Chuyển đổi môn học tự chọn lớp 10:
Sớm hướng dẫn để gỡ khó
(PNTĐ) -Năm học 2022-2023 là năm học đầu tiên học sinh lớp 10 trên cả nước học Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Tuy nhiên, sau gần một học kỳ, việc chuyển đổi các môn học lựa chọn vẫn còn lúng túng. Để giải quyết tình trạng này, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã hướng dẫn tạm thời việc chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập cấp THPT để gỡ khó cho học sinh lẫn nhà trường.
Chuyển đổi môn học vẫn còn lúng túng
Để triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, ngày 19/4/2022, Bộ GD-ĐT đã ban hành công văn số 1496/BGDĐT-GDTrH gửi các Sở GD-ĐT nêu rõ năm học 2022-2023, các cơ sở giáo dục trung học tiếp tục thực hiện đồng thời Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT (Chương trình GDPT 2018) đối với lớp 6, lớp 7, lớp 10 và Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT (Chương trình GDPT 2006) đối với các lớp còn lại. Theo đó, Bộ GD-ĐT đề nghị các Sở GD-ĐT triển khai thực hiện Xây dựng các tổ hợp môn học và cụm chuyên đề học tập lựa chọn đối với lớp 10.
Cụ thể, mỗi trường trung học phổ thông xây dựng một số tổ hợp môn học lựa chọn gồm 5 môn học được chọn từ 3 nhóm môn học lựa chọn trong chương trình 2 (mỗi nhóm chọn ít nhất 1 môn học); vừa đáp ứng nhu cầu của học sinh vừa bảo đảm phù hợp với điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường, dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu học tập của học sinh và đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học. Nhà trường công khai các tổ hợp môn học lựa chọn trong phương án tuyển sinh và tăng cường công tác tư vấn hướng nghiệp giúp học sinh lựa chọn môn học phù hợp.
Xây dựng các cụm chuyên đề học tập lựa chọn phải phù hợp với định hướng nghề nghiệp; học sinh chỉ được chọn cụm chuyên đề trong các môn học bắt buộc và các môn học đã lựa chọn. Đối với các môn học có nội dung lựa chọn (Công nghệ, Giáo dục thể chất, Âm nhạc, Mĩ thuật) nhà trường xây dựng các phương án phù hợp với điều kiện tổ chức dạy học để học sinh lựa chọn. Trường hợp đặc biệt, học sinh có nguyện vọng chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập, Hiệu trưởng xem xét quyết định và báo cáo Sở GD-ĐT.
Tuy nhiên khi triển khai thực hiện cả học sinh lẫn nhà trường đều gặp lúng túng trong việc thay đổi tổ hợp đã chọn. Về phía học sinh xuất hiện tình trạng “chọn đại” tổ hợp tự chọn, và khi vào học theo tổ hợp đó mới thấy không phù hợp, muốn đổi lại. Thế nhưng khi đăng ký nguyện vọng đổi tổ hợp với nhà trường thì gặp khó do nhà trường vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể để giải quyết vấn đề này.
Em Nguyễn Văn Lương (học sinh lớp 10, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết, ban đầu em đăng ký tổ hợp xã hội theo lời khuyên “hướng nghiệp” ngành nghề của bố mẹ, nhưng khi vào học các môn theo tổ hợp này mới thấy khó và muốn đổi lại tổ hợp tự nhiên. Dù nhà trường đã có hướng dẫn nhưng việc học bù lại kiến thức các môn chọn lại gặp khó do nhà trường vẫn chưa sắp xếp được lịch học bù và giáo viên dạy.
Anh Nguyễn Văn Kiên (bố của em Lương) bày tỏ lo lắng con theo học các tổ hợp không phù hợp thì sẽ ảnh hưởng đến điểm số trong học bạ. Bởi theo anh, việc xét tuyển đại học theo điểm số trong học bạ sau này cũng rất quan trọng, nếu tính toán không kỹ thì sẽ ảnh hưởng lớn.
