Làng nghề bánh cuốn Thanh Trì được công nhận làng nghề truyền thống
(PNTĐ) - Sáng 9/3, tại đình làng Thanh Trì, UBND quận Hoàng Mai long trọng tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận danh hiệu “Làng nghề truyền thống Hà Nội” đối với làng nghề bánh cuốn Thanh Trì, phường Thanh Trì.
Bánh cuốn là một món ăn dân dã đã gắn bó với người Việt từ bao đời nay. Đi suốt chiều dài dân tộc, món ngon được làm từ bột gạo tẻ hòa quyện với mỡ hành, sau này là nhân thịt mộc nhĩ và nấm hương đã tạo nên bản sắc văn hóa ẩm thực của cư dân nhiều làng ở vùng châu thổ Bắc Bộ.
Trong các làng làm bánh cuốn, Thanh Trì được các thực khách và chuyên gia ẩm thực đánh giá rất cao bởi bánh mỏng như tờ giấy, trong như lụa, dẻo và thơm chấm với nước mắm cà cuống chua, cay, mặn, ngọt ăn kèm với chả hoặc đậu rán và rau sống.
Thanh Trì, vùng đất của món bánh cuốn đậm phong vị ẩm thực làng xã Việt vùng Bắc Bộ được bắt nguồn từ tên cổ Thanh Đàm nghĩa là ao xanh hay đầm xanh thuộc vùng trũng trấn Nam Sơn Hạ ven kinh thành Thăng Long xưa. Tuy nhiên, do kỵ úy tên vua Lê Thế Tông nên phải đổi tên thành Thanh Trì.
Sau này, khi tỉnh Hà Tây sát nhập vào Hà Nội (2008), một phần của huyện Thanh Trì sát nhập vào quận Hoàng Mai và địa danh Thanh Trì gắn với nghề làm bánh cuốn là một phường với tên gọi phường Thanh Trì thuộc quận Hoàng Mai ngày nay.
Nghề bánh cuốn Thanh Trì còn có cả những giá trị tri thức dân gian về quy trình sản xuất bánh được thực hiện theo tuần tự từ khâu lựa chọn gạo tẻ cho đến khi sản xuất thành sản phẩm bánh cuốn thanh, mỏng, mướt nhẹ và mang cả tri thức về kỹ thuật chế biến sản phẩm bánh cuốn mang đặc trưng riêng của Thanh Trì (được gọi là đặc sản của địa phương).
Hiện nay, trong làng còn bảo tồn được các dụng cụ làm bánh cũ như nồi đồng điếu, cối xay gạo bằng cối đá xanh, giàng để cối, cầu để bánh, vành khuôn tráng bánh bằng tre, que tre cất bánh, gáo và muôi bằng gáo dừa, vại nước mưa…
Bánh cuốn Thanh Trì đến nay vẫn giữ nguyên những kỹ thuật làm bánh từ thời xa xưa, mặc dù công nghệ và máy móc có thể giúp làm bánh nhanh hơn, năng suất hơn nhưng lại không tạo ra được những chiếc bánh ngon nhất.
Điều làm nên sự khác biệt, đặc biệt của bánh cuốn Thanh Trì so với các nơi làm bánh cuốn khác chính là: Gạo được chọn lựa kỹ càng, được ngâm ủ đủ thời gian và được say bằng cối đá giúp chiếc bánh có độ xốp dẻo, ngon hơn. Bánh được tráng bằng tay giúp cho chiếc bánh mềm dẻo hơn và ăn được nhiều hơn mà không bị ngấy.
Ngày 10/02/2015, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học công nghệ đã công nhận nhãn hiệu tập thể "Bánh cuốn Thanh Trì" trao cho Hội LHPN phường Thanh Trì quản lý. Đây là niềm vinh dự cho người phụ nữ Thanh Trì nói riêng, đã động viên, khuyến khích cộng đồng những người làm nghề tiếp tục gìn giữ và phát huy giá trị của nghề truyền thống bánh cuốn Thanh Trì.
Trong những năm qua chính quyền địa phương phường Thanh Trì đã quan tâm đến công tác giữ mối quan hệ, hợp tác với các hiệp hội làng nghề Việt Nam nhằm quảng bá thương hiệu bánh cuốn Thanh Trì cho cộng đồng và xã hội với mong muốn hình ảnh bánh cuốn được gìn giữ và phát huy nét đẹp truyền thống, món ăn giản dị, gần gũi của người Hà Thành.
Lãnh đạo quận Hoàng Mai trao Bằng công nhận danh hiệu "Làng nghề truyền thống" của UBND thành phố Hà Nội đối với làng nghề bánh cuốn Thanh Trì cho lãnh đạo và đại diện nhân dân phường Thanh Trì
Bánh cuốn Thanh Trì không chỉ là ẩm thực của người dân Thanh Trì nói riêng mà còn là đặc sản của người Hà Nội nói chung, người dân Thủ đô rất thích thưởng thức món đặc sản rất bình dân mà cũng rất tinh tế này.
Món ăn vừa gần gũi, giản dị nhưng lại vô cùng thanh tao, cũng chính vì sản phẩm này mà người dân trong và ngoài vùng đều biết đến vùng đất Thanh Trì. Đặc biệt bánh cuốn Thanh Trì còn được nhắc tới với những lời trìu mến, đậm nghĩa tình trong nhiều tác phẩm như: Hà Nội ba mươi sáu phố phường, Từ triều đình Huế đến chiến khu Việt Bắc, Thương nhớ mười hai…
Với lịch sử hình thành và phát triển hàng trăm năm, cùng các giá trị về lịch sử, văn hóa, kinh tế, du lịch thì Làng nghề bánh Cuốn Thanh Trì cần được bảo tồn, phát huy và phát triển ngày càng bền vững.
Chính vì vậy, UBND thành phố Hà Nội đã tặng Bằng công nhận danh hiệu "Làng nghề truyền thống" đối với làng nghề bánh cuốn Thanh Trì.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai Đàm Tiến Thắng cho rằng, mong muốn của quận trong thời gian tới làng nghề bánh cuốn Thanh Trì sẽ là một điểm du lịch làng nghề kết nối với các làng nghề trên địa bàn quận như làng nghề đậu phụ làng Mơ, phường Mai Động... Quận Hoàng Mai sẽ có kế hoạch từng bước xây dựng nền tảng để cho các làng nghề phát triển bền vững.
