Nhật Bản tăng cường số lượng nữ lãnh đạo

Tân Chủ tịch Japan Airlines, bà Mitsuko Tottori.

Theo thông báo, bà Tottori sẽ thay thế ông Yuji Akasaka nhậm chức chủ tịch vào ngày 1-4 tới và cũng trở thành nữ chủ tịch đầu tiên của hãng hàng không lớn thứ hai Nhật Bản.

Bà Tottori gia nhập Japan Airlines vào năm 1985 và từng làm tiếp viên hàng không trong 20 năm trước khi dần thăng tiến lên các vị trí quản lý cấp cao của hãng bay này. Năm 2005, bà Tottori trở thành giám đốc bộ phận tiếp viên của Japan Airlines và được thăng chức lên quản lý cấp cao vào năm 2013.

Phát biểu trong cuộc họp báo về cương vị mới của mình tại Japan Airlines, bà Tottori cho biết: “Có những nhân viên nữ đang chật vật vươn lên trong sự nghiệp. Tôi hy vọng việc tôi trở thành chủ tịch có thể khuyến khích các chị em phụ nữ can đảm bước tiếp trong sự nghiệp”.

Hãng tin Anh Reuters đánh giá việc bổ nhiệm bà Tottori là động thái mang tính biểu tượng sâu sắc, diễn ra trong bối cảnh các công ty Nhật đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc giải quyết bất bình đẳng giới và khoảng cách lương theo giới tính tại nơi làm việc.

Theo Reuters, mặc dù những năm gần đây các công ty Nhật đã gia tăng số lượng phụ nữ trong hội đồng quản trị, nhưng hầu hết họ là thành viên độc lập. Sự đề bạt từ bên trong doanh nghiệp vẫn diễn ra chậm hơn. Dưới áp lực từ Chính phủ Nhật Bản, Sở giao dịch chứng khoán Tokyo (TSE) và các nhà đầu tư nước ngoài, nhiều công ty đang nỗ lực cải thiện sự đa dạng giới tính trong nội bộ, bao gồm bằng cách tuyển dụng các thành viên hội đồng quản trị bên ngoài - những người thường là luật sư, học giả và kế toán.

Tuy nhiên, các nhà phê bình và chuyên gia quản trị nhân sự cho biết, sự thúc đẩy đa dạng giới trong doanh nghiệp ở Nhật Bản không đạt hiệu quả như mong đợi.

Phụ nữ chỉ chiếm tỷ lệ 13,4% số thành viên hội đồng quản trị và giám đốc điều hành tại 1.836 công ty niêm yết trên TSE, trong đó chỉ có 13% là nhân viên được đề bạt từ bên trong doanh nghiệp.

Điều này phản ánh sự khó khăn của Nhật Bản trong việc thúc đẩy sự thay đổi từ bên trong - cả ở cương vị thành viên hội đồng quản trị và giám đốc điều hành công ty - sau nhiều năm bỏ bê việc đào tạo đội ngũ quản lý nữ tiềm năng. Theo văn hóa truyền thống, nhiều công ty Nhật Bản có hệ thống tuyển dụng cứng nhắc khi phân loại nhân viên theo “con đường nghề nghiệp” hoặc “con đường phi nghề nghiệp”, mà trong đó những nhân viên “không có nghề nghiệp” thường là phụ nữ làm công việc hành chính.

“Rất khó thuyết phục mọi người về giá trị của sự đa dạng (về giới tính) khi họ chưa thấy nó thực tế” - bà Keiko Tashiro, Giám đốc kiêm Phó Chủ tịch Tập đoàn Daiwa Securities, nhận xét. Được biết, bà Tashiro cũng là một trong những nữ lãnh đạo cấp cao hiếm hoi trong ngành tài chính Nhật Bản, nơi mà giống như nhiều ngành công nghiệp khác, các vị trí lãnh đạo hàng đầu vẫn chủ yếu do nam giới nắm giữ.

Trong khi đó, bà Yuko Yasuda, giám đốc Hãng tư vấn quản trị Board Advisors Japan, cho biết đã có những dấu hiệu thay đổi trong thái độ của các công ty, với việc hơn một nửa số doanh nghiệp yêu cầu tuyển dụng phụ nữ vào các vị trí trong hội đồng quản trị. Tuy nhiên, việc tìm kiếm những phụ nữ dày dạn kinh nghiệm cho những vị trí này là một thách thức, bởi thực tế nhiều phụ nữ thậm chí còn chưa có cơ hội trở thành quản lý.