“Ác mộng” Covid-19 ở Nepal có thể còn tồi tệ hơn Ấn Độ
Với tỷ lệ lây nhiễm Covid-19 tương đương Ấn Độ và đang gia tăng nhanh chóng, các chuyên gia lo ngại Nepal có thể sẽ trở thành “Ấn Độ thứ hai”, thậm chí cuộc khủng hoảng còn đáng sợ hơn so với nước láng giềng.
Số ca Covid-19 tăng vọt, các bệnh viện dần quá tải. Mới đây, Thủ tướng Nepal K. P. Sharma Oli trước truyền thông đã phải kêu gọi sự trợ giúp từ quốc tế, đó là tình cảnh hiện tại của Nepal.
Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Nepal, tiến sĩ Netra Prasad Timsina cho biết: "Những gì đang xảy ra ở Ấn Độ lúc này là hình ảnh kinh hoàng về tương lai của Nepal nếu chúng ta không thể ngăn chặn đợt bùng phát mới nhất đang cướp đi sinh mạng của nhiều người".
Người phát ngôn Bộ Y tế và Dân số Nepal, tiến sĩ Samir Adhikari cho biết: “Tình hình đang trở nên tồi tệ hơn mỗi ngày và có thể mất kiểm soát trong tương lai".
Thân nhân của người chết vì Covid-19 đau đớn tại một lò hỏa táng ở Kathmandu, Nepal.
“Lơi lỏng” biên giới
Chỉ một tháng trước, quốc gia 31 triệu dân thuộc dãy Himalaya có số ca nhiễm ghi nhận chỉ khoảng 100 ca một ngày, giờ đây con số đã là hơn 8.600.
Các chuyên gia cho rằng số ca nhiễm tăng nhanh là do làn sóng dịch đang hoành hành ở Ấn Độ tràn sang. Theo đó, người Nepal từ Ấn Độ có thể tự do nhập cảnh mà không cần phải xuất trình hộ chiếu hay thẻ căn cước, điều này dẫn đến lượng người nhập cảnh qua biên giới quá cao. Đó là chưa kể đến những người Ấn Độ "trốn dịch" sang Nepal với hy vọng được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở quốc gia này hoặc trốn sang nước thứ ba.
Những ngày gần đây, Nepal đã thắt chặt quy định nhập cảnh của mình. Bộ trưởng Ngoại giao Nepal, Pradeep Kumar Gyawali cho biết, công dân Nepal hiện chỉ có thể đi qua Ấn Độ tại 13 trong số 35 chốt biên giới và phải được kiểm tra y tế. Bất kỳ ai có kết quả xét nghiệm âm tính có thể về nhà, các trường hợp dương tính phải vào cơ sở cách ly hoặc bệnh viện. Tuy nhiên, theo tiến sĩ Sameer Mani Dixit, nhà khoa học nghiên cứu sức khỏe cộng đồng có trụ sở tại Nepal, các biện pháp này giờ đây đã là quá muộn do virus đã lây lan rất nhanh trong nước.
Người dân tham dự lễ Biska tại Taumadi, Bhaktapur, Nepal.
Các cuộc tụ họp quy mô lớn
Người dân Nepal trong đó có cả cựu Quốc vương Gyanendra Shah và Hoàng hậu Komal Shah đã tham gia các lễ hội tôn giáo lớn tại quê nhà và qua biên giới với Ấn Độ, trong đó có lễ hội tắm sông Hằng - một trong các nguyên nhân chính gây ra thảm hoạ tại Ấn Độ.
Cùng lúc đó, hàng nghìn người Nepal tập trung tại thủ đô để kỷ niệm lễ hội tôn giáo lớn Pahan Charhe. Những người khác tới Bhaktapur, thành phố gần đó để kỷ niệm Bisket Jatra bất chấp lệnh cấm của chính quyền.
Cho đến ngày 24 tháng 4, khi cả nước đã báo cáo có hơn 2.400 trường hợp mắc mới, Thủ tướng Nepal, Oli vẫn cho phép tổ chức sự kiện khánh thành tháp Dharahara dẫn đến hậu quả là số ca mắc mới tăng gấp đôi chỉ sau 5 ngày.
Hành động này của ông cùng những động thái chậm trễ của chính phủ đã khiến người dân Nepal tức giận. Các chuyên gia cho rằng, mặc dù không thể ngăn chặn làn sóng thứ hai, nhưng chính phủ có thể đã làm nhiều hơn để kiểm soát nó.
Chuyên gia sức khỏe Suresh Panthee, một trong những người sáng lập Viện Nghiên cứu phát triển bền vững Nepal cho rằng, đất nước đã tự mãn và chủ quan sau khi tránh được đợt bùng phát đầu tiên. "Chúng tôi có đủ thời gian nhưng chúng tôi đã không chuẩn bị", ông nói.
Hệ thống y tế yếu kém
Nepal là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, điều đó được phản ánh ngay trong chính hệ thống chăm sóc sức khỏe của nước này.
Theo kế hoạch ứng phó với Covid-19 của chính phủ, từ tháng 5 năm ngoái, cả nước chỉ có 1.595 giường chăm sóc đặc biệt và 480 máy thở cho khoảng 30 triệu dân.
Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, nước này cũng thiếu bác sĩ trầm trọng với chỉ 0,7 bác sĩ trên 100.000 dân, thấp hơn con số của Ấn Độ là 0,9 bác sĩ trên 100.000 dân. Trung tâm Điều hành Khẩn cấp Y tế Nepal (HEOC) cho biết đã xảy ra tình trạng thiếu giường bệnh tại 22 trong số 77 tỉnh trên cả nước. Tiến sĩ Paras Shrestha, bác sĩ cấp cao tại phòng điều trị tích cực thành phố biên giới Nepalgunj cho biết, bệnh viện nơi ông đang làm việc đã hoạt động hết công suất.
Thách thức là rất lớn khi Nepal có tỷ lệ dương tính cao gấp đôi so với Ấn Độ, phần lớn trường hợp dương tính không được phát hiện. Ngoài ra, Nepal có tỷ lệ tiêm chủng rất thấp. Tính đến cuối tháng trước, chỉ 7,2% dân số đã được tiêm ít nhất một liều vắc-xin, thấp hơn so với Ấn Độ, với khoảng 10% dân số đã được chủng ngừa ít nhất một liều. Adhikari, từ Bộ Y tế Nepal nói: “Tôi có thể nói rằng chính phủ đang cố gắng hết sức. Nhưng chúng tôi có một hệ thống chăm sóc sức khỏe rất yếu và mỏng manh trước đại dịch lớn”.
ĐỖ HỮU
