Góp sức vì một Hà Nội văn hiến, văn hóa, văn minh

  Hội LHPN phường Ba Đình ra mắt mô hình Tổ tuyên truyền, vận động xây dựng di tích lịch sử văn hóa kiểu mẫu tại đình Ngọc Hà (tháng 9/2025).

Từ những mô hình văn hóa kiểu mẫu của phụ nữ
Phường Ba Đình có vị trí đặc biệt quan trọng của Thủ đô Hà Nội, là địa bàn trung tâm có nhiều cơ quan của Đảng, Nhà nước, các cơ quan ngoại giao, đơn vị lực lượng vũ trang, cùng nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị. Đặc biệt, nổi bật là di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long được UNESCO công nhận, Thập Tam Trại đã tồn tại 980 năm cùng lịch sử dân tộc, đền Quán Thánh - một trong Thăng Long Tứ Trấn, đình Ngọc Hà - di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia gắn liền với truyền  thống văn  hóa, tín  ngưỡng lâu  đời của nhân dân. 

Bà Hoàng Thị Mai Hòa, Tổ trưởng Tổ phụ nữ tuyên truyền, vận động trong thực hiện xây dựng di tích lịch sử văn hóa kiểu mẫu phường Ba Đình cho biết: Phát huy vai trò cán bộ, hội viên phụ nữ trong tham gia xây dựng di tích lịch sử - văn hóa kiểu mẫu trong thực hiện quy tắc ứng xử nơi công cộng, tháng 9/2023, Tổ phụ nữ tuyên truyền, vận động xây dựng di tích lịch sử văn hoá kiểu mẫu tại đền Quán Thánh đã được thành lập với 10 cán bộ, hội viên nòng cốt. Tổ có nhiệm vụ hỗ trợ trang phục, giữ gìn vệ sinh môi trường, tuyên truyền quy tắc ứng xử nơi công cộng cho du khách đến tham quan, chiêm bái. 

Trong các buổi sinh hoạt chi hội, nhóm zalo, facebook của Hội Phụ nữ thường xuyên tuyên truyền về ý nghĩa lịch sử của Đền và các quy tắc ứng xử văn minh nơi công cộng đến toàn thể cán bộ, hội viên trên địa bàn. Đặc biệt, mỗi cán bộ, hội viên đã trở thành một tuyên truyền viên sống động, luôn tiên phong, gương mẫu trong việc chấp hành quy định của Ban Quản lý Di tích, từ việc nhắc nhở khách tham quan mặc trang phục lịch sự, nghiêm túc khi vào đền cũng như hỗ trợ cho mượn trang phục phù hợp, giữ gìn vệ sinh chung, đi nhẹ, nói khẽ tôn trọng nơi trang nghiêm thờ tự. Ngoài ra, cán bộ, hội viên còn thường xuyên tổ chức các buổi ra quân tổng vệ sinh, bổ sung, chăm sóc cây xanh, sắp xếp lại các khu vực trưng bày trong và ngoài đền… Những đóng góp ấy tuy thầm lặng nhưng đã góp phần làm đẹp và gìn giữ không gian di tích lịch sử tạo nên một môi trường văn hóa, trang nghiêm tại đền Quán Thánh.

Từ những thành công, những kinh nghiệm thực tế đạt được trong việc tuyên truyền, vận động xây dựng di tích lịch sử văn hóa kiểu mẫu tại đền Quán Thánh, ngày 17/9/2025, Hội LHPN phường Ba Đình đã tiếp tục nhân rộng mô hình Tổ tuyên truyền, vận động xây dựng di tích lịch sử văn hóa kiểu mẫu tại đình Ngọc Hà với 7 cán bộ, hội viên phụ nữ tích cực là những tuyên truyền viên quy tắc ứng xử nơi công cộng cho nhân dân, du khách đến tham quan, chiêm bái Đình. Đây cũng là phần việc ý nghĩa mà cán bộ, hội viên Hội LHPN phường thiết thực chào mừng Đại hội Đại biểu MTTQ Việt Nam, Đại hội Đại biểu Phụ nữ và Đại hội Đại biểu các tổ chức chính trị-xã hội các cấp, nhiệm kỳ 2025-2030.

