, cùng chịu trách nhiệm nuôi dưỡng con cái, xây đắp hạnh phúc gia đình. Cho nên, chân dung phụ nữ hiện đại sẽ gắn với một sự nghiệp phát triển, có khi còn nổi trội hơn cả cánh mày râu.
Thứ hai, trước đây người phụ nữ thường bị phụ thuộc cảm xúc vào những yếu tố bên ngoài như là người thân, gia đình, xã hội… Những người phụ nữ hiện đại bây giờ sẽ tự lập về hạnh phúc của mình. Có nghĩa rằng, họ được sống tự do, thoải mái, được làm nhiều điều mình khao khát và làm chủ cảm xúc của mình.
Một khía cạnh khác của phụ nữ hiện đại, đấy là họ hiểu được giá trị của chính mình và biết cách chăm sóc bản thân thật tốt. Không chỉ chăm sóc về đời sống vật chất mà hơn hết là nuôi dưỡng tinh thần của mình luôn vui vẻ, bình an. Khi ấy, họ cũng sẽ có thái độ sống tích cực, yêu thương và bao dung với mọi người xung quanh.
Một điểm quan trọng nữa của người phụ nữ hiện đại, đó là tinh thần học tập và phát triển trí tuệ, tu dưỡng tâm – thân – trí. Để từ đó, chúng ta khắc phục được những điều chưa tốt và phát huy tiềm năng của bản thân, tạo nên nhiều giá trị tích cực cho cuộc sống.
Với tôi, đây là cả một hành trình chứ không phải là đích đến. Trên hành trình ấy, người phụ nữ được sống trọn vẹn trong từng phút giây. Chúng ta quan sát, nhận biết rõ về bản thân để điều chỉnh chính mình, hướng tới cuộc sống bình an, hạnh phúc và thành công hơn.
Vậy, cha mẹ nên dạy con gái như thế nào ngay từ bây giờ để có thể trở thành một phụ nữ hiện đại mà chuyên gia vừa nhắc tới?
Tôi nghĩ rằng, kiến thức, kỹ năng mềm, sự tự tin, tự chủ, độc lập là kết quả mà sau này chúng ta sẽ có được khi cha mẹ có một phương pháp dạy con phù hợp.
Để các bé, nhất là bé gái đạt được trái ngọt như vậy, theo tôi, đầu tiên cha mẹ nên khuyến khích con phát triển sự tò mò. Bất kỳ một đứa trẻ nào khi mới chào đời cũng luôn có sự tò mò, ham học hỏi về thế giới xung quanh. Tuy nhiên, với điều kiện sống hiện đại và đầy đủ, cha mẹ thường áp đặt quan điểm, niềm tin, tư duy hoặc kỳ vọng của bản thân vào con trẻ quá lớn khiến cho các bạn ấy lớn lên có nhiều nỗi sợ và sự tò mò bị hạn chế.
Thứ hai, trong việc nuôi dạy con, cha mẹ nên đóng vai là người quan sát, đồng hành, hỗ trợ để các con có điều kiện phát triển bản thân, cho con được trải nghiệm cuộc sống nhiều hơn đồng thời cũng cần giảm bớt những kỳ vọng, hạn chế sự so sánh.
Thứ ba là cha mẹ hãy trở thành một người bạn của con và khuyến khích con tin vào chính mình để nhận ra tài năng thực sự của con và giúp con phát triển khả năng thấu hiểu bản thân, bình an với chính mình và có nhận thức sâu sắc về bản thân. Từ đó, các con sẽ có tiền đề để phát triển vững chắc khi bước vào cuộc đời.
Thứ tư là cha mẹ cần làm gương cho con. Hãy trở thành một tấm gương cho con về sự tự tin, tự chủ, độc lập trong cuộc sống. Chẳng hạn như hướng dẫn con cách tự học, dạy con tư duy để tự học, tự tìm hiểu, khám phá về cuộc sống. Hơn nữa là tấm gương về sự tử tế, yêu thương và lòng trắc ẩn, hãy tôn trọng con, đặc biệt là các bạn gái. Hãy cho các con được thể hiện cảm xúc thật của mình và dạy con xử lý những tình huống không mong muốn một cách bình an.
Theo chuyên gia, có sai lầm nào của cha mẹ trong việc nuôi dạy con cần khắc phục?
Theo tôi, sai lầm đầu tiên trong nuôi dạy con gái đó là sự áp đặt. Sự áp đặt ở đây nghĩa là cha mẹ luôn mong muốn con làm theo ý mình, làm theo những kinh nghiệm của bản thân mình. Họ không cho con quyền được trải nghiệm, được mắc sai lầm và được vấp ngã. Nếu chúng ta áp đặt quá và không cho con cơ hội để phát triển những chính kiến riêng, những cái sự tự do thì có thể sẽ làm thui chột tài năng và phẩm chất của con.
Một điểm nữa đó là cha mẹ quá kỳ vọng vào con. Cùng với sự phát triển của kinh tế, sự phát triển của công nghệ thông tin thì “con nhà người ta” xuất hiện rất nhiều trên mạng xã hội. Cha mẹ lại nhìn vào con nhà người ta để áp vào con nhà mình mà quên mất đi rằng ở thời điểm hiện tại con có tài năng gì? Con có điểm mạnh gì?
Và một điều cần lưu ý với các cha mẹ, đó là nên quan tâm đến sự phát triển về tâm sinh lý, về giới tính của con nhiều hơn. Bởi hiện nay giai đoạn dậy thì của các con trưởng thành sớm hơn. Khi các con có sự phát triển về thể chất thì đồng nghĩa với sự phát triển về tâm sinh lý của con không có sự tương đồng. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, các con sẽ có thể có những hành vi, những kiến thức chưa đúng đắn để bảo vệ chính bản thân mình.
Cuối cùng, chuyên gia có chia sẻ nào với các bậc cha mẹ và với các bé gái trong ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3?
Nhân ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, xin kính chúc cha mẹ và con gái thật nhiều niềm vui và hạnh phúc. Chúc cha mẹ có nhiều sự hiểu biết và thấu hiểu để đồng hành cùng con. Chúc các con được phát triển đúng với tài năng và con người thật của mình.
