“Khuyến sinh” để nâng cao chất lượng dân số

Kỳ 4: Thúc đẩy bình đẳng giới, hỗ trợ phụ nữ an tâm sinh con

Với sự hỗ trợ, động viên của tổ chức Hội, vợ chồng chị Nghiêm Thị Trà - anh Nguyễn Bá Huy đã an tâm sinh đủ 2 con và sinh con trước tuổi 35.
Ảnh: H.L

Mỗi hội viên phụ nữ là một cộng tác viên dân số
Kinh tế khó khăn, sợ không đủ điều kiện nuôi con, sau khi kết hôn, vợ chồng chị Nghiêm Thị Trà, anh Nguyễn Bá Huy (xã Phúc Thịnh) từng lo lắng về việc sinh con. Trong thời điểm đó, vợ chồng chị đã nhận được sự đồng hành, hỗ trợ, động viên của Hội Phụ nữ. Năm 2022, chị được Hội cho vay vốn 100 triệu đồng để mở nhóm trẻ gia đình. Nhờ đó, vợ chồng chị có công việc ổn định, thu nhập cũng dần cải thiện. Áp lực kinh tế không còn, vợ chồng chị an tâm sinh đủ 2 con và sinh con trước tuổi 35. Đến nay, một bé đã học lớp 1, một bé lên 2 tuổi. Hội còn tuyên truyền, hướng dẫn vợ chồng chị xây dựng gia đình văn minh, hạnh phúc. Chị Trà thấy rằng, quyết định sinh đủ con của mình là rất đúng đắn, giúp cho tổ ấm gia đình thêm vững bền.

Vợ chồng chị Trà là một trong các gia đình cán bộ, hội viên được Hội LHPN xã Phúc Thịnh hỗ trợ trong thực hiện chính sách dân số. Với hơn 9.600 hội viên đang sinh hoạt tại 49 chi hội, trong những năm qua, Hội LHPN xã luôn xác định việc thực hiện chính sách dân số gắn với hỗ trợ phụ nữ xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh và thực hiện cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, mô hình “Gia đình 5 có, 3 sạch” là nhiệm vụ trọng tâm. 

Bà Ngô Thuý Hà - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ - Chủ tịch Hội LHPN xã Phúc Thịnh cho biết, công tác tuyên truyền dân số tại cơ sở chưa bao giờ là dễ dàng. Song, Hội LHPN xã đã kiên trì phương châm "mưa dầm thấm lâu", không chỉ tuyên truyền trên loa phát thanh hay qua những buổi họp mà cán bộ Hội đã trực tiếp "đi từng ngõ, gõ từng nhà" những cặp vợ chồng trẻ tuyên truyền chính sách dân số. Hội chia nhỏ nhóm đối tượng phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, nam giới, thanh niên sắp lập gia đình để triển khai hình thức tuyên truyền phù hợp như tọa đàm, sinh hoạt chuyên đề tại chi hội; tư vấn cá nhân... Sự đa dạng này giúp thông điệp của Hội lan tỏa nhẹ nhàng nhưng đúng địa chỉ, đúng nhu cầu của từng đối tượng. 

Nhân ngày Dân số thế giới (11/7), ngày Dân số Việt Nam (26/12), Hội LHPN xã Phúc Thịnh phối hợp với Trung tâm dân số, ngành y tế tổ chức mít tinh hưởng ứng, tập huấn, tọa đàm, liên hoan văn nghệ, tổ chức sinh hoạt CLB “Sức khỏe sinh sản”, CLB “Xây dựng gia đình hạnh phúc”..., qua đó bàn biện pháp thực hiện tỷ lệ sinh thay thế, giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh. Hội còn lồng ghép nội dung dân số vào các CLB như “CLB Gia đình hạnh phúc”, “CLB Mẹ chồng nàng dâu”, tôn vinh những gia đình sinh đủ và nuôi dạy các con ngoan khỏe, không lựa chọn giới tính. 

Điều đặc biệt, tại xã Phúc Thịnh, 100% cán bộ Hội, tổ trưởng tổ phụ nữ và 72 cộng tác viên tại các thôn, khu đều là những người tiên phong thực hiện tốt chính sách dân số và mô hình gia đình "5 không, 3 sạch", “5 có, 3 sạch”. Các chị chính là hình ảnh trực quan, giúp tuyên truyền tới người dân trong thực hiện tốt chính sách dân số. Nhờ nhiều giải pháp tổng thể mà hiện nay xã Phúc Thịnh có tỷ lệ mức sinh thay thế là 2,1.

Tại phường Khương Đình, bà Vũ Thị Thanh Thúy - Phó Chủ tịch Hội LHPN cũng là cộng tác viên dân số với 18 năm thâm niên. Bà Thúy cho biết: Hội LHPN phường Khương Đình luôn đồng hành với ngành dân số. Thời gian trước, khi còn thực hiện chính sách Kế hoạch hóa gia đình, Hội tích cực vận động chị em thực hiện tốt tiêu chí “không vi phạm chính sách dân số” của cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”. Từ nhiệm kỳ 2025-2030, tiêu chí này trong cuộc vận động đã được thay thế để phù hợp với chính sách dân số và phát triển. Vì vậy, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Hội LHPN phường Khương Đình đã tập trung tuyên truyền tới cán bộ, hội viên phụ nữ, người dân hiểu rõ, hiểu đúng về chính sách dân số trong tình hình mới, vận động chị em sinh đủ 2 con và sinh con trước tuổi 35, góp phần thực hiện tỷ lệ sinh thay thế. Hội còn vận động, tuyên truyền thanh niên đến tuổi quan tâm tới việc lập gia đình, sinh đủ con trong bối cảnh nhiều bạn trẻ có xu hướng kết hôn muộn, không muốn kết hôn hoặc kết hôn nhưng không muốn sinh con.

