Không gian công cộng đa chức năng - khu vui chơi cho vùng ven sông Hồng

Khu vực ven sông Hồng trước kia từng ô nhiễm nặng nề nay đã trở thành không gian đa chức năng rộng 1.500m2, gồm có vườn cộng đồng, khu vui chơi trẻ em... dành cho cư dân phường Chương Dương. Những ngày Tết, người dân khu vực cầu Chương Dương lại có một không gian công cộng để vui chơi, đó Tết an lành, sạch sẽ.

Các tình nguyện viên cải tạo khoảng đất trống có nhiều rác thải thành không gian đáng sống

Ông Ngô Như Ý, Tổ trưởng Tổ 5, Khu dân cư Bạch Đằng 1, phường Chương Dương niềm nở, dự án được triển khai và làm thay đổi chất lượng sống của họ. "Chúng tôi mong mỏi khu vực này được cải tạo cả chục năm rồi và bây giờ nó đã trở thành hiện thực. Ngày trước, nơi đây toàn rác thải, nước bẩn, ô nhiễm môi trường. Còn bây giờ thì không gian không những mát mẻ, sạch sẽ mà còn đẹp, có chỗ vui chơi thì rõ ràng dự án này đã mang lại lợi ích rất lớn cho người dân, cải tạo cảnh quan cho khu dân cư, đồng thời góp phần làm đẹp cho thành phố. Tôi rất ấn tượng với các tổ chức triển khai vì dù khối lượng công việc nhiều nhưng thời gian làm rất nhanh và chất lượng vẫn đảm bảo tốt”.

Dự án thu hút sự tham gia của đông đảo tình nguyện viên và chính quyền địa phương tham gia hưởng ứng

Đây là hoạt động do mạng lưới "Vì một Hà Nội đáng sống" khởi xướng và The Think Playground – doanh nghiệp xã hội nghĩ về sân chơi trong phố phối hợp thực hiện. Cùng với sự ủng hộ của chính quyền, người dân tổ 16, phường Phúc Tân, dự án "Vì một Hà Nội đáng sống" đã cải tạo bờ vỡ sông Hồng thành một địa điểm sinh hoạt chung cho cả cộng đồng. Từ một khu ô nhiễm, nhiều phế liệu, khu vực bờ vỡ sông Hồng đã trở thành một không gian sạch sẽ, đa chức năng, là một nơi để người dân trong khu vực hội họp, gặp gỡ và là nơi vui chơi cho trẻ em.

Với sự chỉ đạo của Quận Ủy và UBND quận Hoàn Kiếm, hỗ trợ kỹ thuật của Phòng Tài nguyên và Môi trường, và công tác giải phóng mặt bằng của UBND phường Chương Dương, dự án đã cùng với người dân tại chỗ, các cán bộ, hội viên Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu Chiến binh phường Chương Dương, Urenco Hoàn Kiếm và các tình nguyện viên dự án đã dọn sạch hơn 200 tấn rác; tổ chức tập huấn cho cộng đồng về quản lý và giảm thải rác; xử lý nước thải sinh hoạt trước khi đổ ra sông Hồng; làm vườn rừng cộng đồng; làm sân chơi cho trẻ em; làm đường kết nối cộng đồng với không gian xanh...

Các cán bộ, hội viên phụ nữ phường Chương Dương đóng góp thu gom phế liệu, rác thải và trồng cây quanh khu vực không gian đa chức năng

Anh Lê Quang Bình, điều phối viên của mạng lưới "Vì một Hà Nội đáng sống" cho biết: Dự án thử nghiệm biến 1.500 mét vuông bãi rác thành một không gian xanh, sạch và đa chức năng đã cho chúng tôi nhiều hy vọng và kinh nghiệm để tiếp tục nhân rộng ra các khu vực khác của bờ đê sông Hồng. Dự án đã tạo ra một nền tảng để cho nhiều cá nhân, tổ chức chung tay. Hàng chục người yêu Hà Nội đã tình nguyện tham gia dọn rác, trồng cây; nhiều doanh nghiệp góp tiền làm đường, góp gạch tái chế từ rác nhựa giá trị thấp lát lối đi. Công tác giải phóng mặt bằng được thực hiện thuận lợi, huy động được sự tham gia của các đoàn thể... "Đây thực sự là một hệ sinh thái xã hội nơi mà mỗi bên đóng góp một phần dựa trên vai trò và năng lực của mình để mở rộng thêm không gian xanh cho Hà Nội” - anh Bình cho hay.