Những bất cập trong việc thực hiện chuyển đổi các tổ hợp theo nguyện vọng của học sinh cũng đã được các Sở GD-ĐT các địa phương phản ánh trong Hội nghị đánh giá tình hình triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 đến năm học 2022-2023. Theo lãnh đạo các Sở GĐ-ĐT, do năm học 2022-2023 là năm đầu tiên triển khai thực hiện chương trình GDPT ở bậc PTTH với lớp 10 trong khi thời gian tìm hiểu về việc chuyển đổi tổ hợp quá ngắn nên học sinh và phụ huynh đã không nắm rõ được những bất cập nên trong quá trình học đã có nhiều nguyện vọng yêu cầu thay đổi môn học. Bên cạnh đó, việc học sinh phải chuyển trường học do điều kiện hoàn cảnh, khi sang môi trường mới, nhà trường lại không có tổ hợp đã đăng ký học trước đó.
Bộ GD-ĐT cần sớm có hướng dẫn
Trước những thực tế trên, ngày 6/1/2023, Bộ GD-ĐT đã ban hành công văn số 68/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập cấp THPT. Theo đó, việc lựa chọn môn học, cụm chuyên đề học tập của học sinh cần giữ ổn định cho đến hết lớp 12. Trong trường hợp đặc biệt, học sinh có nguyện vọng chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập thì việc chuyển đổi được thực hiện vào cuối năm học để bảo đảm thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường, quy định về kiểm tra, đánh giá và thời gian để học sinh bổ sung kiến thức, kỹ năng. Hiệu trưởng xem xét, quyết định cho học sinh có nguyện vọng chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập phù hợp với khả năng tổ chức của nhà trường.
Học sinh có nguyện vọng và được nhà trường chấp thuận cho chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập phải có bản cam kết tự bổ sung kiến thức, kỹ năng của chương trình môn học mới, cụm chuyên đề học tập mới ở lớp học trước đó (có xác nhận đồng ý và cam kết của cha mẹ học sinh hoặc người giám hộ) để đủ năng lực học tiếp môn học mới, cụm chuyên đề học tập mới ở lớp học tiếp theo. Nhà trường có các giải pháp phù hợp hỗ trợ học sinh bổ sung kiến thức, kỹ năng của môn học mới, cụm chuyên đề học tập mới; tổ chức kiểm tra, đánh giá việc tự bổ sung kiến thức, kỹ năng của học sinh theo nội dung, yêu cầu cần đạt quy định trong chương trình môn học để bảo đảm cho học sinh có đủ năng lực học tiếp môn học mới, cụm chuyên đề học tập mới ở lớp học tiếp theo.
Theo nhà giáo Văn Liên Na, Phó Hiệu trưởng trường THCS&THPT Lương Thế Vinh (Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội), công văn hướng dẫn mới của Bộ GD-ĐT đã thật sự giải quyết được nguyện vọng chính đánh của học sinh. Đồng thời giải tỏa được những bức xúc của phụ huynh và học sinh trong thời gian qua, cũng như giúp cho các trường có kế hoạch và chủ động giúp học sinh có hướng phấn đấu học tốt hơn.
“Công văn của Bộ chỉ hướng dẫn nhà trường áp dụng đối với các học sinh có nhu cầu chuyển đổi tổ hợp, hoặc trường hợp chuyển trường mà trường mới không có tổ hợp các em đang học ở trường cũ. Do đó, đại đa số học sinh không có thay đổi gì trong việc học theo tổ hợp đã chọn từ đầu. Công văn mới của Bộ cũng thể hiện sự quan tâm lắng nghe cũng như giải quyết nhanh, dứt điểm với những thắc mắc, bức xúc của học sinh và phụ huynh. Theo công văn này, các nhà trường cũng thuận lợi hơn trong việc giải quyết yêu cầu chính đáng của học sinh” - Phó Hiệu trưởng Văn Liên Na cho biết.
Tuy nhiên, theo Phó Hiệu trưởng Văn Liên Na nếu Bộ GD-ĐT đồng ý cho học sinh chuyển đổi ngay từ kết thúc học kỳ 1, các em sẽ được thuận lợi hơn để tiếp thu kiến thức môn mới và học bù các kiến thức bị bỏ lỡ.
