Từ năm 2022, thi và tuyển sinh sẽ theo hướng tách bạch

Như vậy, có thể thấy sẽ có sự điều chỉnh về tính chất của kỳ thi tốt nghiệp THPT so với hiện nay.

Trong tương lai, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ phục vụ mục đích xét tốt nghiệp là chủ yếu. Ảnh minh họa

Kỳ thi “2 trong 1” đã hoàn thành sứ mệnh?

Theo ông Đặng Tự Ân, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ Đổi mới Giáo dục phát triển Việt Nam, Bộ GD-ĐT, tính đến nay, kỳ thi “2 chung” đã thực hiện được 7 năm. Ưu điểm lớn nhất của phương án thi tuyển là đã đạt được nhiều mục tiêu khác nhau: Xét và công nhận tốt nghiệp; Xét tuyển vào đại học; Giảm áp lực tối đa cho học sinh và cộng đồng; Tiết kiệm được công sức tiền của cho cha mẹ học sinh, xã hội và nhà nước. Tuy nhiên mấy năm gần đây, đặc biệt năm 2021, kì thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập. Không loại trừ có yếu tố khách quan của dịch bệnh Covid-19, nên quá trình tổ chức thi và xét tuyển đại học năm 2021 trở lên phức tạp và bị động. Nhiều chuyên gia đã thẳng thắn nhận định, kỳ thi tuyển đại học năm nay, có quá nhiều chuyện, chưa từng gặp, nhiều điểm nghịch lý, nếu không nói là vô lý như thí sinh đạt điểm rất cao vẫn trượt đại học.

Theo ông Ân, đã 2 tháng qua, phần thi đã xong mà phần tuyển sinh vẫn dang dở. Bộ GD-ĐT đang tích cực thuyết phục các trường tiếp tục tuyển thêm học sinh có điểm thi cao. Đâu là phương án cứu cánh cho thi và tuyển đại học hiện đang bối rối? Ông Ân cho rằng, đã đến lúc chúng ta cần cải tiến kỳ thi hiện nay theo hướng tách bạch giữa “thi” và “tuyển sinh”. Đó là thi tốt nghiệp THPT được phân cấp cho các địa phương. Còn tuyển sinh đại học thì trao quyền cho các trường đại học.

Theo TS Trần Đình Lý, Phó Hiệu trưởng trường đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh, Bộ GD-ĐT nên tách việc xét tốt nghiệp và xét tuyển vào đại học, cao đẳng thành hai việc của hai chủ thể khác nhau. Các địa phương, các trường THPT lo khâu xét tốt nghiệp THPT cho học sinh. Việc xét tuyển vào đại học do các trường đại học tự chủ theo nhiều hình thức xét tuyển khác nhau (thi, xét tuyển hồ sơ, đánh giá năng lực).

PGS.TS Nguyễn Phong Điền, Phó Hiệu trưởng trường ĐH Bách khoa Hà Nội cũng cho rằng kỳ thi tốt nghiệp và tuyển sinh đại học có tính chất khác nhau nên không thể chỉ sử dụng một kỳ thi để phục vụ cho hai mục đích. Hiện nay, do nhận ra nhiều hạn chế ở kỳ thi tốt nghiệp THPT nên nhiều trường đại học đã giảm chỉ tiêu xét tuyển dựa vào kết quả thi tốt nghiệp THPT, tăng các phương thức xét tuyển khác để tuyển được nhiều thí sinh theo nhu cầu, mong muốn của mình.

Có nên thay đổi trong năm 2022?

Năm 2021, dịch bệnh Covid-19 có nhiều diễn biến phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp tới việc học tập của các học sinh. Tại Hà Nội, các học sinh đã phải tạm dừng tới trường khi năm học cũ còn chưa kết thúc, trải qua mấy tháng hè và tới nay, năm học mới đã bắt đầu vẫn chưa thể đến trường. Đó là lý do, một số ý kiến cho rằng, việc cải tiến tổ chức thi tốt nghiệp THPT ngay trong năm 2022 là chưa hợp lý.

Theo thầy giáo Nguyễn Quốc Bình, Hiệu trưởng trường THPT Lương Thế Vinh, thay đổi chính sách thi cử sẽ ảnh hưởng rất lớn tới việc dạy-học của các nhà trường và học sinh. Năm học 2019-2020, Bộ GD-ĐT quyết định đột ngột chuyển từ thi THPT quốc gia sang thi tốt nghiệp THP quá nhanh đã làm ảnh hưởng tới tâm lý học sinh, hoạt động của các nhà trường. “Giáo dục cần ổn định. Nếu cần thay đổi thì cần có sự dự báo trước theo giai đoạn để nhà trường, gia đình, xã hội cùng có thời gian chuẩn bị”. Đối với việc xét tuyển vào ĐH, theo thầy Bình, việc trao quyền tự chủ quyết định phương án tuyển sinh cho các trường sẽ giúp thí sinh có thêm nhiều cơ hội và lựa chọn. Tuy nhiên, các trường đại học cần công khai và thông báo sớm phương án để học sinh có thời gian cân nhắc, lựa chọn.

Ông Đặng Tự Ân đề xuất phương án tuyển sinh đại học mới khi kỳ thi tốt nghiệp không còn “mang” trọng trách làm cơ sở “xét tuyển đại học”. Đó là Bộ cần xây dựng Trung tâm khảo thí quốc gia trực thuộc Bộ và thành lập thêm những Trung tâm khảo thí vùng ở 3 miền Bắc, Trung, Nam để hỗ trợ cho Trung tâm khảo thí ở trung ương. Trung tâm khảo thí tổ chức nhiều đợt thi trong năm, có thể vào mùa xuân và mùa hè. Kết quả của các đợt thi này có thể sử dụng làm cơ sở cho các trường đại học xét tuyển đầu vào.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay và một số năm về trước mang hai trọng trách là xét tốt nghiệp THPT và làm cơ sở xét tuyển vào đại học, cao đẳng. Tuy nhiên, theo “tiết lộ” ban đầu của Bộ GD-ĐT, từ năm 2022, Bộ này sẽ cải tiến kỳ thi tốt nghiệp THPT nhằm mục đích xét tốt nghiệp là chủ yếu.

HOÀNG LAN