Theo đồng chí Nguyễn Tuyết Trinh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội LHPN phường Ba Đình: Thời gian qua, các cấp Hội LHPN phường Ba Đình luôn nỗ lực triển khai thực hiện các mô hình, phần việc cụ thể trong vận động cán bộ, hội viên phụ nữ và nhân dân thực hiện quy tắc ứng xử nơi công cộng; thực hiện hiệu quả phong trào “Phụ nữ Ba Đình văn minh, thanh lịch, trọng khách”, thiết thực thực hiện phong trào “Xây dựng người phụ nữ Thủ đô trung hậu, sáng tạo, đảm đang, thanh lịch”. Khi nét đẹp văn hóa ứng xử được hình thành, phát huy tại các khu di tích lịch sử văn hóa sẽ góp phần làm tăng giá trị của di tích trong cộng đồng. Đây cũng là giải pháp hiệu quả thu hút nhiều hơn nữa du khách thập phương đến với các di tích trên địa bàn phường Ba Đình. Mô hình cũng thể hiện sự trân trọng của cán bộ, hội viên phụ nữ và du khách đối với các di tích lịch sử văn hóa.

  Hội Phụ nữ phối hợp với các lực lượng tuyên truyền thực hiện nếp sống văn minh đô thị tại các chợ thuộc địa bàn Thành Công phường Giảng Võ.

 

Giai đoạn 2021-2026, phụ nữ phường Thành Công, nay là phường Giảng Võ cũng tập trung đẩy mạnh phong trào thi đua “Xây dựng người phụ nữ Thủ đô trung hậu, sáng tạo, đảm đang, thanh lịch”, góp phần xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh gắn với thực hiện hiệu quả mô hình “Tổ dân phố văn hóa kiểu mẫu trong thực hiện quy tắc ứng xử nơi công cộng”. Theo bà Đinh Thị Thu Hương - Phó Chủ tịch Hội LHPN phường Giảng Võ, Hội xác định việc xây dựng Tổ dân phố văn hóa kiểu mẫu phải thể hiện được vai trò, lực lượng nòng cốt của phụ nữ. Đó là mỗi hội viên phụ nữ phải là phụ nữ văn minh, thanh lịch để từ đó xây dựng thành công các chi hội văn minh, các hội viên thân thiện thực hiện các quy tắc ứng xử đẹp tại nơi công cộng và những hội viên này sẽ chung tay xây dựng những công trình kiểu mẫu trong Tổ dân phố văn hóa kiểu mẫu.

Đặc thù địa bàn Thành Công phường Giảng Võ có 1 làng cổ và hơn 80 nhà tập thể cao tầng xây dựng lâu năm, số dân lại đông nên gặp phải nhiều bất cập trong vấn đề xây dựng môi trường văn hóa. Các nhà tập thể đều có sân chơi chung song đã xuống cấp và bị lấn chiếm… Tại các điểm sinh hoạt chung này đều dễ xảy ra va chạm mâu thuẫn. Từ thực tế đó, Hội Phụ nữ đã triển khai xây dựng các công trình với nhiều mô hình phù hợp như: “Nhà hoa cộng đồng - Sân chơi cộng đồng” (vẽ tranh bích họa làm đẹp nhà sinh hoạt động cồng và lắp đặt thiết bị vui chơi, thể dục thể thao tại sân chơi); "Phủ xanh gốc cây"; "Ốc đảo xanh trong phố" (trồng mới, chăm sóc cây xanh trên địa bàn); "Camera giám sát an ninh, trật tự văn minh đô thị" (lắp đặt camera an ninh để phát giác các hiện tượng mất trật tự trị an, vi phạm nếp sống văn hóa...).. Tại các Tổ dân phố, cán bộ, hội viên phụ nữ phường là một trong những lực lượng nòng cốt đảm nhiệm công tác tuyên truyền vận động mọi người dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng Tổ dân phố văn hóa kiểu mẫu và các nội dung của Quy tắc ứng xử nơi công cộng, vận động nhân dân đóng góp xã hội hóa xây dựng các công trình, vệ sinh môi trường, chỉnh trang làm đẹp cảnh quan, phối hợp niêm yết bảng Quy tắc ứng xử nơi công cộng, bảng tiêu chí thực hiện “Tổ dân phố văn hóa kiểu mẫu”. Chị em cũng tích cực tham gia tuyên truyền nếp sống văn minh, thanh lịch cho các tiểu thương tại các chợ trên địa bàn.

