Những nữ nhà báo tận tâm với nghề
(PNTĐ) - Nghề báo luôn nhọc nhằn, vất vả, nhất là đối với phái nữ. Thế nhưng, vượt qua khó khăn, trở ngại, những nữ phóng viên vẫn miệt mài với nghề, mang đến những tác phẩm báo chí chất lượng. Hãy cùng gặp gỡ một vài gương mặt nhà báo nữ trong dịp rất đặc biệt - kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
Lan toả những việc làm tốt trong xã hội
Trong 22 năm công tác tại báo Hànộimới, nhà báo Trần Thị Nguyệt Ánh (bút danh Dương Linh) đã có không ít trải nghiệm với nghề. Chị Ánh tâm sự: Với tôi, mỗi lần tác nghiệp là một trải nghiệm quý giá - từ những lần bám sát hiện trường đến các cuộc gặp gỡ người dân. Càng đi nhiều lại khiến đam mê với nghề báo của tôi ngày một lớn thêm...
Những nỗ lực bền bỉ trong công việc đã giúp chị Nguyệt Ánh gặt hái được một số thành quả, với nhiều giải thưởng và bằng khen của UBND TP Hà Nội, Hội Nhà báo Hà Nội…, trong đó, nhiều giải cao trong đó có các bài viết về gương Người tốt việc tốt. Như năm 2019, chị giành giải Nhất với bài “Người đi tìm ký ức hào hùng” khi viết về chị Phạm Thị Dần ở Phú Xuyên, người đã viết bài tôn vinh những người đã ngã xuống vì Tổ quốc và hỗ trợ nhiều gia đình hoàn thiện thủ tục để Nhà nước truy tặng liệt sĩ, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Năm 2022, bài “Canh cánh tâm nguyện giúp đời”, viết về Công dân ưu tú Thủ đô Phan Thị Bính ở Hoàng Mai, người đã bỏ tiền mua xe cứu thương để chở miễn phí bệnh nhân của chị đạt giải Ba. Và năm nay 2025, chị vinh dự giành giải Đặc biệt khi viết về cựu chiến binh Nguyễn Trung Chắt, với bài “Chuyện về người cha đặc biệt”.
Kể về bài viết được giải Đặc biệt trong cuộc thi viết về gương Người tốt việc tốt của Hội Nhà báo thành phố tổ chức năm nay, nhà báo Nguyệt Ánh chia sẻ: Cựu chiến binh Nguyễn Trung Chắt, một "ông bố" đã dành hơn hai thập kỷ để nuôi dạy hơn 300 trẻ mồ côi. Ông Chắt không chỉ nuôi dưỡng, mà còn chú trọng giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, và định hướng nghề nghiệp cho các em.
“Cảm phục ông là một người cựu chiến binh từng tham gia nhiều chiến dịch quan trọng, góp phần bảo vệ đất nước. Sau khi nghỉ hưu, đã dành tâm huyết và tài lực để thành lập ba trung tâm bảo trợ xã hội ở Hưng Yên và Lạng Sơn để nuôi dưỡng 300 trẻ em mồ côi. Bài viết của tôi đã lan tỏa được hình ảnh việc làm tốt của ông Chắt tới người xung quanh, đó là điều khiến tôi hạnh phúc nhất”, nhà báo Nguyệt Ánh xúc động chia sẻ.
Với chị Nguyệt Ánh, hành trình đi, gặp gỡ và chứng kiến những nghĩa cử cao đẹp của những người tốt là điều mà chị cảm động, trân quý nhất. Mỗi người một vẻ nhưng họ đều cho chị thấy cuộc sống thật tươi đẹp, ý nghĩa và người tốt vẫn luôn quanh ta. Tuy nhiên, với đề tài viết về người tốt việc tốt cũng có cái khó là nhiều người làm được rất nhiều việc tốt, việc tử tế nhưng lại từ chối lên báo, chỉ âm thầm với sứ mệnh giúp người của mình. “Nhiều khi, chúng tôi phải thuyết phục họ lan toả những điều tốt đẹp. Bản thân tôi khi viết, phải cố gắng làm sao để nêu bật được việc làm tốt của họ. Và khi gửi lại họ bài viết đã đăng tải, nhận được lời cảm ơn, tôi rất vui, thấy việc làm của mình có ý nghĩa. Nhiều người còn giới thiệu thêm cho tôi những người tốt, việc tốt khác để viết bài”, chị Ánh nói.