Hiểu rõ rào cản khiến nhiều người trẻ ngại sinh con do áp lực kinh tế và chi phí nuôi dạy con, Hội LHPN phường đã tích cực triển khai nhiều biện pháp giúp phụ nữ khởi nghiệp, phát triển kinh tế. Hiện nay, Hội đang quản lý nguồn vốn gần 100 tỷ cho 1.000 hội viên vay để phát triển kinh tế, qua đó phần nào “gỡ khó” giúp các cặp vợ chồng an tâm làm bố, mẹ. Bà Thúy còn vận động mỗi cán bộ, hội viên phụ nữ, những người bà, người mẹ trở thành cộng tác viên dân số ngay trong gia đình mình, tuyên truyền, động viên các con sinh đủ con; động viên nam giới trong gia đình đồng hành cùng vợ trong quá trình nuôi con, qua đó giảm bớt gánh nặng cho phụ nữ.
Góp phần kiến tạo môi trường thuận lợi giúp phụ nữ an tâm sinh con
Theo Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hiền, thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo quan trọng, thể hiện tầm nhìn chiến lược về phát triển bền vững như Nghị quyết số 21-NQ/TƯ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về công tác dân số trong tình hình mới; Kết luận số 149-KL/TƯ của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TƯ, Nghị quyết số 42-NQ/TƯ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới; Nghị quyết số 72-NQ/TƯ của Bộ Chính trị Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và Luật Dân số vừa được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 10/12/2025 và có hiệu lực vào ngày 1/7/2026.

Là tổ chức chính trị - xã hội có chức năng đại diện, chăm lo cho các tầng lớp phụ nữ, các cấp Hội LHPN Việt Nam đã chủ động triển khai nhiều chủ trương và hoạt động thiết thực. Đó là quán triệt sâu sắc và cụ thể hóa các văn bản quan trọng của Đảng và Nhà nước phù hợp với đặc thù từng nhóm đối tượng và từng vùng miền. Bên cạnh đó, Hội tập trung tuyên truyền, vận động phụ nữ thực hiện đúng chính sách dân số, tập trung vào chính sách dân số và phát triển thông qua cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch, 3 an”; khuyến khích phụ nữ sinh đủ 2 con và nuôi dạy con tốt thông qua triển khai mô hình “gia đình 5 có, 3 sạch” và phong trào “Thi đua xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới”. Ngoài ra, Hội cũng tích cực tham gia góp ý, đề xuất và phản biện xã hội đối với nhiều chính sách liên quan đến quyền sinh con, nuôi con, làm việc và phát triển của phụ nữ, qua đó góp phần thúc đẩy bình đẳng giới, kiến tạo môi trường pháp lý thuận lợi hơn, giúp phụ nữ có thể “an tâm” sinh đủ, nuôi dưỡng con “an toàn”.

Đặc biệt, Hội LHPN Việt Nam  hiện đang tích cực hoàn thiện Nghị quyết chuyên đề về tuyên truyền, vận động thực hiện công tác dân số và phát triển, chăm sóc sức khoẻ phụ nữ, trẻ em giai đoạn 2026-2030. Một trong các quan điểm đề ra trong Nghị quyết là đẩy mạnh tuyên truyền, vận động thực hiện công tác dân số và phát triển; khuyến khích trách nhiệm của gia đình và xã hội trong duy trì mức sinh thay thế, nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực. Nghị quyết cũng dự kiến đặt ra các mục tiêu như đến năm 2030, 70% cặp vợ chồng độ tuổi sinh sản được tuyên truyền về chính sách dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản, khuyến khích sinh đủ hai con trước 35 tuổi. Hàng năm, 100% Hội LHPN xã, phường tổ chức ít nhất 2 hoạt động truyền thông về chăm sóc sức khỏe, duy trì mức sinh thay thế.

Theo bà Trần Thị Hồng - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu con người, gia đình và giới, thúc đẩy mức sinh không thể đạt được thông qua các biện pháp hành chính hay khuyến khích tài chính đơn lẻ, mà đòi hỏi một chiến lược phát triển gia đình toàn diện, trong đó gia đình được coi là chủ thể trung tâm của phát triển bền vững. Trong quá trình này, bà Hồng đánh giá cao vai trò tích cực của tổ chức Hội thông qua các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về bình đẳng giới, hỗ trợ sinh kế cho gia đình, vận động nam giới cùng chung tay chia sẻ việc nhà, vun đắp tổ ấm với phụ nữ, giúp xóa bỏ trở ngại của chị em khi phải cân bằng giữa công việc gia đình, làm mẹ, làm vợ với công việc ngoài xã hội để từ đó yên tâm sinh đủ con và sinh con trước tuổi 35.

(Còn nữa)