Đề xuất thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về quy hoạch

Sáng nay (ngày 30/5), phát biểu ý kiến tại hội trường về báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành, đại biểu Lê Văn Dũng (tỉnh Quảng Nam) đánh giá Quốc hội lựa chọn vấn đề giám sát tối cao rất đúng, trúng và cần thiết, có tác dụng rất lớn trong quá trình triển khai thực hiện thời gian tiếp theo. 

Đại biểu Lê Văn Dũng - tỉnh Quảng Nam (ảnh: Q.H)

Bên cạnh kết quả đạt được, đại biểu Lê Văn Dũng cho rằng, nhiều đồ án quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn còn hình thức, tính khả thi không cao, tính liên kết, đồng bộ với các quy hoạch ngành có liên quan như đất đai, đầu tư... Công tác lập quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng nông thôn mới có nơi chưa đồng bộ với quy hoạch sử dụng đất. Tính kế thừa, tính dự báo chưa cao, chưa được soát xét kỹ lưỡng và khoa học. Việc điều chỉnh quy hoạch cũng tồn tại ở nhiều cấp, có nơi chưa quan tâm đến rà soát, điều chỉnh quy hoạch; song ngược lại cũng có nơi thường xuyên điều chỉnh quy hoạch không theo nhu cầu khách quan; điều chỉnh để chạy theo dự án và xa rời với thực tiễn.

Về mối tương quan thứ bậc của các loại quy hoạch, theo đại biểu Lê Văn Dũng, quy định của Luật Quy hoạch nêu các nội dung quy hoạch tỉnh phải phù hợp với quy hoạch vùng, quy hoạch quốc gia; song hiện nay các quy hoạch này đang thực hiện đồng thời nên trong quá trình lập quy hoạch tỉnh, việc đánh giá liên kết vùng, xác định tính đồng bộ, phù hợp với quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng gặp nhiều khó khăn.

Cùng với đó, giám sát công tác quy hoạch vẫn còn nhiều khó khăn như nguồn nhân lực để thực hiện nhiệm vụ này tại nhiều địa phương chưa đáp ứng nhu cầu, nhất là ở cấp huyện. Thực tế cho thấy, tình trạng chất lượng quy hoạch thấp, việc quản lý quy hoạch không tốt dẫn đến vi phạm, phá vỡ quy hoạch trong thời gian qua, có một phần nguyên nhân từ đội ngũ tham mưu về công tác quy hoạch còn yếu và thiếu.

Khó khăn về nguồn vốn thực hiện công tác quy hoạch theo Luật hạn hẹp, chủ yếu bố trí từ nguồn ngân sách nhà nước nên không thể lựa chọn đơn vị tư vấn tốt dẫn đến chất lượng quy hoạch kém. Bên cạnh đó, nhiều đơn vị mong muốn xã hội hóa công tác quy hoạch, muốn được tài trợ bằng sản phẩm quy hoạch nhưng pháp luật chưa có quy định về vấn đề này nên không thể tiếp cận được.

Tại nhiều địa phương, mặc dầu chương trình, kế hoạch phát triển của các đô thị đã được ban hành nhưng chưa có các hướng dẫn cụ thể về tổ chức thực hiện và việc phân bổ nguồn lực để triển khai. Trong khi đó, huy động nguồn lực ngân sách cho phát triển đô thị không đủ để thực hiện các chương trình, kế hoạch phát triển đô thị.

Công tác xúc tiến đầu tư thu hút, huy động nguồn lực xã hội hóa rất hạn chế, do liên tục thay đổi về chính sách và thể chế, khó khăn về đơn vị tư vấn, tình trạng không đủ nguồn cung về đơn vị tư vấn dẫn đến một đơn vị phải thực hiện nhiều đồ án quy hoạch cho địa phương và một số bất cập rất lớn trong quá trình lựa chọn đơn vị tư vấn, thậm chí là copy quy hoạch từ tỉnh này sang tỉnh khác, từ huyện này sang huyện khác, từ xã này sang chỗ khác làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng quy hoạch. 

Từ những bất cập, hạn chế trên, đại biểu đề nghị Chính phủ khẩn trương ban hành quy hoạch tổng thể quốc gia, tạo nền tảng cốt lõi nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, khớp nối hệ thống quy hoạch trong cả nước.

Để hạn chế mâu thuẫn phát sinh khi các quy hoạch được lập đồng thời, đại biểu thống nhất cao với quan điểm của Viện nghiên cứu lập pháp về việc thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về quy hoạch do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban. Đây là giải pháp tối ưu nhằm hạn chế mâu thuẫn khi thực hiện đồng thời các loại quy hoạch và giải quyết các bất cập, vướng mắc phát sinh trong lúc chờ sửa đổi quy định có liên quan. 

Đồng thời, đề nghị Chính phủ chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương và cơ quan, đơn vị liên quan đề cao công tác phối hợp, chia sẻ thông tin, dữ liệu, trao đổi, thống nhất quan điểm trong quá trình quản lý các loại quy hoạch để giảm thiểu từ đầu các hạn chế, sai sót trong công tác quy hoạch; rà soát, sửa đổi, bổ sung Nghị định số 148 ngày 18/12/2020 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai nhằm đảm bảo phù hợp, thống nhất, đồng bộ với Luật Quy hoạch.