Cửa hàng thực phẩm sạch: Chỉ là... tự phong
PNTĐ-Cửa hàng thực phẩm sạch (TPS) hiện đang được các bà nội trợ đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên, sự hào nhoáng bên ngoài đó không đồng nghĩa với chất lượng thực của sản phẩm.
“Cháy nhà” mới ra… lừa đảo
Rau xanh là mặt hàng kinh doanh chính tại hệ thống cửa hàng thực phẩm Mr.Sạch, 55 Trần Nhân Tông, HN. Rau bán ở đây là rau hữu cơ, chất lượng cao nhất trong các loại rau vì không phun thuốc trừ sâu, thuốc kích thích tăng trưởng… Giá rau vì thế rất đắt, gấp 2-3 lần so với rau an toàn như dưa chuột, củ cải hay khoai tây đều có giá xấp xỉ 30.000 đồng/kg. Ngoài ra, cửa hàng rộng rãi, sạch sẽ, hệ thống quầy hàng và tủ bảo quản được đồng bộ, rau được đóng gói sạch, đủ thông tin, nên được không ít người tiêu dùng đặt niềm tin.
Nhưng, chỉ đến khi Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam, Hệ thống đảm bảo cùng tham gia nông nghiệp (PGS) - hệ thống duy nhất chứng nhận chất lượng các sản phẩm hữu cơ cho thị trường nội địa - lên tiếng về những “khuất tất” trong quy trình phân phối sản phẩm trên hệ thống cửa hàng Mr.Sạch thì người tiêu dùng mới ngã ngửa. Hóa ra, lâu nay, rau hữu cơ bày bán tại Mr.Sạch được trồng tại vùng đất chưa được PGS cấp chứng nhận do nguồn nước không đảm bảo. PGS còn phát hiện một số loại rau thông thường từ tỉnh Hà Nam đã được đưa vào bao bì có in nhãn hữu cơ cùng logo PGS của liên nhóm hữu cơ Thanh Xuân (Sóc Sơn, Hà Nội) và Lương Sơn (Hòa Bình) để bán và đặt mức giá tương đương các loại rau hữu cơ cùng loại.
Sau khi bị lật tẩy những khuất tất trong phân phối, thực phẩm hữu cơ tại cửa hàng Mr.Sạch được đổi tên thành… thực phẩm sạch (!?) (Ảnh: Thương Huế) |
Không chỉ thế, Mr.Sạch còn ghi nhãn “thực phẩm hữu cơ” tràn lan trên tất cả các sản phẩm không phải là hữu cơ được bán tại cửa hàng. Trong khi người tiêu dùng tức giận vì bị lừa thì đại diện Mr.Sạch chỉ đưa ra giải thích… nhẹ tênh và vô trách nhiệm rằng: đó là một sai sót và nhầm lẫn không đáng có trên bao bì. Sau sự cố này, thay vì có phương án khắc phục tích cực, Mr. Sạch lại dán đè lên tất cả sản phẩm nhãn khác, cũng cao cấp không kém là thực phẩm sạch (!?).
Từ “sạch” đang bị lạm dụng và lợi dụng
Liên quan đến việc cấp phép kinh doanh TPS, trao đổi với chúng tôi, đại diện phòng quản lý thương mại, Sở Công thương cho biết: Giấy phép đủ điều kiện kinh doanh do đơn vị này cấp chỉ là chứng nhận về mặt bằng, diện tích… chứ không bao hàm chất lượng các mặt hàng thực phẩm kinh doanh trong cửa hàng đó. Lĩnh vực này thuộc trách nhiệm của ngành y tế.
Trao đổi với Sở Y tế thì đại diện sở thừa nhận, trước đây, ngành từng đặt ra vấn đề này với hy vọng những chỉ dẫn cửa hàng TPS được xem như những quy chuẩn, quy định để làm cơ sở quản lý lĩnh vực kinh doanh được dự báo sẽ phát triển mạnh. Tuy nhiên, đến nay, dự định tốt đẹp này vẫn chỉ dừng lại ở sự khởi thảo trên giấy. Tìm hiểu thêm, chúng tôi được biết trong các hướng dẫn của mình, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) cũng không có quy định nào đề cập đến tiêu chuẩn cho TPS mà chỉ có thực phẩm đảm bảo ATVSTP và không bảo đảm ATVSTP mà thôi.
Như vậy có thể hiểu, các cửa hàng TPS hiện nay, chỉ là tự phong.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Viện Sinh học và công nghệ thực phẩm cho rằng, khi mà thực phẩm bẩn, không nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng vệ sinh thực phẩm đang được bày bán tràn lan, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của người tiêu dùng thì việc phát triển và kinh doanh các sản phẩm sạch cần được khuyến khích. “Tuy nhiên, trước tình trạng cửa hàng kinh doanh TPS mạnh ai nấy làm một cách tự phát như hiện nay thì từ “sạch” đang bị lạm dụng và lợi dụng để quảng cáo cho sản phẩm một cách quá đà và trục lợi trên niềm tin của người tiêu dùng.
Đến mức, có lần đi mua hàng tại cửa hàng TPS, tôi đã tròn mắt ngạc nhiên khi được giới thiệu mua cả kẹo lạc, mắm sạch…”. Vì vậy, để tránh bị lừa, người tiêu dùng nên mua hàng tại các địa chỉ có uy tín, mua hàng có nguồn gốc, xuất xứ và không nên quá tin vào quảng cáo mà bỏ qua những khuyến cáo cần thiết trong chế biến thực phẩm. Các cơ quan chức năng cũng cần tích cực vào cuộc, tăng cường kiểm tra, kiểm soát với những cửa hàng TPS tự phong, xử lý nghiêm và công khai với các trường hợp trà trộn hàng kém chất lượng. Đây cũng là một trong cách hỗ trợ thiết thực với người tiêu dùng.
Việt Bách