Đừng để con trẻ bắt chước hành vi bạo lực từ người lớn

Cảnh báo hậu quả của bạo hành

Theo đoạn clip được chia sẻ, lúc này, trong lớp có khoảng 8 bé, cửa lớp đóng và cô giáo không có mặt. 3 bé đã liên tục đánh và đá một bé gái khiến bé này giãy giụa khóc lóc cho đến khi cô giáo mở cửa bước vào. Được biết, vụ việc xảy ra vào khoảng 10h sáng ngày 23/10, tại nhóm trẻ mầm non Vân Vũ (xã Tăng Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang).

Chuyên gia tâm lý Lê Khanh, Giám đốc phòng tư vấn Gia đình & Trẻ em cho biết, khi xem đoạn clip đó, ông nhận định đây là sự bạo lực giữa trẻ và trẻ. “Nhưng chính xác, đó là hậu quả của bạo hành, bé trai có thể đã bắt chước hành vi khi chứng kiến cảnh bạo hành trước đây.

Đó cũng là một trong các hậu quả của tình trạng bạo hành trong gia đình, mà trẻ em hay con cái trong nhà thường là nạn nhân. Đối với trẻ em, hầu như sự bạo hành này đều để lại những tổn thương về tâm lý sâu sắc cho đứa trẻ và có thể kéo dài cho đến khi trưởng thành. Dù tưởng như đã chìm trong quá khứ từ thuở ấu thơ, nhưng thực sự là có những tác động vô hình lên hành vi, nhận thức và cảm xúc của bé.

Ông Lê Khanh phân tích về những hậu quả của bạo hành thể chất và tinh thần: Khi bị đánh vài ba roi, thậm chí là mỗi ngày đều bị đánh, thì những tổn thương bên ngoài, sự đau đớn về thể chất chỉ là “chuyện nhỏ” so với những tác động đến cảm xúc và nhận thức của trẻ.

Còn đối với những “tấn công” về mặt tinh thần, như sự bỏ rơi, những lời lẽ mắng chửi, tưởng như chỉ làm cho đứa trẻ buồn bã, lo lắng hay đau khổ trong chốc lát nhưng nó đã từ từ bào mòn đi sự tự tin, ý thức tự giác, lòng tự trọng của trẻ. Sau một thời gian nếu bị thường xuyên hứng chịu sự bạo hành hay chứng kiến cảnh bạo hành trong nhà, khả năng diễn đạt của trẻ sẽ kém dần, ít bày tỏ các cảm xúc một cách rõ rệt. Có trẻ trở nên tàn nhẫn với những con vật nhỏ bé xung quanh, hay bạn bè. Có trẻ gây ra sự phá hoại trên đồ vật… bẻ gãy, đập bể, ném đi… Có trẻ bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu tự thu mình và tự làm đau bản thân.

Nhiều bậc cha mẹ cho rằng khi mình không đánh đập con cái, không làm cho con đau đớn về thể chất, nghĩa là mình không bạo hành con. Nhiều người cho rằng đau khổ hay khóc lóc trước mặt đứa trẻ, sẽ không làm cho nó tổn thương mà sẽ làm cho nó biết quan tâm và thương yêu bố mẹ hơn. Đó chính là một sự nhầm lẫn tai hại. Điều này cũng tương tự như khi đứa trẻ phải chứng kiến cảnh bố mẹ đánh mắng, chửi bới nhau… và khi bố mẹ tỏ ra đau khổ, tự “hành hạ” mình, thì đó cũng là cách bạo hành lên tâm hồn đứa trẻ. Nếu như những tình huống đó cứ lặp lại thì trẻ sẽ dần dần trở nên vô cảm và không khí gia đình sẽ trở nên loãng dần, xa cách nhau mà không hiểu tại sao!

“Trớ trêu là sau những lời lẽ mắng nhiếc, chửi bới hay mỉa mai thì có khi bố mẹ lại hối hận rồi bù đắp cho con bằng quà bánh, bằng sự chiều chuộng, đáp ứng vô điều kiện đòi hỏi của con về vật chất. Họ tưởng làm thế thì trẻ sẽ biết vâng lời và trở lại yêu thương tôn trọng mình như cũ mà quên đi sự bạo hành… Đó chính là thái độ mâu thuẫn của quan điểm giáo dục áp đặt và nuông chiều, trong khi trẻ lại mong muốn sự yêu thương và tôn trọng”- ông Lê Khanh cho hay.

Bé gái 2 tuổi bị bạn đánh bầm tím người tại trường mầm non (Ảnh: trích từ clip)

Hãy sợ cả khi con mình là kẻ bắt nạt

Sự việc trong đoạn clip nêu trên như một “giọt nước tràn ly”, bởi tính chất thô bạo và hậu quả khủng khiếp của nó. Nhưng nhìn lại trong nhiều gia đình, chắc chắn đã ít nhiều vị phụ huynh quen với việc con cái mình đi học đánh bạn. Nhiều nhà lại chỉ làm lớn chuyện khi con mình bị đánh, còn khi con mình đánh bạn, hay đánh đập động vật, thì lại xuê xoa: “nó chỉ nóng tính”, “chuyện con nít ấy mà”, hay còn đắc ý “đố ai bắt nạt được nó”...

Khi xem đoạn clip, chị Trần Thu Hà, một hotmom nổi tiếng trên mạng xã hội với nhiều quan điểm nuôi con được ủng hộ, chia sẻ: “Tôi đau xót cho cả bé bị đánh và bé đánh”. Lâu nay ai cũng sợ con mình bị bắt nạt. Nhưng hãy sợ cả khi con mình là kẻ đi bắt nạt. Đừng chỉ lo sợ con gặp phải người xấu. Hãy lo lắng hơn nếu con trở thành người xấu!

Theo chị Thu Hà, cho dù con học trường “xịn” cỡ nào thì giáo dục gia đình vẫn là quan trọng nhất. “Để nuôi dạy 1 đứa trẻ cần cả một ngôi làng”, dạy con không phải chỉ là ngồi giảng cho con các bước giải bài toán hay luyện học tiếng Anh, mà là điều chỉnh cả hệ sinh thái xung quanh con. Bởi con sẽ bắt chước những gì con nhìn thấy, học tất cả, từ cách bạn sống, từ nơi bạn sống, từ hàng xóm của bạn nữa.

Nói như thế, không có nghĩa là bố mẹ sẽ phải trở nên một bậc phụ huynh hoàn hảo đối với con cái! Vậy thì làm thế nào để không trở thành “phụ huynh độc hại”?

Ông Lê Khanh cho rằng, bố mẹ hãy sống với sự bình tâm và am hiểu - am hiểu tính cách của mình và của con, bình tâm trong cảm xúc cũng như trong cuộc sống của mình và gia đình! Hãy sống với sự tự nhiên dựa trên tính cách của từng thành viên trong gia đình, chấp nhận những dị biệt và hạn chế trong khả năng nhưng luôn có sự đối đãi chân thành và tử tế. Chính sự vui vẻ và niềm tin vào nhau là chất keo gắn kết giữa bố mẹ và con cái, là liều thuốc giải độc cho tình trạng bạo hành trong gia đình bởi vì bạo hành gia đình có thể khiến nạn nhân hôm nay có thể trở thành thủ phạm mai sau.

MAI CHI