Hành trình nhiếp ảnh xuyên 3 thập kỷ của Andy Soloman

Diễn ra từ ngày 1-30/11/2025 tại Trung tâm Thông tin Văn hóa Hồ Gươm (Tầng 1, số 2 Lê Thái Tổ, Hà Nội), triển lãm là một phần của Liên hoan nhiếp ảnh quốc tế Photo Hanoi’25 - sự kiện tôn vinh nhiếp ảnh và giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và thế giới.

Hành trình trở lại sau 3 thập kỷ

Andy Soloman không phải là cái tên xa lạ với giới nhiếp ảnh quốc tế. Ông từng sinh sống và làm việc tại Hà Nội trong giai đoạn 1992-1999, ghi lại những khoảnh khắc chân thực của Việt Nam trong thời kỳ chuyển mình đầu Đổi Mới. Trở lại sau hơn 30 năm, ông mang theo một dự án đầy xúc cảm - một cuộc đối thoại bằng hình ảnh giữa quá khứ và hiện tại.

“Tiếp nối: Việt Nam” bắt nguồn từ những cuốn nhật ký và kho ảnh lưu trữ mà Soloman thực hiện trong các năm 1992–1993. Trong giai đoạn 2022–2024, ông đã trở lại các vùng đất từng in dấu chân mình – từ Tây Nguyên, vùng cao phía Bắc cho đến đồng bằng sông Hồng để tìm gặp lại những con người ông từng chụp, hoặc con cháu của họ. Những cuộc gặp gỡ ấy, như ông chia sẻ, là “một hành trình của tình bạn và sự tiếp nối”, nơi mỗi khuôn mặt, mỗi ánh nhìn đều chứa đựng câu chuyện của một thời kỳ, một thế hệ.

Triển lãm trưng bày 21 bức chân dung đen trắng mới chụp cùng 30 bức ảnh lưu trữ từ đầu những năm 1990. Những bức ảnh này không chỉ thể hiện sự thay đổi về diện mạo xã hội và môi trường, mà còn phản ánh sâu sắc hơn cả, đó là sự chuyển mình trong tâm thế con người Việt Nam, giữa truyền thống và hiện đại, giữa ký ức và khát vọng.

Câu chuyện của sự kiên cường và kết nối

Soloman không nhìn Việt Nam qua lăng kính của một người quan sát xa lạ. Ba thập kỷ gắn bó đã giúp ông hiểu đất nước này bằng sự đồng cảm và tôn trọng. Trong lời chia sẻ của mình, ông bộc bạch: “Hành trình của Việt Nam trong ba thập kỷ được phản ánh qua gương mặt và câu chuyện của những con người này... Tôi hy vọng có thể cho thấy quá khứ và hiện tại được kết nối mật thiết như thế nào, không chỉ bằng lịch sử, mà còn bằng những mối quan hệ được xây dựng trên sự tin tưởng, tôn trọng và tình cảm chân thành”.

Đối với Soloman, “Tiếp nối: Việt Nam” không đơn thuần là một dự án nghệ thuật. Đó là lời tri ân gửi đến những người dân Việt Nam từng đón nhận ông như một người bạn, là minh chứng cho sự gắn bó giữa nghệ sĩ và những nhân vật trong ảnh – những con người bình dị đã đồng hành cùng ông trong hành trình khám phá đất nước này. “Việc có thể lần theo dấu chân cũ và tìm lại họ là một trải nghiệm khiêm tốn, đầy cảm xúc và khó tin”, ông nói.

Thông qua ống kính của Soloman, người xem sẽ thấy một Việt Nam vừa quen thuộc vừa mới mẻ. Đó là hình ảnh những ngôi làng từng bình dị, nay đã thay da đổi thịt với nhịp sống hiện đại; những gương mặt trẻ trung của thế hệ mới song hành cùng ký ức của cha ông. Triển lãm vì thế trở thành cầu nối giữa quá khứ và tương lai, giữa những câu chuyện cá nhân và lịch sử tập thể.

Sự đồng hành của các tổ chức quốc tế

Triển lãm “Tiếp nối: Việt Nam” nhận được sự hỗ trợ từ Hội đồng Anh tại Việt Nam và Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) – hai tổ chức có nhiều đóng góp trong việc thúc đẩy hiểu biết văn hóa, xã hội và nhân văn tại Việt Nam.

Ông James Shipton, Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam nhận định: “Andy Soloman đã gửi gắm tình cảm sâu sắc của mình dành cho nhân vật qua những bức ảnh cuốn hút được trưng bày tại triển lãm này. Mỗi khuôn hình kể một câu chuyện đang tiếp tục được hé mở qua thời gian, phản chiếu mong muốn của Hội đồng Anh trong việc đồng hành cùng triển lãm, liên tục vun đắp mối quan hệ bền chặt hơn với Việt Nam thông qua sức mạnh lay động của nghệ thuật”.

Trong khi đó, ông Matt Jackson, Đại diện UNFPA tại Việt Nam, nhấn mạnh khía cạnh nhân văn sâu sắc của triển lãm: “Đó là sợi dây kết nối quá khứ và tương lai của Việt Nam... Trong một xã hội đang già hóa nhanh chóng, mỗi thế hệ đều có vai trò trong việc gìn giữ ký ức và cùng xây dựng một tương lai công bằng, toàn diện và bền vững cho tất cả mọi người”.

Sự hiện diện của các tổ chức quốc tế không chỉ là sự bảo chứng cho chất lượng nghệ thuật, mà còn thể hiện cam kết chung trong việc tôn vinh câu chuyện con người – yếu tố trung tâm trong mọi biến chuyển xã hội.

Triển lãm là một phần của Liên hoan nhiếp ảnh quốc tế Photo Hanoi ’25, do Viện Pháp tại Việt Nam khởi xướng dưới sự bảo trợ của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội, cùng sự đồng hành của UNESCO và mạng lưới đối tác quốc tế. Photo Hanoi ’25 tiếp nối thành công của các kỳ liên hoan trước, tiếp tục khẳng định vai trò của nhiếp ảnh như một ngôn ngữ kết nối cộng đồng và thúc đẩy giao lưu văn hóa toàn cầu.

Trong bối cảnh Việt Nam ngày càng khẳng định vị thế trên bản đồ nghệ thuật khu vực, sự trở lại của Andy Soloman mang ý nghĩa đặc biệt: nó không chỉ là cuộc hội ngộ giữa nghệ sĩ và nhân vật, mà còn là cuộc gặp gỡ giữa ký ức và hiện tại, giữa Việt Nam của những năm 1990 và Việt Nam của năm 2025.

Với “Tiếp nối: Việt Nam”, Andy Soloman không chỉ kể lại câu chuyện của người khác, ông kể lại chính hành trình của mình. Ba mươi ba năm gắn bó với Việt Nam đã khiến ông trở thành một phần của câu chuyện ấy. Mỗi bức ảnh là một mảnh ghép của thời gian, là minh chứng cho tình bạn, sự tin cậy và tình yêu đối với một đất nước đã thay đổi nhưng vẫn giữ nguyên linh hồn. “Triển lãm này là lời tri ân của tôi dành cho người dân Việt Nam,” Soloman chia sẻ. “Đây cũng là sự tôn vinh quá trình phát triển phi thường của đất nước, được nhìn qua lăng kính của sự kết nối cá nhân và sự gắn bó lâu dài”.