100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam: Báo chí đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc

Dự Hội thảo có các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam, và hơn 400 đại biểu các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương.

Hội thảo nhằm khẳng định những đóng góp to lớn báo chí cách mạng Việt Nam đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc qua các chặng đường lịch sử; là diễn đàn khoa học để các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, các thế hệ nhà báo, nhà lãnh đạo, quản lý báo chí trao đổi, thảo luận những vấn đề lý luận và thực tiễn về lịch sử hình thành và phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam. Từ đó, rút kinh nghiệm, đề xuất phương hướng, giải pháp phát triển báo chí phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Đồng thời, Hội thảo là hoạt động ý nghĩa, thiết thực chào mừng Kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), góp phần cổ vũ, động viên đội ngũ người làm báo tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, không ngừng nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thách thức, giữ vững bản lĩnh chính trị, đổi mới, sáng tạo, xung kích, tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hóa…

Ông Trần Cẩm Tú - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực ban Bí thư phát biểu tại hội thảo khoa học quốc gia

Khai sinh từ khát vọng giải phóng dân tộc, đồng hành cùng chặng đường lịch sử vẻ vang

Phát biểu tại chương trình, ông Trần Cẩm Tú - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực ban Bí thư bày tỏ: Hội thảo diễn ra vào thời điểm có ý nghĩa đặc biệt, khi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vừa tổ chức thành công các sự kiện trọng đại: Kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; và đang hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Có thể nói, hội thảo hôm nay là sự kiện quan trọng, mở đầu cho chuỗi hoạt động kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam.

Cách đây tròn một thế kỷ, ngày 21/6/1925 tại Quảng Châu (Trung Quốc), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng lập báo Thanh Niên - cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Đây không chỉ là dấu mốc khai sinh nền báo chí cách mạng Việt Nam, mà còn là bước khởi đầu cho sự nghiệp tuyên truyền, giáo dục, vận động quần chúng, chuẩn bị về tư tưởng và tổ chức cho cuộc cách mạng giải phóng dân tộc.

Ngay từ khi ra đời, báo Thanh Niên đã xác lập rõ chức năng tuyên truyền, giáo dục và tổ chức. Nội dung các bài viết không chỉ nâng cao nhận thức chính trị, khơi dậy lòng yêu nước, cổ vũ tinh thần đấu tranh cách mạng mà còn góp phần hình thành lực lượng cách mạng trung kiên, truyền bá lý tưởng cộng sản, hun đúc khát vọng độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.

Trong suốt chiều dài lịch sử, báo chí cách mạng đã đồng hành, gắn bó mật thiết với sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Đảng và dân tộc. Trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, báo chí là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, góp phần cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân vượt qua muôn vàn gian khổ, hy sinh, làm nên thắng lợi vĩ đại, bảo vệ vững chắc nền độc lập, thống nhất đất nước.

Bước vào thời kỳ đổi mới, trong bối cảnh đất nước phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế sâu rộng, báo chí cách mạng tiếp tục khẳng định vai trò là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân, là kênh thông tin quan trọng định hướng dư luận xã hội, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, phát huy dân chủ, thúc đẩy đối thoại xã hội trong không gian văn hóa chính trị cởi mở.

Trong những năm gần đây, nhiều cơ quan báo chí đã bước đầu làm chủ công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển đa nền tảng, hội nhập với báo chí khu vực và thế giới. Đội ngũ những người làm báo ngày càng bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi nghiệp vụ, tuân thủ đạo đức nghề nghiệp, thực sự là những chiến sĩ xung kích trên mặt trận thông tin, tuyên truyền, phòng chống “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Bên cạnh những thành tựu to lớn, báo chí cách mạng cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong kỷ nguyên số: sự bùng nổ công nghệ, trí tuệ nhân tạo, mạng xã hội và những tác động tiêu cực của cơ chế thị trường đã và đang đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với báo chí trong việc đổi mới mạnh mẽ tổ chức, nội dung, hình thức thể hiện và phương thức hoạt động.

Góp phần quan trọng củng cố niềm tin nhân dân

Tại hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh niềm tự hào về những thành tựu to lớn trong chặng đường 100 năm vẻ vang của Báo chí cách mạng Việt Nam.

Quang cảnh hội thảo khoa học quốc gia

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho biết: Hội thảo đã khẳng định những đóng góp to lớn của Báo chí cách mạng Việt Nam đối với sự nghiệp vẻ vang của Đảng và của dân tộc ta. “Dưới sự lãnh đạo của Đảng, báo chí đã vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, thử thách, bồi đắp niềm tin, thổi bùng ngọn lửa nhiệt huyết cách mạng trong mỗi thế hệ người dân Việt Nam, tạo nên sức mạnh đại đoàn kết dân tộc”.

Đông đảo các nhà báo đã vượt qua khắc nghiệt, mưa bom bão đạn của khói lửa chiến tranh, “vừa cầm bút, vừa cầm súng” để làm báo và chiến đấu. Hàng trăm nhà báo đã hy sinh, hàng nghìn người đã bị thương nhưng dòng chảy thông tin chưa bao giờ dứt. “Đảng, Nhà nước, nhân dân ta đời đời ghi nhớ công ơn của các nhà báo liệt sĩ đã góp phần tô thắm trang sử vẻ vang của Báo chí cách mạng Việt Nam và dân tộc Việt Nam anh hùng” - ông Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.

