Công tác cứu hộ ở Myanmar sau trận động đất
(PNTĐ) - 4 ngày sau trận động đất mạnh 7,7 độ tàn phá Myanmar, đất nước Đông Nam Á này chìm trong đau thương với hơn 2.700 người thiệt mạng, hàng ngàn người bị thương và mất tích. Người dân sống trong cảnh màn trời chiếu đất, lo sợ dư chấn và hoang mang trước sự tàn phá khủng khiếp. Ngày 1/4, cả đất nước dành một phút mặc niệm sâu lắng tưởng nhớ các nạn nhân, trong tuần quốc tang kéo dài đến ngày 6/4, do chính quyền quân sự Myanmar công bố.
Tính đến ngày 1/4, chính quyền quân sự Myanmar ghi nhận 2.719 người thiệt mạng, hơn 4.500 người bị thương và 400 người mất tích. Sự tàn phá lan rộng đến Thái Lan, với ít nhất 20 người thiệt mạng. Thành phố Mandalay, thành phố lớn thứ hai của Myanmar, với 1,7 triệu dân, là một trong những nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất. Khu chung cư Sky Villa, nơi bị ảnh hưởng nghiêm trọng, chứng kiến cảnh đau lòng của các nhân viên cứu hộ trong lúc cúi đầu tưởng niệm.
"Thời gian vàng" để cứu sống những người bị vùi lấp đã trôi qua nhanh chóng. 72 giờ đầu tiên sau động đất là khoảng thời gian quan trọng, khi cơ hội cứu sống những nạn nhân bị chôn vùi dần biến mất, đặc biệt là trong tình trạng thiếu nước. Theo một quan chức của Hiệp hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (IFRC), mức độ tàn phá mà Myanmar phải gánh chịu là "chưa từng thấy trong hơn một thế kỷ qua ở châu Á".
Bà Marie Manrique, điều phối viên chương trình Myanmar của IFRC, cho biết hiện chỉ còn "cơ hội nhỏ" để tiếp cận những người bị mắc kẹt. Các chuyên gia lo ngại rằng mất nhiều tuần nữa để xác định tổng số người chết thực sự. Theo báo cáo của Global New Light of Myanmar, trong số những người thiệt mạng có khoảng 500 tín đồ Hồi giáo đang cầu nguyện tại các nhà thờ khi động đất xảy ra.
Tâm chấn của trận động đất nằm ở vùng Sagaing, miền trung Myanmar, gần cố đô Mandalay, nơi có nhiều quần thể đền thờ và cung điện lịch sử. Theo các quan chức địa phương, phần lớn những người ở tâm chấn hiện đang bị cô lập sau khi một cây cầu quan trọng bắc qua sông Irrawaddy bị sập.
Hàng trăm người dân Mandalay phải ngủ ngoài trời suốt bốn đêm liên tiếp vì không thể trở về nhà cửa bị đổ nát hoặc sợ hãi dư chấn. "Tôi không cảm thấy an toàn. Ngay cạnh nhà tôi là những tòa nhà từ 6 đến 7 tầng đang nghiêng ngả, có thể sập bất cứ lúc nào", chia sẻ của Soe Tint, một người thợ sửa đồng hồ. Nhiều người dân khác, bao gồm cả trẻ nhỏ, đã phải trải chăn nằm giữa đường, tránh xa các tòa nhà bị hư hại. Khắp thành phố, nhiều khu chung cư bị san phẳng, một quần thể công trình Phật giáo bị tàn phá nặng nề, nhiều khách sạn đổ sập. Tại một điểm thi, tòa nhà bị sập đè lên hàng trăm nhà sư đang làm bài, những chiếc cặp sách vẫn chất đống trên chiếc bàn bên ngoài, chứng kiến một cảnh tượng đau lòng.
Ngay cả trước trận động đất, khoảng 50 triệu người dân Myanmar đã phải chịu đựng nhiều khổ đau do xung đột và bất ổn chính trị trong bốn năm qua kể từ cuộc đảo chính tháng 2 năm 2021. Chính quyền quân sự Myanmar khẳng định họ đang nỗ lực hết sức để ứng phó với thảm họa, tuy nhiên, nhiều báo cáo cho thấy quân đội vẫn tiếp tục các hoạt động không kích chống lại các nhóm vũ trang chống đối. Liên hợp quốc ước tính ít nhất 3,5 triệu người đã phải rời bỏ nhà cửa vì xung đột từ trước trận động đất. Đặc phái viên Liên hợp quốc tại Myanmar, Julie Bishop, kêu gọi tất cả các bên ngừng giao tranh và tập trung vào việc bảo vệ dân thường và cung cấp viện trợ.
Trận động đất không chỉ cướp đi sinh mạng con người mà còn gây thiệt hại nghiêm trọng đến di sản văn hóa của Myanmar. Chính quyền quân sự cho biết hơn 3.000 tòa nhà bị hư hại, trong đó có khoảng 150 nhà thờ Hồi giáo và chùa tháp. Tu viện Me Nu Brick 200 năm tuổi ở tây nam Mandalay dường như đã bị phá hủy hoàn toàn. Cung điện Mandalay, biểu tượng lịch sử và văn hóa quan trọng, cũng bị hư hại nặng nề, khiến Myanmar không chỉ đối mặt với khủng hoảng nhân đạo mà còn mất đi những giá trị di sản không thể thay thế.
Myanmar đang phải đối mặt với một thảm họa kép, vừa phải chịu đựng mất mát về người và tài sản, vừa phải vượt qua những khó khăn của cuộc xung đột chính trị kéo dài. Sự phối hợp quốc tế và nỗ lực của chính phủ Myanmar cần tiếp tục để hỗ trợ người dân vượt qua giai đoạn khó khăn này. Cùng với việc tìm kiếm người bị mất tích, tái thiết nhà cửa và khôi phục di sản văn hóa, việc tái lập lại hòa bình và ổn định chính trị trong dài hạn tại Myanmar càng trở nên cấp thiết.
