Đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về logistics

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, logistics là ngành dịch vụ được ví như là những “mạch máu”của nền kinh tế quốc dân, có vai trò quan trọng trong việc kết nối, hỗ trợ và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Thị trường logistics tại Việt Nam được cộng đồng doanh nghiệp (DN) và các tổ chức quốc tế đánh giá là một thị trường đầy tiềm năng để phát triển mạnh mẽ, nhất là sau khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát và các hoạt động sản xuất, kinh doanh phục hồi, tăng trưởng trở lại. Nhận thức được tầm quan trọng đó, thời gian qua, Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương đã luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ, tạo điều kiện cho ngành dịch vụ logistics phát triển.

Cùng với sự nỗ lực của cộng đồng DN, ngành logistics Việt Nam đã có những bước phát triển khá nhanh, tăng trưởng bình quân hàng năm từ 10-15%, bước đầu đáp ứng được yêu cầu của các khách hàng trong nước và quốc tế, đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam, đưa Việt Nam vào nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại quốc tế.

Đây là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh thương mại toàn cầu và trong nước gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhiều nền kinh tế trong khu vực và trên thế giới sụt giảm do tác động của dịch bệnh.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành dịch vụ logistics của nước ta vẫn còn nhiều hạn chế, chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, lợi thế địa kinh tế của Việt Nam; năng lực cạnh tranh của ngành còn thấp, chi phí logistics còn cao; sự liên kết giữa các doanh nghiệp xuất, nhập khẩu và doanh nghiệp dịch vụ logistics chưa chặt chẽ, kém hiệu quả.

Bộ trưởng chỉ ra một trong những nguyên nhân chủ quan chủ yếu của những hạn chế trên là sự thiếu hụt nguồn nhân lực, chưa thực sự đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển trong tình hình mới. Sự khó khăn về nguồn nhân lực của ngành logistics sẽ càng tăng thêm khi Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Quang cảnh diễn đàn

Theo Báo cáo logistics Việt Nam 2021, trong 9 tháng năm 2021, số DN vận tải, kho bãi đăng ký thành lập mới tăng 4,61%, số vốn tăng 43% so với cùng kỳ năm 2020. Tuy nhiên, tỉ lệ số DN lĩnh vực vận, tải kho bãi đăng ký thành lập mới so với tổng số DN cả nước vẫn còn khá khiêm tốn, chỉ chiếm khoảng 4,08%, với số vốn chiếm 1,88% và số lao động chiếm 3,04%. Điều này cho thấy quy mô vốn của các DN trong ngành vẫn còn hạn chế.

Cũng trong 9 tháng năm 2021, có 2.509 DN vận tải kho bãi phải tạm ngừng hoạt động, tăng 14,1% so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 5,56% tổng số DN tạm ngừng hoạt động của cả nước. Đồng thời có 571 số DN hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 4,46% tổng số DN giải thể của cả nước.

Đáng chú ý, hiện có hơn 4.000 DN logistics hoạt động chuyên nghiệp cung cấp dịch vụ logistics quốc tế. Chất lượng dịch vụ của các DN ngày càng được nâng cao nhờ tăng cường ứng dụng chuyển đổi số, cải tiến quy trình nghiệp vụ, đặc biệt là các DN logistics cung cấp dịch vụ cho thị trường châu Âu, Mỹ và Trung Quốc. Một số DN logistics cũng đã tham gia chương trình Hộ chiếu logistics thế giới (WLP) và nâng cao chất lượng cải thiện mối quan hệ với khách hàng quốc tế.

Tuy nhiên, các DN logistics Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với việc cạnh tranh gay gắt với các DN logistics nước ngoài. Chưa kể, DN dịch vụ logistics Việt Nam chiếm tỷ trọng lớn (khoảng 95%), nhưng đa số là các DN nhỏ và siêu nhỏ cung cấp các dịch vụ chưa có giá trị gia tăng cao, vì vậy doanh thu của các DN logistics nước ngoài luôn chiếm thị phần logistics cao hơn.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, trong cao điểm phòng, chống dịch Covid-19 tại Việt Nam, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng các doanh nghiệp logistics đã kêu gọi giảm giá cước vận tải, phí lưu kho lưu bãi đảm bảo tốt công tác tiêu thụ hàng hóa tạo nên thành quả tổng kim ngạch xuất - nhập khẩu đạt 600 tỷ USD nên đây là một nỗ lực chưa từng có của ngành logistics Việt Nam. Thứ trưởng bày tỏ mong muốn ngành logistics cần cùng với Nhà nước tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách. cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính cũng như các hoạt động kiểm tra chuyên ngành; tiếp tục huy động mọi nguồn vốn để nhanh chóng đầu tư đổi mới kết cấu hạ tầng, từng bước hiện đại hóa hạ tầng giao thông và các trung tâm logistics, phù hợp với quy hoạch cũng như tốc độ phát triển kinh tế quốc gia.

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Lê Quang Trung, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam cho biết, khó khăn lớn nhất các doanh nghiệp logistics đang gặp phải đó là đối phó với sự gián đoạn trong chuỗi cung cấp dịch vụ để duy trì hoạt động liên tục và sự tăng phi mã của cước vận tải biển cũng như sự thiếu hụt, mất cân bằng container trên toàn thế giới. Vấn đề tổ chức sản xuất, bố trí nhân lực làm việc phù hợp mà vẫn phải đảm bảo an toàn, các quy định về phòng chống dịch như 5K hay thực hiện 3 tại chỗ… Bên cạnh đó, doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam hiện có hơn 10 loại phí phải chịu đối với một container hàng xuất như: Phí chứng từ, phí xếp dỡ, phí vệ sinh container, phí cân bằng container, phí khai trọng lượng; vấn đề tỷ giá áp tùy tiện… rất nặng nề và phiền toái.

Ông Trần Tuấn Anh, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương

Ông Trần Tuấn Anh, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, Diễn đàn lần này thống nhất kiến nghị với cấp có thẩm quyền, các cơ quan chức năng về các giải pháp nhằm phát huy được nội lực của ngành logistics. Nhanh chóng phát triển logistics lên tầm cao mới để tận dụng tối đa những tác động tích cực đến từ việc thực thi các Hiệp định thương mại tự do, nhất là các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã ký kết. Đồng thời, ngành logistics cần hạn chế tối đa những tác động tiêu cực, vượt qua mọi khó khăn, thách thức để biến “nguy” thành “cơ”, đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về logistics, góp phần thúc đẩy ngành logistics của nước ta phát triển lên một tầm cao mới trong thời gian tới.

VÂN NGA