Lãnh đạo quận Hoàn Kiếm tưới cây trong không gian đáng sống

Anh Nguyễn Tiêu Quốc Đạt, đồng sáng lập của Think Playgrounds rất tâm huyết với việc thiết kế và xây dựng vườn rừng cùng cộng đồng theo phương pháp trường canh (permaculture) cũng tự hào: "Ngoài việc xây dựng các sân chơi trong phố và cải tạo không gian công cộng thân thiện cho trẻ em, trong dự án này, chúng tôi rất muốn triển khai ý tưởng vườn rừng sinh thái vì mô hình này giúp cho các khu dân cư có thể tăng khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu, mang lại lợi ích cho trái đất, loài sinh vật và con người. Không gian không phải theo cách hoang hóa, ô nhiễm như trước đây mà là khu vườn rừng có bàn tay chăm sóc của con người. Không gian này không chỉ tạo cảnh quan đẹp mắt, mà còn mang lại quả ngọt, rau xanh, thuốc nam cho mọi người. Hơn thế, vườn cây còn góp phần cải tạo nguồn đất bị ô nhiễm, chống sạt lở, đồng thời kết nối con người với thiên nhiên và kết nối mọi người với nhau”.

Là tổ chức chịu trách nhiệm cho hoạt động dọn rác và tập huấn về quản lý rác thải, anh Douglas Lee Snyder, Giám đốc của Keep Hanoi Clean chia sẻ, khi bắt tay vào dọn rác, chúng tôi mới thấy đây là thách thức không nhỏ bởi lượng rác thực tế gấp nhiều lần so với chúng tôi ước lượng ban đầu. Các tầng rác ăn sâu xuống đất, có chỗ phải tới 3m nên chúng tôi phải thuê máy đào cả ngày lẫn đêm để khai quật rác lên, và tổng số lượng rác khoảng 20 xe tải”. Anh Douglas cũng cho biết, sau khi dọn rác, Keep Hanoi Clean đã tổ chức tập huấn cho người dân phường Chương Dương về lối sống không rác thải, phân loại rác, xử lý rác thải sinh hoạt hữu cơ, cũng như vai trò của hệ sinh thái tự nhiên đối với sức khỏe và cuộc sống của con người.

và tham quan không gian công cộng đa chức năng tại phường Chương Dương

Bên cạnh đó, không gian công cộng còn có hệ thống quản lý nước thải và rác thải. Các tình nguyện viên lắp đặt hệ thống bể tự hoại composite để thu gom nước thải sinh hoạt, xử lý bằng các vi sinh vật kị khí và hệ thống bãi lọc trồng cây trước khi đổ ra sông Hồng, đồng thời phối hợp cùng chính quyền địa phương, Hội Phụ nữ xây dựng mô hình tái chế rác nhựa giá trị thấp như túi ni-lông, đồ nhựa dùng một lần, tạo thành các viên gạch tái chế, lát trên 100m2 vườn cộng đồng.

Hội phụ nữ phường Chương Dương là đơn vị trực tiếp tham gia vào dự án, chị Phạm Hồng Hạnh, Chủ tịch Hội Phụ nữ phường Chương Dương cho biết: “Chúng tôi đã huy động thành viên tham gia nhiệt tình vào dự án, từ việc nhặt rác đến làm vườn và trồng cây.Vi ệc dọn sạch bãi rác khổng lồ, tích tụ nhiều năm đã thay đổi môi trường sống của người dân, đồng thời, tạo điều kiện làm các hoạt động khác như sân chơi và vườn cộng đồng". Theo chị Hồng Hạnh, Hội Phụ nữ phường trực tiếp tham gia làm vườn và đã trồng được hơn ba mươi loài cây khác nhau, từ cây thuốc nam, rau, bầu bí cho đến các loại hoa và cây dài ngày như bơ, trứng gà. Đây sẽ một không gian tuyệt vời cho người dân thư giãn, giao lưu. Đặc biệt, nó còn là nơi hiếm hoi để cho trẻ em thành phố học về thiên nhiên, về cây cối, về môi trường.

Là một đơn vị được được Quận ủy và UBND quận Hoàn Kiếm giao điều phối cùng bốn tổ chức và các bên, Ông Lê Đỗ Phương - Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường quận cho biết, dự án làm sạch sông Hồng dựa vào cộng đồng tại ngách 43/32 Bạch Đằng, phường Chương Dương là dự án phù hợp với Chương trình 05-CTr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy về đẩy mạnh công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường; chủ động phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, ứng phó biến đổi khí hậu, giai đoạn 2021-2025. Dự án cũng phù hợp với Luật Bảo vệ môi trường 2020 về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân trong hoạt động bảo vệ môi trường.

"Ngay từ khi nhận được Kế hoạch thực hiện dự án, chúng tôi đã tham mưu UBND quận báo cáo Thường trực quận ủy, đồng thời xây dựng Kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện Dự án. Trong quá trình thực hiện Dự án chúng tôi nhận được nhiều sự ủng hộ từ Quận ủy, UBND quận, các phòng ban ngành, UBND phường, các đơn vị hỗ trợ thực hiện Dự án và đặc biệt sự tham gia nhiệt tình của cộng đồng dân cư sinh sống tại nơi thực hiện dự án. Đây là một dự án thí điểm đã thành công và kinh nghiệm để trong thời gian tới nhân rộng trên địa bàn quận Hoàn Kiếm" - ông Phương cho biết.

HỒNG NHUNG