Cúng sao có giải được hạn?

Các nhà tu hành cho rằng, dâng sao giải hạn không phải là vấn đề thuộc về tín ngưỡng, chỉ là hình thức để con người tự an ủi mình.

Vậy cần hiểu thế nào cho đúng về tục dâng sao, giải hạn và về văn hóa tín ngưỡng nói chung để đón một năm mới bình an trong tâm thức?
Cúng sao giải hạn có thật sự tai qua nạn khỏi?
Tết vừa qua, chị Thủy Lê ở Đống Đa (Hà Nội) đã vội vã tìm thầy để hóa giải vận hạn, do năm nay chị vướng hạn tam tai. Chị kể, năm ngoái trong họ nhà chị cũng có một người chị họ có nạn tam tai, nhưng do làm lễ dâng sao giải hạn chưa đủ to như thầy phán nên vẫn gặp nạn nặng, vợ chồng bị tai nạn giao thông, con gái cũng thi trượt cấp 3. Vì vậy, đến nạn tam tai của mình, chị phải làm cho đúng. Song, theo lễ dâng sao cũng đồng nghĩa với việc tốn kém gần 20 triệu đồng, hơn cả lương tháng của hai vợ chồng.

Theo quan niệm của nhiều người, mỗi năm, mỗi người có một chòm sao chiếu mệnh khác nhau, nếu sao tốt chiếu mệnh sẽ gặp được nhiều điều may mắn như phát tài phát lộc, học hành đỗ đạt, thăng quan tiến chức, ăn nên làm ra, còn bị sao xấu chiếu sẽ gặp nhiều rủi ro như làm ăn thua lỗ, ốm đau, bệnh tật hoặc xui xẻo trong chuyện tình cảm. Họ tin rằng làm lễ cúng dâng sao sẽ giúp giải hạn, tránh được nhiều điều kém may. Nhiều người thực hiện nghi lễ cúng sao giải hạn ở các chùa đều cho biết, muốn được nhà chùa cúng sao giải hạn, các phật tử đều phải nộp tiền tùy từng chùa nhưng mức phổ biến là từ 100 nghìn đến 150 nghìn đồng một người. Còn làm lễ tại nhà thầy hoặc mời thầy về nhà, tùy theo độ nổi tiếng của thầy thì có thể phải trả tiền chục triệu, thậm chí trăm triệu.

Xét từ quan điểm của Phật giáo, Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho biết, trong giáo lý nhà Phật không có việc cúng sao giải hạn, nhà Phật không khuyến khích việc này. “Đối với nhà Phật, không có ngày xấu ngày đẹp, sao tốt sao xấu như nhiều người lầm tưởng. Phật giáo luôn lên án các hành vi mê tín dị đoan trong đó có cúng sao giải hạn, xem bói, xem ngày tốt xấu…”.

Phật giáo cũng cho rằng, phúc lộc hay tai họa đều tuân theo luật nhân quả do con người tạo ra. Nếu làm việc thiện sẽ gặp điều lành, làm việc ác thì gặp quả báo. Cúng giải hạn chỉ là nhu cầu tâm linh để lòng được bình an mà thôi.

Song, vì quá tin rằng dâng sao sẽ giải được hạn nên sinh ra nhiều biến tướng, hệ lụy. PGS.TS Văn hóa học Phạm Ngọc Trung, nguyên Trưởng khoa Văn hóa - Phát triển (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho biết, trước hết, nếu như ta cứ tin vào cái việc dâng sao, giải hạn thì sẽ thiếu niềm tin vào chính mình, thậm chí trở nên mê tín, tin vào một cái gì đó, một lực lượng siêu nhiên nào đó quyết định cái may cái rủi cái hạn ấy của cuộc đời mình. Thêm nữa, là thiệt hại về kinh tế khi nhiều người bỏ ra rất nhiều tiền để làm dâng sao giải hạn. Sau nữa là ảnh hưởng tới môi trường khi việc đốt vàng mã triền miên. Khi dâng sao giải hạn quá đà trở thành mê tín, cuồng tín sẽ để lại hậu quả cho đời sống xã hội, cho bản thân mỗi người và thậm chí cho cả nhà Phật nữa. Thậm chí, những năm gần đây, không ít người trẻ, người có học thức sa đà vào mê tín dị đoan. Họ cho rằng có thờ có thiêng và việc cúng lễ như vậy sẽ giúp bạn trẻ yên tâm trong năm mới để lao động sản xuất, học hành thành đạt…

 “Tôi cho rằng, nếu dừng ở mức đó thì chấp nhận được nhưng có một bộ phận không nhỏ lớp trẻ cuồng tín, cúng lễ vật phẩm nhiều, cầu cúng rất mê say. Họ cho rằng muốn học hành giỏi giang hay làm ăn phát đạt, tình duyên như ý thì cầu cúng sẽ đạt được. Suy nghĩ và hành động đó thể hiện rằng họ chưa hiểu biết sâu về văn hóa lễ hội, đình chùa, miếu mạo của Việt Nam. Tôi nghĩ rằng, xã hội văn minh hiện đại, các bạn trẻ phải phấn đấu học tập, đam mê lao động bằng sức trẻ thì những kỳ vọng từ thần thánh sẽ giảm đi và có cuộc sống tốt đẹp hơn”, PGS Trung cho biết.
Cách tốt nhất để mỗi người tránh được vận hạn
PGS.TS Lê Quý Đức, nguyên Phó viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển cho rằng: Việc tuyên truyền nâng cao nhận thức rất quan trọng, các nhà tu hành, đặc biệt các tổ chức Phật giáo nên giải thích rõ hơn cho quần chúng nhân dân, cho tín đồ của mình biết rằng những tín ngưỡng này không phải thuộc tôn giáo của mình. Sau nữa, mỗi cá nhân cũng phải tự ý thức, nếu làm những điều tốt đẹp thì sẽ không gặp điều xấu xa. Và tất nhiên, ngoài đời sống xã hội đôi khi cũng có những việc bất ưng, có những cái hạn, có may rủi. Tựu chung lại, chúng ta phải tự làm lành mạnh đời sống của chúng ta về mọi phương diện, về cả mặt tư tưởng, xã hội, kinh tế… để cho chính bản thân ta an tâm, không sợ gặp cái may rủi này may rủi kia.

Từ góc độ phong thủy, Thạc sĩ, chuyên gia phong thủy Nguyễn Hoàng - Giám đốc Viện Phong thủy Hoàng gia Việt Nam cũng đồng tình cho rằng, tốt nhất, để đạt được nguyện vọng, chúng ta phải phấn đấu lao động, học tập, sản xuất liên tục và có một kế hoạch cụ thể mới thành công được. Nếu chúng ta có sự hiểu biết chân chính, tưởng nhớ ơn trên, hành thiện mỗi ngày, làm việc đúng pháp luật, sống có đạo đức và noi theo chánh pháp thì vận may và cơ hội sẽ tìm đến.