  Người dân thôn Tràng Cát phấn khởi duy trì phong trào Sáng - xanh - sạch - đẹp vào sáng thứ Bảy hoặc Chủ nhật hàng tuần.

Đó là một số mô hình đã được các cấp Hội LHPN Hà Nội tích cực triển khai trong thời gian qua, góp phần xây dựng môi trường văn hóa trên địa bàn Thành phố. Với mô hình Danh lam thắng cảnh/Di tích lịch sử kiểu mẫu, các cấp Hội đã ra mắt 122 di tích lịch sử/danh lam thắng cảnh kiểu mẫu trong thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng với 195 công trình, phần việc, tổng giá trị gần 1,5 tỷ đồng. Ra mắt 190 tổ dân phố/thôn văn hóa kiểu mẫu trong thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng, vận động gần 40.000 hộ gia đình ký cam kết tham gia thực hiện Quy tắc ứng xử tại thôn, tổ dân phố; triển khai 245 công trình, phần việc. Nhờ đó, tổ dân phố/thôn không chỉ đẹp hơn, sạch hơn mà nâng cao nếp sống văn minh, thanh lịch trong cộng đồng. Hay như mô hình “Chợ văn minh, an toàn, hiệu quả” cũng đã được ra mắt tại 37 chợ, vận động gần 4.000 tiểu thương cam kết thực hiện... Tại nhiều chợ đã được lắp đặt bảng Quy tắc ứng xử nơi công cộng, thùng phân loại rác, trang bị mã QR thanh toán cho tiểu thương... góp phần xây dựng môi trường kinh doanh an toàn, lịch sự và còn mở ra cơ hội mới - biến chợ trở thành một điểm đến văn hóa - phục vụ cả du lịch địa phương. 

Đến xây dựng đời sống văn hóa tại các khu dân cư
Thôn Tràng Cát, xã Thanh Oai nằm ở phía Nam của xã Kim An (cũ), 3 phía giáp  sông Đáy với một khu dân cư có 567 hộ với  2.360 nhân khẩu.  Trong thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư”, theo bà Phan Thị Luyến, Trưởng ban Công tác Mặt trận (CTMT) thôn Tràng Cát, đến nay, trên 90% gia đình tại thôn đều đạt danh hiệu gia đình văn hoá. Điểm rõ nét được người dân ghi nhận, góp phần nâng cao đời sống văn hóa khu dân cư chính là các hủ tục lạc hậu như tục lệ mua cau mời làng khi có công việc tổ chức đám cưới nay đã bãi bỏ, không còn tục rắc vàng mã gây ô nhiễm môi trường khi đưa tang. Người dân thôn Tràng Cát phấn khởi duy trì phong trào sáng - xanh - sạch - đẹp vào sáng thứ Bảy hoặc Chủ nhật hàng tuần, đổ rác thải đúng nơi quy định. Việc tổ chức và ăn liên hoan đám cưới được gọn nhẹ từ 3 ngày nay giảm chỉ còn 1 ngày chính tiệc.

 Cán bộ, hội viên phụ nữ hỗ trợ người dân, du khách mượn trang phục khi tới chiêm bái tại đình Ngọc Hà.

