Thắp lên niềm đam mê khởi nghiệp cho học sinh
(PNTĐ) -Vòng chung kết cuộc thi “Học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp” năm 2023 (SV_STARTUP) có 80 dự án tham gia, được lựa chọn từ hơn 500 dự án của học sinh, sinh viên trên cả nước. Hà Nội là địa phương có nhiều giải thưởng nhất cuộc thi. Cả 5 dự án của đoàn học sinh Hà Nội đều đạt giải, trong đó, có 1 giải Nhất, 2 giải Nhì, 2 giải Ba và 1 giải phụ cho gian hàng có ý tưởng sáng tạo.
Ảnh: NTCC
Ý tưởng khởi nghiệp giàu tính nhân văn
Tại Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên lần thứ V năm 2023, Dự án “Sywalk - sản phẩm hỗ trợ người cao tuổi và người yếu thế” của nhóm học sinh Trường THCS Thanh Xuân (quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã đoạt giải Nhất, dự án “Phát triển và kinh doanh mặt nạ SF (Safer Future) tích hợp bình ôxy sử dụng trong phòng cháy và phòng độc” (nhóm học sinh Trường THCS Thanh Xuân và Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam) đạt giải Nhì. Có được thành tích này là nhờ chiến lược thắp lên niềm đam mê khởi nghiệp cho học sinh từ cấp cơ sở.
Với ý tưởng giàu tính nhân văn từ sản phẩm, dự án “Sywalk - sản phẩm hỗ trợ người cao tuổi và người yếu thế” của nhóm 5 học sinh trường THCS Thanh Xuân gồm: Đặng Tuấn Hưng (lớp 9A2), Phan Như Hiền (lớp 8A4), Trần Đức Minh (lớp 8A4), Nguyễn Ngọc Hà Phương (lớp 8A4), Trần Đặng Bảo Lan (lớp 8A4) đã thuyết phục được Ban Giám khảo cũng như Ban tổ chức để giành giải Nhất. Nhất là trong bối cảnh Việt Nam hiện có 11,41 triệu người cao tuổi và gần 10 triệu người thuộc nhóm yếu thế (chiếm khoảng 20% dân số) rất cần được giúp đỡ.
Theo thầy Trần Minh Thuyết, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Thanh Xuân, dự án “Sywalk - sản phẩm hỗ trợ người cao tuổi và người yếu thế” mang đến sản phẩm với nhiều tính năng công nghệ nhằm hỗ trợ người cao tuổi và người yếu thế trong cộng đồng. Sywalk là một thiết bị nhỏ gọn được tích hợp các tính năng như: Cảnh báo vật cản, định vị GPS, theo dõi nhịp tim, gọi cứu hộ SOS... thông qua đó giúp người dùng khắc phục bớt những khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và luôn nhận được sự giúp đỡ ngay khi cần thiết.
Cụ thể, Sywalk ứng dụng sóng siêu âm để cảnh báo vật cản cho người dùng thông qua giọng nói và rung động cơ học, giúp người dùng kiểm soát được sức khỏe nhờ bộ phận cảm biến đo nhịp tim, đo thân nhiệt. Chuông báo khẩn cấp tự động phát tín hiệu nếu người dùng bị ngã, liên lạc cứu hộ SOS với người thân thông qua việc xác định tọa độ GPS. Sywalk thiết kế nhỏ gọn, linh hoạt dễ dàng được lắp đặt trên các thiết bị, vật dụng hàng ngày như: Kính mắt; đồng hồ, xe lăn, vòng cổ, mũ... Giá trị giải pháp của dự án không chỉ có ý nghĩa kinh tế mà còn tạo ra giá trị nhân văn cho cộng đồng.
Các em học sinh trong nhóm Sywalk- Sản phẩm hỗ trợ người cao tuổi và người yếu thế - ảnh: NTCC
Nói về cơ duyên để hình thành ý tưởng của dự án Sywalk, thầy Thuyết cho biết: Từ việc ông của 1 bạn trong nhóm bị di chứng chiến tranh cộng thêm việc tuổi cao sức yếu nên đi lại khó khăn, cuộc sống phải phụ thuộc vào chiếc xe lăn. Vì muốn làm điều gì đó giúp ông, cộng thêm lòng đam mê khoa học nên nhóm đã nghiên cứu sản phẩm để giúp ông và những người già khác có thể sinh hoạt một cách dễ dàng.
Còn với dự án “Phát triển và kinh doanh mặt nạ SF (Safer Future) tích hợp bình ôxy sử dụng trong phòng cháy và phòng độc” do nhóm học sinh gồm: Nguyễn Thành Đạt, Đặng Thanh Đan Amberly, Ngô Lê Phương Chi (Trường THCS Thanh Xuân) và Nghiêm Gia Minh, Phạm Trâm Anh của (Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam) thực hiện lại xuất phát từ thực trạng, năm 2021, toàn quốc có hơn 20.200 vụ cháy làm chết 85 người. Nhiều nạn nhân tử vong do ngạt khí độc khiến họ không có đủ thời gian thoát nạn.
Từ thực tế này, nhóm đã xây dựng ý tưởng sản xuất mặt nạ SF có tích hợp bình oxy có tác dụng bảo vệ hệ hô hấp, kéo dài thời gian cứu hộ, giảm thiếu tối đa những hậu quả do khí độc tác động làm ảnh hưởng tới sức khỏe con người.
Em Nguyễn Thành Đạt (thành viên của nhóm) cho biết, trong quá trình thực hiện dự án, nhóm có thuận lợi lớn là nhận được sự ủng hộ và đóng góp nhiệt tình từ các thầy cô. Nhóm đã được sự đầu tư về cơ sở hạ tầng cũng như những sự động viên, khích lệ tinh thần từ các thầy, cô rất nhiều.
