Thị trường nước mắm: Minh bạch khái niệm, tạo cạnh tranh bình đẳng
PNTĐ-Mặc dù Bộ Y tế và nhiều nhà khoa học trong, ngoài nước đã chính thức lên tiếng “minh oan” cho nước mắm truyền thống nhưng những chuyện xung quanh sản phẩm này vẫn chưa dừng lại...
Bộ Y tế và nhiều nhà khoa học trong, ngoài nước đã chính thức lên tiếng “minh oan” cho nước mắm truyền thống, người tiêu dùng đã có thể yên tâm sử dụng các loại nước mắm truyền thống quen thuộc, nhưng những câu chuyện xung quanh một sản phẩm đặc trưng của Việt Nam vẫn chưa dừng lại ở đây.
 |
| Nước mắm truyền thống đã được “minh oan” |
Cơ quan chức năng vào cuộc tích cực
Đúng 1 tuần sau khi Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) công bố kết quả khảo sát chất lượng nước mắm với thông tin “67% mẫu nước mắm do Vinastas khảo sát bị nhiễm arsen vượt mức cho phép” gây hoang mang trong dư luận và làm ngành sản xuất nước mắm truyền thống bị ảnh hưởng thì Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã chỉ đạo Cục Quản lý cạnh tranh lập Đoàn Thanh tra liên ngành, xem xét việc chấp hành quy định pháp luật của đơn vị này.
Thành phần Đoàn kiểm tra ngoài đại diện Bộ Công thương còn có đại diện Bộ Nội vụ, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế, Bộ Công an, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam nhằm làm rõ một số vấn đề mà dư luận nhân dân đang rất quan tâm trong thời gian vừa qua như: tính chất, cơ sở pháp lý tiến hành hoạt động khảo sát, công bố kết quả khảo sát của Vinastas; xác định mức độ vi phạm theo quy định của pháp luật hiện hành đối với hoạt động khảo sát và công bố kết quả khảo sát của Vinastas (nếu có); xác định rõ việc nhận tài trợ từ doanh nghiệp hoặc tổ chức kỹ thuật, khoa học của Vinastas trong việc tiến hành các hoạt động khảo sát trong thời gian qua.
Trước đó không lâu, Thượng tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, Bộ Công an sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng để kiểm tra, xử lý vụ việc này. Nếu có vi phạm trong việc cạnh tranh thương mại, thiếu minh bạch, tung tin gây dư luận xấu, thì phải xử lý để duy trì môi trường kinh doanh lành mạnh. Tùy từng mức độ vi phạm sẽ có hình thức xử lý thích đáng.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn cũng ngay lập tức lên tiếng bác bỏ thông tin do Vinastas công bố cho rằng “các mẫu nước mắm có độ đạm càng cao, tỷ lệ mẫu có hàm lượng arsen tổng vượt ngưỡng quy định càng tăng” bằng những phân tích dựa trên cơ sở khoa học và những quy định quy chuẩn Việt Nam rất thuyết phục nhằm góp phần xóa bỏ sự sợ hãi trong dư luận nhân dân.
Không dừng lại ở đó, người lãnh đạo ngành truyền thông còn khẳng định: “Một thông tin liên quan đến tâm trạng của hàng chục triệu người tiêu dùng và công ăn việc làm của hàng trăm nghìn người... lại được công bố một cách cẩu thả không kiểm soát. Các cơ quan Nhà nước có liên quan cần điều tra làm rõ động cơ, truy ra sự câu kết, xác định mức độ sai phạm và hậu quả để xử lý nghiêm minh và thông báo đồng loạt trên các phương tiện thông tin đại chúng”.
Cạnh tranh bình đẳng
Trong khi đông đảo người tiêu dùng đang chờ đợi câu trả lời cho câu hỏi có hay không một chiến dịch cạnh tranh không lành mạnh, động cơ đằng sau sự công bố thông tin vội vàng và mập mờ của Vinastas từ các cơ quan quản lý Nhà nước thì một nhiệm vụ cấp thiết hơn cũng được nhiều nhà khoa học nhấn mạnh. Đó là các cơ quan quản lý cần nhanh chóng hoàn thiện các văn bản, quy chuẩn kỹ thuật chuẩn đối với những sản phẩm có liên quan.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – chuyên gia về dinh dưỡng và chế biến thực phẩm cho biết: Nước mắm truyền thống là sản phẩm thân thiện và tốt cho cơ thể con người. Chúng ta cần lưu ý rằng, Việt Nam đã được Ủy ban Tiêu chuẩn Codex Quốc tế tin tưởng giao nhiệm vụ xây dựng cả bộ tiêu chuẩn về nước mắm cho cả thế giới sử dụng. Đây không phải là điều ngẫu nhiên mà mọi sự lựa chọn đều có nguyên nhân của nó. Vì vậy, qua vụ việc thông tin mập mờ về hàm lượng arsen trong nước mắm do Vinastas công bố, TS Nguyễn Duy Thịnh đề nghị các cơ quan chức năng nhanh chóng hoàn thiện và ban hành sớm Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia QCVN về nước mắm, trong đó điều quan trọng nhất cần phải có định nghĩa rõ ràng về nước mắm, nước chấm công nghiệp.
Th.s Quản trị chất lượng Vũ Thế Thành - giảng viên an toàn thực phẩm của Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam lại đề nghị các cơ quan chức năng cần sớm đưa ra một ranh giới rõ ràng về loại nước mắm truyền thống và công nghiệp. Th.s Vũ Thế Thành đặc biệt nhấn mạnh đến tỷ lệ pha loãng của nước mắm công nghiệp. “Nước mắm truyền thống thường được làm với tỉ lệ cá/muối cao. Nhiều cá, lượng arsen trong nước mắm truyền thống cao hơn nước mắm công nghiệp là điều dễ hiểu. Và, arsen trong cá hay trong nước mắm hầu hết là arsenic hữu cơ, gần như vô hại.
Như vậy, có thể đặt câu hỏi: Tỉ lệ pha loãng của nước mắm công nghiệp là bao nhiêu để có dư lượng arsen thấp hơn nước mắm truyền thống?”. Cùng với câu hỏi này, một số chuyên gia cũng kiến nghị, các cơ quan chức năng gấp rút làm rõ và phân biệt các loại nước mắm và nước chấm công nghiệp. Khi thông tin càng rõ ràng, minh bạch thì thị trường càng cạnh tranh lành mạnh.
Nguyễn Hương
