ASEAN-New Zealand: Hợp tác sâu rộng và toàn diện, cùng vươn tới những tầm cao chiến lược mới
(PNTĐ) - Tiếp tục chuỗi các hoạt động ASEAN tại Đà Nẵng, ngày 9/4, trong cương vị nước điều phối quan hệ ASEAN-New Zealand nhiệm kỳ 2024-2027, Việt Nam đã tổ chức Đối thoại thường niên các quan chức cao cấp (SOM) ASEAN-New Zealand lần thứ 32.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam, đã đồng chủ trì Đối thoại cùng Thứ trưởng Ngoại giao, Trưởng SOM New Zealand Grahame Morton.
Tham dự Đối thoại có Trưởng SOM, Trưởng đoàn các nước ASEAN, Timor-Leste và Phó Tổng Thư ký ASEAN.
Thay mặt các nước ASEAN, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt phát biểu nêu bật vai trò của New Zealand, một trong những đối tác đầu tiên của ASEAN, với những khuôn khổ, chương trình, sáng kiến hợp tác sâu rộng và có nhiều đóng góp tích cực, hiệu quả vào các tiến trình hợp tác, phát triển ở khu vực trong 50 năm qua.
Trong bối cảnh khu vực và thế giới đang phải đổi mặt với nhiều phức tạp và thách thức, cùng cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, quan hệ chặt chẽ, sâu rộng giữa ASEAN và New Zealand càng đóng vai trò quan trọng, góp phần vào củng cố các tiến trình hợp tác khu vực, đặc biệt là hệ thống thương mai quốc tế mở, tự do, công bằng và dựa trên luật lệ.
Hướng tới kỷ niệm 50 năm quan hệ đối thoại ASEAN-New Zealand 1975-2025, đây là thời điểm chín muồi để ASEAN và New Zealand cùng trao đổi và đề xuất các định hướng chiến lược dài hạn để đưa quan hệ hai bên lên tầm cao mới.
Các nước ASEAN và New Zealand khẳng định tầm quan trọng chiến lược của mối quan hệ, nhấn mạnh hai bên chia sẻ nhiều quan tâm, lợi ích, và tầm nhìn chung đối với hoà bình, ổn định, và thịnh vượng của khu vực. Thứ trưởng Grahame Morton khẳng định ASEAN và các nước Đông Nam Á là ưu tiên cao trong chính sách đối ngoại của New Zealand. New Zealand cam kết ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng, bày tỏ mong muốn nâng tầm quan hệ với ASEAN trên cả bình diện khu vực và song phương.
Các nước đánh giá các kết quả tích cực trên 4 trụ cột hợp tác giữa ASEAN và New Zealand về hòa bình, thịnh vượng, con người, hành tinh (4Ps), trong đó, đáng chú ý, năm 2024, tổng thương mại và dịch vụ hai bên đạt 27 tỉ đô la New Zealand, tổng đầu tư của New Zealand vào ASEAN đạt 6,45 tỉ đô la New Zealand. Các nước cho rằng dù triển khai Kế hoạch hành động 2021-2025 đạt tỉ lệ 100%, nhưng hai bên vẫn còn rất nhiều dư địa hợp tác, tiềm năng và lợi thế bổ sung cho nhau.
Hai bên nhấn mạnh cần ưu tiên và dành nguồn lực tăng cường hợp tác kinh tế, thuận lợi hoá thương mại-đầu tư, đa dạng hoá các mối liên kết kinh tế, củng cố chuỗi cung ứng, phát huy hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do ASEAN-Australia-New Zealand (AANZFTA) vừa được nâng cấp cùng các hiệp định thương mại đa phương khác, đặc biệt trước các thay đổi chính sách thương mại của một số nước lớn, xu thế bảo hộ gia tăng, và chuyển biển nhanh và sâu sắc về địa chính trị và địa kinh tế.
Kết nối chặt chẽ hơn giữa hai khu vực cũng là một trọng tâm nhiều nước đề cập nhằm bổ sung và hỗ trợ cho thuận lợi hóa thương mại, đầu tư, giao thương giữa hai bên, trong đó cần sớm ký Hiệp định Dịch vụ hàng không ASEAN-New Zealand trong năm nay.
Bên cạnh đó, nhiều nước ASEAN mong muốn thúc đẩy hơn nữa hợp tác trong các lĩnh vực tăng trưởng mới, bền vững và bao trùm mà New Zealand có nhiều thế mạnh như kinh tế số, công nghệ-đổi mới sáng tạo, quản trị AI, phát triển xanh, năng lượng tái tạo, công nghệ vũ trụ, nông nghiệp thích ứng khí hậu, đào tạo và xây dựng nguồn năng lực chất lượng cao…
Chia sẻ ưu tiên đặt người dân trung tâm của quan hệ, ASEAN và New Zealand nhất trí đẩy mạnh hợp tác bảo đảm an ninh và an sinh cho người dân, trong đó có ứng phó với biến đối khí hậu, đảm bảo an ninh mạng, an ninh lương thực, quản lý thiên tai… New Zealand cam kết sẽ tiếp tục triển khai các dự án nâng cao năng lực cho các lãnh đạo trẻ và doanh nghiệp trẻ, các nhà hoạch định chính sách quốc phòng cho ASEAN; cung cấp học bổng cho học sinh và sinh viên các nước ASEAN và Timor-Leste học tập tại New Zealand; hỗ trợ các dự án nâng cao vai trò của phụ nữ ASEAN trong thích ứng biến đổi khí hậu…
Tại Đối thoại, các nước đã chia sẻ quan điểm về một số vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm như Biển Đông, tình hình bán đảo Triều Tiên, Trung Đông…
Kết thúc Đối thoại, các nước khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp, hợp tác chặt chẽ, cùng trao đổi và đề xuất các định hướng hợp tác và phát triển cao hơn cho quan hệ hai bên, đặc biệt trong năm 2025 ASEAN kỷ niệm 10 năm hình thành Cộng đồng ASEAN và ASEAN-New Zealand cùng kỷ niệm 50 năm quan hệ. Hai bên cũng nhất trí sẽ gắn kết việc xây dựng các văn kiện lớn định hướng hợp tác ASEAN-New Zealand, như Tầm nhìn chung và Kế hoạch hành động giai đoạn 2026-2030 với các trọng tâm, chiến lược và định hướng phát triển dài hạn của ASEAN.
Chiều cùng ngày, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đã tham dự và phát biểu khai mạc Hội nghị "Gặp gỡ ASEAN tại Đà Nẵng 2025" do UBND TP. Đà Nẵng tổ chức, nhằm tăng cường hợp tác, thúc đẩy các cơ hội đầu tư từ các nước ASEAN và đối tác của ASEAN vào Đà Nẵng.
