Hội nghị toàn quốc tổng kết Nghị quyết 36: Hơn 20 năm gắn kết người Việt Nam ở nước ngoài với sự phát triển đất nước
(PNTĐ) - Sau hơn hai thập kỷ triển khai, công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài đang bước vào một giai đoạn rà soát, đánh giá toàn diện nhằm chuẩn bị cho những định hướng chiến lược mới.
Ngày 25/12, Bộ Ngoại giao sẽ chủ trì tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 36-NQ/TW năm 2004 và các văn bản chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, tại Nhà làm việc Bộ Ngoại giao, số 2 Lê Quang Đạo, Hà Nội. Đây được xem là dấu mốc quan trọng, không chỉ nhìn lại chặng đường đã qua mà còn đặt nền tảng cho các quyết sách trong giai đoạn phát triển tiếp theo.
Nghị quyết 36-NQ/TW được ban hành năm 2004 là văn kiện định hướng chiến lược toàn diện đầu tiên của Đảng về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài trong thời kỳ đẩy mạnh hội nhập quốc tế. Nghị quyết đã khẳng định một quan điểm xuyên suốt và nhất quán, người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời và là nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam, đồng thời là nhân tố quan trọng góp phần củng cố quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa Việt Nam với các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong hơn 20 năm qua, tinh thần này đã trở thành kim chỉ nam cho các chủ trương, chính sách và hoạt động của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành và địa phương trong việc chăm lo, gắn kết và phát huy vai trò của cộng đồng kiều bào.
Thực hiện chỉ đạo của Ban Bí thư, Bộ Ngoại giao đã và đang phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành triển khai tổng kết toàn diện việc thực hiện Nghị quyết 36 cùng các văn bản liên quan. Đến nay, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã tiếp nhận 60 báo cáo tổng kết và 20 tham luận chuyên đề, với tổng cộng 180 đề xuất, kiến nghị từ các bộ, ngành, địa phương, trong đó có sự tham gia của các cơ quan báo chí chủ chốt. Bên cạnh đó, 98 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cũng đã gửi báo cáo, kiến nghị, góp phần cung cấp một bức tranh đa chiều, sát thực tế về tình hình cộng đồng người Việt trên toàn cầu. Để làm rõ hơn các nội dung này, Ủy ban đã tổ chức 5 tọa đàm, hội thảo chuyên đề, qua đó phục vụ công tác rà soát, đánh giá và đề xuất phương hướng lớn cho giai đoạn tới.
Sau hơn 20 năm triển khai Nghị quyết 36, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã có bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, chất lượng và mức độ hội nhập. Từ khoảng 2,7 triệu người sinh sống tại gần 90 quốc gia và vùng lãnh thổ vào năm 2004, đến nay con số này đã tăng lên gần 6,5 triệu người tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đáng chú ý, khoảng 80% người Việt Nam ở nước ngoài đang sinh sống tại các nước phát triển, nơi họ ngày càng khẳng định được vai trò, vị thế và được đánh giá cao tại sở tại cũng như trên các diễn đàn quốc tế. Mối quan hệ gắn bó giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân trong nước với cộng đồng kiều bào ngày càng chặt chẽ, thực chất hơn, thể hiện rõ qua các hoạt động hỗ trợ, kết nối và vận động hướng về quê hương.
Hội nghị toàn quốc tổng kết Nghị quyết 36 được tổ chức với hai phần chính. Phiên họp hẹp diễn ra vào buổi sáng, tập trung thảo luận chuyên đề về công tác đại đoàn kết dân tộc và phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài, với thành phần tham dự giới hạn và không có báo chí tham dự. Phiên toàn thể vào buổi chiều có sự hiện diện và phát biểu của Thủ tướng Chính phủ, đồng thời được phát trực tuyến tới 98 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Đây là dịp để tăng cường trao đổi, kết nối giữa các cơ quan trung ương, địa phương, các cơ quan đại diện ở nước ngoài và cộng đồng kiều bào, trong đó có sự tham dự trực tiếp của 20 đại biểu kiều bào tiêu biểu về dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI.
Bên lề hội nghị, một không gian trưng bày và giới thiệu sản phẩm của 10 doanh nghiệp cũng được tổ chức, bao gồm 7 doanh nghiệp của kiều bào và 3 doanh nghiệp trong nước. Hoạt động này không chỉ mang ý nghĩa giới thiệu sản phẩm, mà còn thể hiện tinh thần kết nối văn hóa, kinh tế giữa cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài với trong nước, qua đó làm nổi bật vai trò của kiều bào trong phát triển kinh tế và quảng bá hình ảnh Việt Nam.
Về nội dung, hội nghị tập trung rà soát tình hình cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, từ quy mô, phân bố, xu thế phát triển đến những đóng góp tiêu biểu, hạn chế, khó khăn và thách thức. Đồng thời, các đại biểu sẽ đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết 36-NQ/TW, Chỉ thị 45-CT/TW và Kết luận 12-KL/TW, chỉ rõ những tồn tại, nguyên nhân khách quan và chủ quan, rút ra bài học kinh nghiệm cho giai đoạn tiếp theo. Trên cơ sở đó, hội nghị sẽ thảo luận về mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cùng các nhiệm vụ, giải pháp và đột phá cần thiết trong công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài.
Kết quả dự kiến của hội nghị là việc tổng hợp đầy đủ ý kiến đóng góp của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, các bộ, ngành và địa phương. Trên nền tảng này, Bộ Ngoại giao sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, tham mưu bổ sung, hoàn thiện các chủ trương, chính sách, trong đó có việc ban hành Nghị quyết mới cho giai đoạn 2025–2030, định hướng đến năm 2045, thay thế Nghị quyết 36-NQ/TW năm 2004. Đây được kỳ vọng sẽ là bước chuyển quan trọng, tiếp tục khẳng định vai trò của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài như một nguồn lực quý báu cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn phát triển mới.
