Trẻ em cần được bảo vệ trên môi trường internet

Nguy hiểm luôn rình rập

Theo báo cáo Disrupting Harm do Mạng lưới chống bóc lột tình dục trẻ em Ecpat, Interpol và Văn phòng nghiên cứu UNICEF ​​- Innocenti công bố, ước tính có tới 400.000 trẻ em ở Thái Lan đã phải đối mặt với những vụ bóc lột và lạm dụng tình dục trực tuyến nghiêm trọng chỉ trong năm ngoái. Báo cáo còn làm sáng tỏ một thực tế đáng lo ngại rằng, có tới 10% trẻ em trong độ tuổi từ 12-17 ở Thái Lan đã tiếp xúc trực tiếp với người lạ mà các em chỉ quen qua mạng và 29% đã tiếp cận với những nội dung khiêu dâm trực tuyến. Các nguy cơ như tống tiền, ép buộc tham gia vào các hoạt động tình dục dưới hình thức đe dọa chia sẻ hình ảnh cá nhân của trẻ hoàn toàn có thể diễn ra ngay trong khi trẻ đang “online”. Nguy hiểm hơn, những đe doạ này thường do chính những người mà trẻ quen biết thực hiện.

Tại Ấn Độ, trẻ em trong độ tuổi từ 5-11 chiếm gần 15% tổng số người dùng Internet mỗi ngày. Theo Hiệp hội Internet và Di động Ấn Độ (IAMAI), 66 triệu người dùng Internet ở nước này thuộc nhóm tuổi từ 5-11. Trẻ truy cập Internet trên các thiết bị như điện thoại, máy tính bảng cá nhân trong gia đình. Khi “lên mạng”, nhiều trẻ em ở Ấn Độ có xu hướng sẽ đăng tải các video nhảy múa, hát bất chấp những nội dung này có phù hợp với lứa tuổi hay không. Những video này khi được lan truyền mạnh mẽ vô hình chung sẽ làm tăng nguy cơ bị biến đổi thành các nội dung bắt nạt hay lạm dụng tình dục trẻ em trên không gian mạng.

Theo Báo cáo sức khỏe Internet năm 2020 do Mozilla Foundation thực hiện, có 58% trong tổng số 14.000 phụ nữ và trẻ em gái tham gia khảo sát ở 22 quốc gia cho biết, họ đã từng ít nhất một lần phải đối mặt với lạm dụng hoặc quấy rối trực tuyến. Tất cả đều nhận định việc bị quấy rối trên môi trường Internet gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống, cảm giác an toàn và hạnh phúc của họ.

Những hình ảnh giáo dục giới tính được vẽ lên giấy vệ sinh là phương pháp giáo dục độc đáo tại Nhật Bản. Ảnh: Asahi News.

Đa dạng giải pháp bảo vệ trẻ em

Vai trò giáo dục trong trường học là rất quan trọng, các chính sách bảo vệ trẻ em phải phản ánh những thách thức và rủi ro mới của việc học tập từ xa. Giáo viên đóng vai trò thúc đẩy những thói quen tốt khi “online” cũng như khả năng tiếp cận dịch vụ tư vấn cho học sinh và giúp các em cảnh giác với những dấu hiệu nguy hiểm từ hoạt động trực tuyến. Tại Hyogo (Nhật Bản), trường tiểu học Mizudo đã có ý tưởng giáo dục giới tính cho học sinh bằng phương pháp rất đặc biệt là dùng những hình vẽ trên giấy vệ sinh giải thích các chủ đề “nhạy cảm” về cơ thể của trẻ em gái và trẻ em trai. “Bài học” này được tư vấn dựa trên chuyên môn của các bác sĩ và chuyên gia giáo dục giới tính của UNESCO, việc chúng được đặt trong không gian riêng tư cũng giúp các học sinh vốn e ngại hoặc không quan tâm đến chủ đề này dễ dàng tiếp cận hơn với nội dung giáo dục.

Các chính phủ cần đảm bảo phải có luật pháp và chính sách phù hợp, thúc đẩy hơn nữa nâng cao nhận thức để chủ động phát hiện và gỡ bỏ các nội dung liên quan đến bóc lột và lạm dụng tình dục trẻ em trên các nền tảng trực tuyến, phát triển những dịch vụ an toàn dành riêng cho trẻ em. Unicef ​​đang thực hiện bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trên không gian mạng ở Thái Lan thông qua hình thức hỗ trợ, cải cách luật pháp cũng như hợp tác với các bộ ngành và các cơ quan thực thi pháp luật nhằm đảm bảo hệ thống bảo vệ trẻ em được bao phủ rộng khắp các nền tảng trực tuyến. Bên cạnh đó, Unicef cũng khuyến cáo các bậc cha mẹ nên dành thời gian trực tuyến cùng con, tạo cơ hội cho trẻ tương tác an toàn và tích cực với bạn bè, gia đình, giúp trẻ nhận biết và tránh tin giả cùng những nội dung không phù hợp với lứa tuổi. “Việc cùng với trẻ xác định các ứng dụng, trò chơi và hình thức giải trí trực tuyến phù hợp với lứa tuổi là rất quan trọng mà các bố mẹ không bao giờ được bỏ lỡ”, thông báo của Unicef nhấn mạnh.

Một nghiên cứu tại Mỹ trong vòng 20 năm (2000-2020) được công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) cho thấy hiệu quả vượt trội của việc lồng ghép các tiết học giáo dục giới tính vào chương trình học chính khoá. Theo đó, tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn trong lứa tuổi thanh thiếu niên đã giảm hơn 3%, bên cạnh đó, tác động trực tiếp đến các mối quan hệ của học sinh, kiềm chế mong muốn trải nghiệm tình dục của lứa tuổi này.

NGỌC LINH (Asahi News)