Thầy Thuyết cho biết, SF Team nhắm đến một tương lai, khi nhóm đã đủ lớn mạnh để có thể mang đến cho người dân toàn quốc một biện pháp phòng hộ an toàn. Vì vậy, nhóm dự định sẽ tiếp tục triển khai dự án sau khi đã đạt giải
Đẩy mạnh môi trường nghiên cứu cho học sinh từ cấp cơ sở
Thực hiện Đề án 1665 “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” của Chính phủ do Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ trì thực hiện, nhiều trường học đã tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ học sinh, sinh viên hình thành và hiện thực hóa các ý tưởng, dự án khởi nghiệp, góp phần tạo việc làm cho học sinh, sinh viên sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, làm thế nào để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp trong học sinh, sinh viên không phải dễ dàng, đòi hỏi các nhà trường phải có chiến lược.
Trường THCS Thanh Xuân (Hà Nội) là một trong số những trường học đưa chiến lược đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học cho học sinh ngay từ những ngày đầu thành lập. Tại ngày SV_STARTUP lần thứ 4, 1 dự án của Trường THCS Thanh Xuân đạt giải Nhì, còn ở SV_STARTUP lần thứ 5, lần đầu tiên, trường giành 3 giải, trong đó có 1 giải Nhất, 1 giải Nhì và 1 giải Trưng bày gian hàng các sản phẩm dự thi của học sinh.
Hiệu trưởng trường THCS Thanh Xuân Ngô Thị Diệp Lan cho biết: Là trường chất lượng cao có định hướng chiến lược đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học nên môi trường giáo dục của nhà trường rất thuận lợi cho việc thúc đẩy học sinh nghiên cứu khoa học ngay từ khi các con bước vào đầu cấp học. Môi trường ấy được ảnh hưởng bởi chính từ các thầy cô giáo bởi đội ngũ thầy cô giáo của trường đều trẻ và rất đam mê nghiên cứu. Thế nên trong quá trình giảng dạy, hướng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học đã có một sự đồng hành, cộng hưởng giữa thầy và trò.
Bên cạnh đó, theo Hiệu trưởng Ngô Thị Diệp Lan, học sinh cấp THCS tuổi còn nhỏ, các tố chất nghiên cứu trong các con chưa được định hình, nên phải làm sao để khơi dậy được môi trường đam mê của các con trong sự tìm tòi và khám phá. Điều đó phải được lan tỏa từ chính thầy cô. Thầy cô phải là tấm gương phản chiếu niềm đam mê khoa học, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu từ sớm nhằm định hướng, có biện pháp, chiến lược trong việc khơi dậy, nuôi dưỡng đam mê ấy trong các con lớn dần, kiên trì để có những ý tưởng sáng tạo.
Một yếu tố nữa thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp của học sinh, theo cô Lan là việc tạo sân chơi cho học sinh từ những câu lạc bộ (CLB) của nhà trường, đặc biệt là CLB STEM. Ví dụ ở trường THCS Thanh Xuân, CLB STEM là cái nôi để ra đời những ý tưởng, những dự án để học sinh dành thành tích cao ở cuộc thi khoa học kỹ thuật, khởi nghiệp. Hoạt động STEM của nhà trường đã được chú trọng, ngày hội STEM được tổ chức hàng năm, là hoạt động thu hút và được chờ đợi của tất cả học sinh trong trường. Ở ngày hội học sinh được báo cáo được trưng bày, được thể hiện thành tích trong quá trình nghiên cứu, báo cáo kết quả hoạt động của CLB STEM. Bên cạnh đó, việc đưa STEM vào giảng dạy ngoại khóa cũng được nhà trường quan tâm.
Để thúc đẩy niềm đam mê khởi nghiệp của học sinh, năm học 2023-2024, trong số các câu lạc bộ (CLB) của nhà trường THCS Thanh Xuân sẽ có CLB Khởi nghiệp. Thành công ở các cuộc thi khởi nghiệp đã góp phần thúc đẩy phong trào nghiên cứu khoa học và đẩy mạnh hoạt động hướng nghiệp, khởi nghiệp trong nhà trường mạnh mẽ hơn. Rất nhiều học sinh trong nhà trường mong muốn và đam mê, có những ý tưởng nghiên cứu phát triển thành sản phẩm để có tham gia các sân chơi hướng nghiệp. Ở năm học 2023-2024, phong trào hướng nghiệp, khởi nghiệp của nhà trường được đẩy mạnh mẽ hơn từ những thành quả của những năm học trước.
Thực tế cho thấy, từ những thành tựu có được từ sân chơi các cuộc thi khoa học kỹ thuật, sáng tạo thanh thiếu niên, kể cả cuộc thi khoa học kỹ thuật quốc tế ở nước ngoài, đã tạo tiền đề, sức bật mạnh mẽ cho việc học sinh của trường THCS Thanh Xuân đam mê phát triển những dự án đủ tầm để dự thi ở sân chơi SV_STATUP lần thứ 5.
Nói về tinh thần khởi nghiệp của học sinh, thầy Thuyết cho biết: Qua 3 tháng làm việc với 2 đội (đạt thành tích giải Nhất và giải Nhì cuộc thi SV_STATUP lần thứ 5), tôi nhận thấy, tinh thần của các em học sinh đã thể hiện vào các dự án khởi nghiệp, các dự án có tính khả thi cao đã thúc đẩy tinh thần, khát vọng khởi nghiệp và trang bị các kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp cho học sinh,... tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ học sinh hình thành và hiện thực hóa các ý tưởng, dự án khởi nghiệp trong tương lai.