Gần 40 năm đổi mới, vai trò của báo chí thể hiện ngày càng rõ hơn trong việc tuyên truyền, cổ vũ toàn dân, toàn quân ta thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới của Đảng đã khởi xướng và lãnh đạo.

Báo chí tham gia giám sát, phản biện, đóng góp ý kiến xây dựng các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Báo chí góp phần quan trọng vào nhiệm vụ xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước trong sạch, vững mạnh, củng cố niềm tin của nhân dân.

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh: “Cơ đồ và uy tín đất nước Việt Nam hôm nay có phần đóng góp công sức không nhỏ của Báo chí cách mạng Việt Nam”. Mỗi người làm báo hôm nay cần tự hào với truyền thống 100 năm của Báo chí cách mạng Việt Nam.

Đồng thời, cần nhận diện rõ những chỉ đạo sâu sắc của Tổng Bí thư Tô Lâm là kỷ nguyên mới đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới cao hơn đối với Báo chí cách mạng Việt Nam. Đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm với nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại.

“Vừa thể hiện sự kỳ vọng, vừa là mệnh lệnh chính trị là lời hiệu triệu mỗi người làm báo, mỗi cơ quan báo chí cần phải đổi mới toàn diện tư duy, phương thức hoạt động và tổ chức bộ máy”, ông Nghĩa nói.

Tạo điều kiện thuận lợi nhất để báo chí thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới

Ông Nghĩa cũng lưu ý báo chí còn tồn tại nhiều hạn chế cần phải khắc phục. Có thể kể đến như: Sự lệch chuẩn thông tin ở một số ít cơ quan báo chí, xu hướng thương mại hóa, tình trạng vi phạm đạo đức báo chí, năng lực quản trị tòa soạn trong môi trường số chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn...

Theo Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, trước hết cần tiếp tục khẳng định báo chí là công cụ tư tưởng văn hóa sắc bén của Đảng. Do đó, việc giữ vững sự lãnh đạo của Đảng là nguyên tắc “bất di bất dịch”. “Đó cũng là sự bảo đảm căn cốt cho Đảng, cho tính Đảng, tính định hướng, tính cách mạng và nhân văn của nền báo chí nước nhà”.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu kết luận Hội thảo (Ảnh: H.N).

Cùng với đó, lãnh đạo, chỉ đạo định hướng báo chí phải là sự dẫn dắt chiến lược, khơi nguồn cảm hứng, tạo điều kiện để báo chí phát triển chuyên nghiệp, hiện đại, nhân văn, thật sự là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân và là diễn đàn tin cậy của các tầng lớp xã hội.

Tiếp nối truyền thống báo chí cách mạng 100 năm qua, chúng ta cũng cần tiếp tục xây dựng, củng cố, nâng tầm một thế hệ nhà báo tương lai bút sắc, lòng trong, tâm sáng, thấm nhuần tinh thần phụng sự tổ quốc, phục vụ nhân dân. Góp phần đào tạo người làm báo phải giỏi về nghiệp vụ báo chí, sâu sắc về lý luận chính trị, am hiểu thực tiễn đời sống xã hội và tinh thông về ứng dụng công nghệ.

Xây dựng thể chế, chính sách có tính định hướng và kiến tạo môi trường cho sự phát triển lành mạnh của báo chí; khẩn trương hoàn thiện hành lang pháp lý, trọng tâm là sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí 2016 và các văn bản hướng dẫn thi hành. “Quá trình sửa đổi cần quán triệt tinh thần không phải để cấm mà là để kiến tạo cho sự phát triển của báo chí” - ông Nghĩa lưu ý.

Đồng thời, cập nhật thể chế hóa các quan điểm, chủ trương mới của Đảng, đặc biệt là tinh thần Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đẩy mạnh nghiên cứu, khai thác ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ, nhất là công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, thực hiện chuyển đổi số báo chí gắn với cải cách bộ máy hành chính. Xây dựng các cơ quan báo chí chuyên nghiệp, hoạt động hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả và hội nhập quốc tế.

Tăng cường sự hiện diện của báo chí cách mạng ở các nền tảng mạng xã hội, làm chủ mặt trận thông tin tuyên truyền. Trước hết là sự phát triển của nền tảng số xuyên biên giới, giữ vững thương hiệu, vị thế của báo chí Việt Nam trong dòng chảy của báo chí truyền thông quốc tế. Ông cũng nhấn mạnh việc nâng cao hiệu quả kinh tế báo chí. Cần mạnh dạn nghiên cứu phát triển các mô hình kinh doanh mới phù hợp với môi trường số.

Nhà nước cần tạo hành lang pháp lý thuận lợi để có thể hỗ trợ ban đầu cho việc thử nghiệm và thúc đẩy các mô hình kinh tế báo chí đúng hướng. Bên cạnh đó, cần tiếp tục duy trì và hoàn thiện cơ chế đặt hàng, hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước đối với các nội dung, ấn phẩm phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để báo chí thực hiện tốt trách nhiệm của mình.