Vụ kiện của bà Trần Tố Nga: “Chúng tôi sẽ tiếp tục vì chính nghĩa”

Trong chiến tranh Việt Nam, máy bay chiến đấu của Hoa Kỳ đã rải khoảng 68 triệu lít chất độc da cam từ khoảng đầu những năm 1960 đến đầu những năm 1970 nhằm mục đích khai quang.

Các công ty đa quốc gia chuyên sản xuất chất khai quang trong đó có chất dioxin mà quân đội Hoa Kỳ sử dụng đã lập luận rằng họ không thể chịu trách nhiệm về việc quân đội sử dụng các sản phẩm của mình.

Tòa án phán Pháp sau đó đã ra phán quyết rằng họ không có thẩm quyền xét xử một vụ việc liên quan đến các hành động thời chiến của chính phủ Hoa Kỳ.

Bà Trần Tố Nga trong một cuộc họp báo tại Paris, Pháp.

Các luật sư William Bourdon, Amélie Lefebvre và Bertrand Repolt, những người đã hỗ trợ bà Tố Nga trong suốt hơn 10 năm qua đều lên tiếng rằng phán quyết của tòa án Pháp đang áp dụng một nguyên tắc thẩm quyền thống nhất lỗi thời, mâu thuẫn với các nguyên tắc hiện đại của luật pháp quốc tế và quốc gia. William cho biết ông rất "kinh ngạc" khi tòa án Pháp đã ủng hộ quan điểm của các công ty rằng họ đang hành động theo lệnh.

Đại diện hai công ty là Dow Chemical và Monsanto, hiện thuộc sở hữu của tập đoàn Bayer (Đức) cho biết họ hoan nghênh quyết định của tòa án và "thông cảm đối với bà Trần Tố Nga và tất cả những người đã phải chịu đựng trong chiến tranh Việt Nam".

Cho đến nay, chỉ có các cựu binh Hoa Kỳ và các quốc gia khác tham gia chiến tranh mới được bồi thường do chất độc da cam. Năm 2008, một tòa phúc thẩm liên bang của Hoa Kỳ đã bác bỏ vụ kiện dân sự chống lại các công ty hóa chất lớn của nước này do các nguyên đơn Việt Nam đưa ra.

Thất vọng về phán quyết của toà án, bà Trần Tố Nga nói: "Tôi tức giận nhưng không buồn. Chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh vì chính nghĩa của chúng tôi. Sự thật nằm ở phía chúng tôi".

Ông Nguyễn Văn Bốn (thành viên UGVF) và bà Trần Tố Nga tham dự một cuộc họp báo tại Paris, Pháp.

Vụ kiện đòi công lý cho các nạn nhân chât độc da cam của bà Nga đã nhận được sự ủng hộ rất lớn từ cộng đồng quốc tế. Đảng Cộng sản Đức (DKP) đã ra tuyên bố ủng hộ vụ kiện lịch sử của bà Trần Tố Nga. Theo TTXVN, tuyên bố của DKP gửi Đại sứ quán Việt Nam tại Đức có đoạn: “…phán quyết này một lần nữa bỏ mặc hàng triệu người dân Việt Nam cho đến nay vẫn đang phải gánh chịu hậu quả nặng nề của cuộc chiến tranh hóa học do quân đội Hoa Kỳ thực hiện trong cuộc chiến Việt Nam". Các tờ báo lớn uy tín của Đức như tờ Frankfurter Rundschau, Stern và kênh Deutsche Welle cũng lên tiếng ủng hộ vụ kiện của bà Nga, đồng thời nhấn mạnh lại những tác hại to lớn không chỉ về môi trường sinh thái mà còn về cả con người gây ra bởi chất độc hoá học dioxin trong chiến tranh Việt Nam.

Trước sự việc này người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết: “Chúng tôi lấy làm tiếc về phán quyết của tòa án đối với vụ kiện chất độc da cam của bà Trần Tố Nga. Việt Nam đã phải chịu hậu quả nặng nề từ chiến tranh, trong đó có tác động lâu dài và nghiêm trọng của chất độc da cam/dioxin. Chúng tôi ủng hộ việc các nạn nhân chất độc da cam/dioxin yêu cầu trách nhiệm pháp lý đối với các công ty hóa chất và sản xuất, thương mại chất độc da cam/dioxin của Hoa Kỳ trong cuộc chiến tranh tại Việt Nam. Chúng tôi cho rằng các công ty này phải có trách nhiệm khắc phục những hậu quả mà chất độc da cam/dioxin đã gây ra tại Việt Nam”.

Người phát ngôn cũng thông tin thêm rằng trong suốt thời gian vừa qua, Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp đã luôn luôn giữ liên lạc, trao đổi, đồng thời động viên bà Trần Tố Nga và sẵn sàng có các hỗ trợ phù hợp khi cần thiết.

ĐỖ HỮU