Còn tại thôn Tây Sơn, xã Thanh Oai, ông Lê Anh Huy, Trưởng ban CTMT thôn Tây Sơn cho biết: Trong việc cưới, việc tang, trên địa bàn Thành phố từng tồn tại nhiều thủ tục nặng nề như tổ chức ăn uống linh đình, dài ngày, kèm theo nhiều thủ tục lạc hậu gây tốn kém lãng phí về thời gian tiền bạc. Hiện tượng cờ bạc trá hình trong đám cưới, đám tang làm mất an ninh trật tự ở cộng đồng dân cư. Những tác động tiêu cực đó đã làm ảnh hưởng đến nét đẹp văn hóa thanh lịch của cộng đồng xã hội, khu dân cư, không còn phù hợp với xu hướng phát triển hiện nay.

Thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư”, trong việc cưới, hiện nay tại thôn Tây Sơn, các cặp đôi khi kết hôn đều thực hiện đăng ký kết hôn tại UBND xã đồng thời tiến hành các nghi thức hôn lễ vui tươi, lành mạnh, tiết kiệm không tổ chức ăn cỗ nhiều ngày, không mời thuốc và đặt thuốc lá trên bàn, không mở loa đài trước 5 giờ sáng và quá 22 giờ đêm. Với sự vận động của Ban CTMT và Ban lãnh đạo thôn, nhiều gia đình tổ chức tiệc cưới tại nhà văn hóa của thôn để giảm chi phí. Trong việc tang, thực hiện sự chỉ đạo của Đảng ủy, Ủy ban nhân dân, hướng dẫn của Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Thanh Oai, Chi ủy Chi bộ, Ban lãnh đạo thôn, Ban CTMT thôn kết hợp với các Chi hội đoàn thể vận động tuyên truyền đến các gia đình và nhân dân cũng thực hiện tốt nếp sống văn hóa mới. Việc tổ chức ăn uống chỉ thực hiện trong nội bộ gia đình, thân tộc và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; Vận động gia đình không giải tiền thật và vàng mã trên đường; không mê tín dị đoan, bất tà trừ ma, không chơi cờ bạc trong đám tang, không hút thuốc lá. Khuyến khích thực hiện hỏa táng và hoả táng trước mới về làm thủ tục tang lễ, hạn chế viếng bằng vòng hoa. Nhờ đó, từ đầu năm 2024 đến nay trên địa bàn thôn Tây Sơn có 37/40 người quá cố được gia đình đưa đi hỏa táng đạt tỷ lệ 92,5%.

  Người dân thôn Tràng Cát phấn khởi duy trì phong trào Sáng - xanh - sạch - đẹp vào sáng thứ Bảy hoặc Chủ nhật hàng tuần.

Đánh giá cho thấy, bằng việc thực hiện tốt cuộc vận động cũng như triển khai  các mô hình ứng xử đẹp, người dân đã có những biến chuyển tích cực, thay đổi trong cách ăn mặc, giao tiếp, ứng xử tại các địa điểm công cộng, thể hiện sự tôn trọng với người xung quanh và lan tỏa các giá trị tốt đẹp trong cộng đồng. Các di tích, danh lam, các chợ truyền thống, thôn/tổ dân phố trở nên xanh, sạch, đẹp hơn; đồng thời hạn chế những biểu hiện tiêu cực trong văn hóa ứng xử tại tổ dân phố, đời sống dân cư. Thông điệp về văn hóa ứng xử được lan tỏa thường xuyên, góp phần đẩy lùi những hành vi ứng xử thiếu văn hóa; đồng thời, khích lệ sự ra đời của ngày càng nhiều những việc làm tốt, chuẩn mực vì đời sống văn hóa cộng đồng. Đây chính là những cơ sở để có thể góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu một trong những mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mà Đảng bộ TP đặt ra trong nhiệm kỳ 2025-2030 là “...xây dựng người Hà Nội hào hoa, thanh lịch, nghĩa tình, văn minh; Thủ đô Hà Nội là thành phố Văn hiến-Văn minh-Hiện đại”.