Chương trình Điện khí hóa nông thôn giai đoạn 2016-2020 mới đạt tỷ lệ 18,5%

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An phát biểu

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho biết, điện khí hóa nông thôn Việt Nam đã diễn ra một loạt các thay đổi cơ bản trong ngành điện, tỷ lệ hộ sử dụng điện tăng theo các mốc thời gian, từng bước, từ việc được sử dụng điện với giá hợp lý đến giá điện thống nhất theo quy định của Chính phủ và chất lượng dịch vụ ngày càng cao. Kể từ sau khi thống nhất đất nước (1975) việc đầu tư phát triển điện nông thôn chủ yếu là tập trung cấp điện cho các trạm bơm phục vụ tưới tiêu và cơ khí nhỏ phục vụ chương trình hợp tác hóa nông nghiệp với tỷ lệ các hộ gia đình có điện khoảng 2,5% tương đương 200.000 hộ dân, đến nay đã đạt 100% xã có điện, 99,26% hộ dân, với khoảng 15 triệu hộ dân nông thôn trong cả nước sử dụng điện, cơ bản đạt yêu cầu kỹ thuật.

Thứ trưởng Đặng Hoàng An nhấn mạnh: “Đáng chú ý, chương trình đã đáp ứng nhu cầu năng lượng để sản xuất, xoá đói giảm nghèo, giảm nhanh sự chênh lệch giữa đời sống nhân dân khu vực nông thôn và thành thị, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo”.

Trong giai đoạn 2016 - 2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo, với nhu cầu vốn 30.116 tỷ đồng để thực hiện mục tiêu hầu hết số hộ dân được sử dụng điện. Tuy nhiên, do ngân sách nhà nước còn thiếu, các nguồn tín dụng ưu đãi hạn chế, đến nay tổng vốn được giao cho giai đoạn 2016-2020 là 4.743 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 18,5%. Chỉ tiêu số hộ dân được cấp điện đạt thấp 19%, tương đương 204.737 hộ dân nông thôn; số xã được cấp điện hoàn thành 100%; cấp điện trạm bơm: 89/2.727 trạm đạt 3,26%; cấp điện cho 3/3 các đảo (đảo Bạch Long Vỹ; đảo Nhơn Châu; đảo Trần) có điện.

Theo ông Bùi Quốc Hùng - Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương), thực hiện chương trình cấp điện nông thôn, miền núi, hải đảo giai đoạn 2016-2020 theo Quyết định số 1740/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ với mục tiêu cấp từ lưới điện quốc gia: Cấp điện 17 xã chưa có điện (đạt 100% số xã có điện trên phạm vi cả nước), khoảng 1.055.000 hộ dân trên địa bàn 9.890 thôn, bản được cấp điện. Trong đó, việc cấp điện từ nguồn năng lượng tái tạo ngoài lưới điện quốc gia khoảng 21.000 hộ. Đồng thời bổ sung cấp điện cho 2 huyện đảo và 3 xã đảo.

Ông Trần Phước Hiền - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, nhờ có chương trình cấp điện nông thôn, miền núi, hải đảo, Quảng Ngãi từ địa phương có tỷ lệ sử dụng điện thấp nay đã đạt hơn 99,5% số hộ dân nông thôn có điện. Chính vì vậy đời sống của người dân có sự thay đổi, giảm nghèo. Hiện tỉnh cũng rất mong muốn cấp điện ở một số xã, đặc biệt là các xã khó khăn nhất.

Ông Rahul Kitchlu - Trưởng nhóm Ngành Năng lượng của WB tại Việt Nam - cho rằng, Việt Nam đã trở thành hình mẫu toàn cầu về chương trình điện khí hóa và nhiều quốc gia trên thế giới mong muốn học hỏi Việt Nam về quá trình điện khí hóa trong 2 thập kỷ qua. “WB đã huy động khoảng 2 tỷ USD trong cam kết 5 tỷ USD của WB cho chương trình điện khí hóa ở Việt Nam, theo đó điện khí hóa là một trong những ưu tiên của WB dành cho Việt Nam. WB hoan nghênh sáng kiến của Bộ Công Thương, Chính phủ Việt Nam trong việc huy động các nguồn lực để thực hiện chương trình này” - ông Rahul Kitchlu nhấn mạnh.

Quang cảnh hội nghị

Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng An, trong thời gian tới, với khối lượng, nhu cầu đầu tư cấp điện vùng sâu, vùng xa là rất lớn cần tiếp tục huy động nguồn lực khoảng 21.143 tỷ đồng để thực hiện cấp điện an toàn, ổn định cho khoảng 871.263 hộ dân của 6.811 thôn bản trên địa bàn 2.197 xã, cấp điện cho 2.638 trạm bơm quy mô vừa và nhỏ khu vực đồng bằng sông Cửu Long kết hợp cấp điện cho nhân dân; cấp điện lưới quốc gia hoặc các nguồn năng lượng tái tạo cho các đảo còn lại như: đảo Cồn Cỏ tỉnh Quảng Trị, Thổ Chu, An Sơn và Nam Du tỉnh Kiên Giang; các thôn đảo Ninh Tân, Ninh Đảo, Điệp Sơn, Bích Đầm của tỉnh Khánh Hòa và đang trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phương án cấp điện Côn Đảo...

Tổng vốn đầu tư ngân sách Trung ương vào khoảng 21.143 tỷ đồng. Nếu được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư cấp điện đảo Côn Đảo bằng lưới điện quốc gia, vốn sẽ tăng thêm khoảng 4.800 tỷ đồng. Đây là số vốn rất lớn và do vậy, một trong những giải pháp quan trọng là thu hút vốn từ nguồn quốc tế.

Bộ Công Thương đã làm việc với WB và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) có 2 khoản tín dụng rất quan trọng. Đó là, khoản tính dụng của WB khoảng 360 triệu USD (Bộ đã trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư vào ngày 31/12/2019) và khoản tín dụng thứ 2 là của ADB với 400 triệu USD cũng đã trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư (từ 31/12/2019). Bộ đang thiết kế tiếp một khoản vay của Chương trình phát triển chuyển đổi năng lượng bền vững với EU là 141 triệu USD, dự kiến dành riêng cho chương trình phát triển điện nông thôn miền núi, hải đảo là 71 triệu USD.

Về phía WB, ông Rahul Kitchlu cũng đề xuất 3 nội dung quan trọng để thực hiện các chương trình của Việt Nam, gồm cơ chế điều phối và phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành và các đơn vị liên quan nhằm đảm bảo triển khai thành công Chương trình Điện khí hóa nông thôn giai đoạn tới.

Tiếp đến là việc đổi mới và sáng tạo, cụ thể là các giải pháp kỹ thuật, như giải pháp không nối lưới để cấp điện nông thôn… và cuối cùng là việc sử dụng điện năng cho sản xuất, đây là một phần rất quan trọng trong việc cung cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo bởi điện năng không chỉ sử dụng cho thắp sáng nữa mà là cho sản xuất, cũng là phần rất quan trọng để thúc đẩy kinh tế số, nâng cao năng suất và đảm bảo phát triển thương mại cũng như kinh tế…. , ông Rahul Kitchlu khẳng định: “Về phía WB cũng như các đối tác phát triển tại Việt Nam, chúng tôi sẽ tiếp tục khẳng định và cam kết ủng hộ mạnh mẽ Chương trình cấp điện khu vực miền núi, nông thôn và hải đảo của Chính phủ Việt Nam”.

VÂN NGA