Người cao tuổi vi phạm pháp luật có bị xử lý hình sự?

Người thân ông cụ đều bảo ông già cả, khó tính nên cố nhẫn nhịn cho êm ấm cửa nhà. Tuy nhiên, từ ngày con trai ông cưới vợ, độ khó tính của ông lại tăng lên gấp nhiều lần. Ông không những chửi mắng con trai mà còn dùng bạo lực với cả con dâu chỉ vì họ luôn bênh mẹ mình mỗi khi ông mắng chửi bà. Chúng tôi từng chứng kiến ông đánh đập con dâu khiến cô phải đưa con về bên nhà ngoại lánh nạn.

Mỗi lần mọi người can ngăn, ông đều chửi mắng, dọa nạt khiến ai cũng muốn tránh xa để đỡ phiền toái. Mới đây, chỉ vì không hài lòng chuyện cô con dâu nấu món canh bị mặn, ông đã cầm ghế ném vào người cô. Hậu quả, cô bị gãy tay, phải bó bột, và khâu mấy mũi ở vai. Tôi muốn tố cáo hành vi hành hạ vợ con của ông cụ, nhưng lại nghe nói pháp luật không xử lý người cao tuổi vì họ đã già cả. Điều đó có đúng không? Nếu đúng như thế thì chẳng lẽ người cao tuổi được “tự do”đánh đập, chửi mắng người khác mà không bị xử lý? Mong Quý báo tư vấn giúp!

Tranhoangcuong@gmail.com

Pháp luật hiện hành quy định những người có hành vi vi phạm pháp luật đều bị xử phạt hành chính, và xử lý hình sự (nếu hành vi vi phạm để lại hậu quả nghiêm trọng). Tuy nhiên, do người cao tuổi là một trong những đối tượng được ưu tiên nên pháp luật có một số quy định giảm nhẹ về trách nhiệm hình sự.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự (BLHS) 2015 (sửa đổi bổ sung 2017- BLHS), người đủ 70 tuổi trở lên khi phạm tội sẽ được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, được tha tù trước thời hạn có điều kiện, không áp dụng hình phạt tử hình…Việc giảm nhẹ hình phạt cho người cao tuổi, già yếu không phải là hành vi của họ ít nguy hiểm hơn người trẻ khỏe mạnh, mà là vì tinh thần nhân đạo. 

Cụ thể, tình tiết và căn cứ để giảm nhẹ hình phạt đối với người đủ 70 tuổi trở lên được quy định tại điểm e khoản 1 Điều 66-BLHS. Theo đó, người cao tuổi (đủ 70 tuổi trở lên) được tha tù trước thời hạn có điều kiện như sau: Thời gian đã chấp hành ít nhất là một phần ba hình phạt tù có thời hạn, hoặc ít nhất 12 năm đối với tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn (trừ các trường hợp tại khoản 2 Điều 66-BLHS).

Khoản 2, 3 Điều 40-BLHS quy định, không áp dụng hình phạt tử hình và không thi hành án tử hình đối với người bị kết án là người đủ 75 tuổi trở lên.
Tình tiết loại trừ trách nhiệm hình sự với người cao tuổi đối với những trường hợp sau: Người đủ 70 tuổi trở lên là ông, bà, cha, mẹ của người phạm tội không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi che giấu tội phạm, trừ trường hợp che giấu các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng khác quy định tại Điều 389 của BLHS (Điều 18-BLHS).

Người đủ 70 tuổi trở lên là ông, bà, cha, mẹ của người phạm tội không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi Không tố giác tội phạm, trừ trường hợp không tố giác các tội quy định tại Chương XIII của BLHS hoặc tội khác là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng (Điều 19-BLHS).

Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định hình thức xử lý đối với người cao tuổi nhưng thuộc đối tượng “người già yếu”. Theo đó, không áp dụng biện pháp lao động phục vụ cộng đồng đối với người già yếu (khoản 4, Điều 36-BLHS); phạt tù từ 1 năm đến 3 năm về tội danh hành hạ người khác đối với người già yếu (điểm a khoản 2, Điều 140-BLHS); phạt tù từ 3 năm đến 10 năm về tội danh cướp giật tài sản đối với người già yếu (điểm g khoản 2 Điều 107-BLHS)…

Chiếu theo quy định trên, nếu có chứng cứ ông cụ hàng xóm có hành vi bạo lực gia đình đối với vợ con, bạn có thể tố giác với cơ quan chức năng để xử lý, và ngăn ngừa hành vi bạo lực của ông ngày càng phát triển để lại hậu quả nặng nề hơn cho vợ, con.