Thế giới dành nhiều hỗ trợ cho các y bác sĩ tuyến đầu

Đối mặt với nhiều hiểm nguy

Một cuộc khảo sát ở bang Ontario, Canada cho thấy có 4.230 nhân viên y tế mắc Covid-19 tính đến tháng 9/2021, trong đó có 20,3% là điều dưỡng, 2,3% là bác sĩ và 77,4% còn lại là các y bác sĩ, điều dưỡng chuyên khoa khác. Tỷ lệ mắc mới là của nhân viên y tế cao gấp 5 lần so với những người không phải nhân viên y tế, đặc biệt đối tượng mắc Covid-19 nằm trong độ tuổi từ 30-60 tuổi và chủ yếu là phụ nữ.

Nghiên cứu ở Anh và Mỹ cho thấy các y bác sĩ tuyến đầu có nguy cơ nhiễm Covid-19 tăng đáng kể so với cộng đồng nói chung, cao hơn 11,6 lần. Việc tái sử dụng những thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) khiến nguy cơ mắc bệnh cao gấp 1,46 lần. Những nhân viên y tế trực tiếp chăm sóc bệnh nhân Covid-19 dù có đầy đủ PPE cũng có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 4,83 lần so với nhân viên y tế có đầy đủ PPE mà không trực tiếp chăm sóc người bệnh.

Nhân viên y tế Canada được tiêm vắc-xin ngừa Covid-19.

Bên cạnh những nguy cơ phơi nhiễm thường trực, đại dịch Covid-19 còn làm ảnh hưởng tới sức khoẻ tâm thần của các y bác sĩ tuyến đầu với nhiều triệu chứng như gia tăng tỷ lệ mất ngủ, mệt mỏi, lo âu, trầm cảm, stress cũng như nguy cơ lây nhiễm cho gia đình. Nghiên cứu của Hiệp hội Nghiên cứu Y tá Hoàng gia Anh thực hiện trên 2.600 điều dưỡng và hộ sinh trong đại dịch cho thấy có khoảng 33% điều dưỡng/hộ sinh gặp các triệu chứng trầm cảm, stress nghiêm trọng hoặc cực kỳ nghiêm trọng. Trong đó có đến 92% điều dưỡng/hộ sinh lo lắng về nguy cơ lây nhiễm đối với các thành viên trong gia đình họ.

Ngoài ra, kiệt sức cũng là triệu chứng phổ biến trong số các nhân viên y tế chăm sóc người bệnh Covid-19. Ước tính có đến 53% nhân viên y tế tuyến đầu đã trải qua mức độ kiệt sức cao.

Những hỗ trợ thiết thực

Chính phủ nhiều quốc gia đã dành sự quan tâm đặc biệt cho những "người hùng thầm lặng" bằng hàng loạt biện pháp hỗ trợ từ đảm bảo sức khỏe tâm lý, trợ cấp tài chính đến cung cấp chỗ ở, phương tiện di chuyển miễn phí.

Theo tạp chí Eurohealth, có ít nhất 24/35 quốc gia châu Âu đã áp dụng các biện pháp chăm lo sức khỏe tâm lý cho y bác sĩ, 17 nước hỗ trợ chăm sóc con cái nhân viên y tế và 18 nước áp dụng chính sách tài chính giúp đỡ lực lượng tuyến đầu ngay từ khi đại dịch mới bùng phát từ tháng 11 năm 2020. Bên cạnh đó, chính phủ các nước như Bulgaria, Cộng hòa Czech, Pháp, Anh, Hungary và Croatia còn thiết lập các đường dây nóng dành riêng cho việc hỗ trợ các y bác sĩ tuyến đầu từ những nhu cầu về cuộc sống, sức khoẻ, cho đến tâm lý.

Nhân viên y tế trong khu chăm sóc tích cực bệnh viện ở London vào tháng 12/2020, trong giai đoạn Covid-19 bùng phát vì biến chủng Alpha.

Cũng tại châu Âu, Ba Lan là điển hình cho mô hình vừa siết chặt quản lý lực lượng y tế, vừa tăng thu nhập để động viên lực lượng tuyến đầu. Theo đó, các nhân viên y tế tiếp xúc gần với bệnh nhân Covid-19 hoặc trường hợp nghi nhiễm virus sẽ bị cấm làm thêm ngoài cơ sở khám chữa bệnh nơi họ đang làm việc. Để chính sách này đi vào thực tế, chính phủ đã thực hiện một khoản trợ cấp cho những đối tượng này. Cụ thể, Quỹ Y tế Quốc gia (NHF) có nhiệm vụ đảm bảo phụ cấp bằng tiền mặt hàng tháng cho nhân viên y tế trong diện ảnh hưởng bởi quy định mới. Mức phụ cấp tối đa 2.600 USD, tương đương 50-80% thu nhập tại cơ sở làm ngoài. Mức hỗ trợ trung bình cho bác sĩ vào khoảng 1.700 USD trong khi y tá là 805 USD, bao gồm tiền đóng bảo hiểm xã hội từ nơi làm việc bên ngoài. Một số bệnh viện tại Ba Lan còn có thêm phụ cấp riêng cho nhân viên y tế chịu rủi ro phơi nhiễm virus khi chăm sóc bệnh nhân.

Chương trình NHS Homes được thành lập vào tháng 4/2020 bởi Hiệp hội Nơi ở Ngắn hạn đã cung cấp chỗ ở miễn phí hoặc giá rẻ dành cho nhân viên Cơ quan Y tế Quốc gia Anh (NHS) nếu họ buộc phải cách ly với gia đình hay gặp khó khăn tại nơi cư trú do các nguy cơ dịch tễ.

Nỗi lo chăm sóc con cái khi cha mẹ là y bác sĩ chống dịch cũng làm đau đầu nhiều chính phủ. Tại Israel, một số bệnh viện tự tổ chức khu vực trông nom, chăm sóc dành riêng cho con em y bác sĩ. Trung Quốc thực hiện chính sách cộng điểm thi tốt nghiệp trung học cơ sở cho con em các y bác sĩ nhằm hỗ trợ gia đình lực lượng tuyến đầu.

Singapore hồi tháng 7 tuyên bố tăng thu nhập hàng tháng cho các y bác sĩ bệnh viện công từ 5 đến 14%. Bên cạnh đó, người lao động trong các bộ phận khác như nhân viên khối hỗ trợ, hành chính, dược sĩ sẽ được tăng lương 3-7%. Bên cạnh đó, 20.800 người làm việc tại các tổ chức chăm sóc sức khỏe cộng đồng cũng được Bộ Y tế Singapore quyết định tăng phụ cấp.

Lực lượng y bác sĩ được ví như huyết mạch của hệ thống y tế. Với vai trò bảo vệ sức khoẻ cho toàn xã hội, họ là những người phải đối diện với nhiều rủi ro nhất một khi dịch bệnh bùng phát. Do đó, chính phủ các nước cần có nhiều chính sách thích hợp nhằm bảo vệ, thu hút và giữ chân nhân tài, giúp họ hoàn thành nhiệm vụ ý nghĩa của mình.

NGỌC ÁNH