Theo nhà báo Nguyệt Ánh cho biết, nghề báo thường xuyên không có ngày nghỉ, nhất là những dịp lễ, Tết lại càng thêm vất vả hơn, nhiều lúc tưởng chừng nản chí, nhưng đằng sau chị còn có cả một tập thể Báo Hànộimới, nơi có những người lãnh đạo thấu hiểu, động viên, có những đồng nghiệp thân tình chia sẻ. Chị dự định, số tiền của giải thưởng Đặc biệt này sẽ làm thiện nguyện. “Tôi luôn nhớ lời ông Chắt, mỗi ngày làm 1 việc tốt thì tối đến sẽ ngủ ngon, mỗi ngày làm 1 việc tốt để nhân lên nhiều hơn những việc làm có ý nghĩa trong xã hội này. Đó cũng là tôn chỉ của Báo Hànộimới khi xây dựng chuyên mục viết về gương "Người tốt, việc tốt" và Quỹ thiện nguyện Trái tim nhân ái, hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn”…
Trong hành trình gắn bó với nghề báo của mình, nhà báo Nguyệt Ánh còn có 3 lần tới thăm Trường Sa, quần đảo thiêng liêng của Tổ quốc, với những kỷ niệm đặc biệt. “Mỗi chuyến đi tôi thấy thêm yêu Tổ quốc mình. Ba lần được đặt chân đến nhiều đảo chìm, đảo nổi ở Trường Sa, tôi luôn ý thức được trách nhiệm để làm tốt công việc của mình, từ đó thấy trân trọng và yêu quý hơn nghề nghiệp mà mình đã chọn”, chị Ánh nói.
Theo đuổi nghề bằng cả nhiệt huyết
Nghề báo là nghề đặc thù và có phần khắc nghiệt hơn những nghề khác. Các nhà báo, đặc biệt là nhà báo nữ phải chịu áp lực từ nhiều phía. Trong quá trình tác nghiệp, nhiều người đã không ngại khó, ngại khổ, lăn lộn đến hiện trường để kịp thời phản ánh hơi thở của cuộc sống, là cầu nối đưa những tâm tư, nguyện vọng của nhân dân đến với Đảng, Nhà nước và ngược lại. Công việc của họ nhiều khi không kể thời gian, có thể lúc mọi người nghỉ ngơi lại là lúc họ bắt tay vào viết, truyền tin, bài về cơ quan để bộ phận biên tập kịp thời biên tập, lên trang. Và rồi sau mỗi bài viết ấy, họ lại phải bắt tay ngay vào việc khai thác tin, bài và lập kế hoạch cho số báo tiếp theo.
Đối với nhà báo nữ, nhiều khi, họ phải thực sự tâm huyết với nghề mới có thể bước qua tất cả những rào cản, đưa hơi thở cuộc sống vào những trang viết để hoàn thành trách nhiệm với cơ quan, với xã hội, hoàn thành sứ mệnh của nghề. Nhưng, với nhiều nhà báo, nếu được chọn lại, vẫn chọn theo nghề, bới đó là đam mê. Như nhà báo Nguyễn Ngân, Đài Truyền hình Việt Nam từng chia sẻ, là phóng viên điều tra, có nhiều hôm, chị phải đi làm đến 2-3 giờ sáng mới về, đến hiện trường xảy ra vụ việc, hay thâm nhập vào các điểm nóng… Con trai chị khi nói về ước mơ của mình, đã chia sẻ rằng sau này sẽ trở thành một chiến sĩ công an để luôn bảo vệ mẹ…
Nhiều năm công tác tại Báo Dân tộc và Phát triển, nhà báo Thuý Hồng chủ yếu phản ánh về công tác dân tộc, chính sách dân tộc, đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số, nên thường xuyên có những chuyến đi thực tế tại các bản làng xa xôi của vùng đồng bào dân tộc và miền núi.
Theo nhà báo Thuý Hồng, làm việc tại một tờ báo có đặc thù riêng về công tác dân tộc, viết về vùng đồng bào DTTS, mỗi phóng viên ngoài việc phải tự trang bị cho mình những kiến thức về chương trình chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước còn phải tìm hiểu về bản sắc văn hóa, phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc ở mỗi địa bàn đến tác nghiệp để có thể hiểu hơn về đời sống của đồng bào. Đặc biệt là một phóng viên nữ lại cần trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng trong quá trình tác nghiệp ở những vùng sâu, vùng xa.
Chị Hồng thường xuyên có rất nhiều chuyến đi không hẹn trước. Cách đây khoảng 8 năm, cũng vào dịp tháng tháng 7, cơn bão lớn ập đến khiến nhiều gia đình đồng bào DTTS ở xã Quốc Việt, huyện Tràng Định (Lạng Sơn) sau một đêm không còn lại gì. Nhận lệnh của Ban Biên tập, Nhà báo Thuý Hồng cùng một đồng nghiệp đã vượt hơn 300 cây số để về xã Quốc Việt, với hành trang sơ sài là những ống kính máy ảnh mà không kịp mang theo đồ dùng cá nhân. Chuyến công tác đó, chị đã phải mất ngót 1 ngày lặn lội với đủ các phương tiện như xe khách, xe máy, bè mảng và… đi bộ mới vào tới những nhà dân bị cô lập.
Hay kỷ niệm về chuyến đi năm 2019 đến bản vùng cao Na Ư của xã Na Ư của huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên để tác nghiệp. “Khi đặt chân đến TP. Điện Biên, nghe ý định của chúng tôi muốn vào tìm hiểu, viết bài về đời sống đồng bào vùng biên giới Na Ư, một vài đồng nghiệp đã cảnh báo rằng, “đây là vùng biên giới giáp khu vực Tam giác vàng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm”, khiến chúng tôi khá lo lắng vì đã có một thời, Na Ư từng được mệnh danh là “bản chết” bởi trước đây số đối tượng phạm tội mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy bị phát hiện xử lý luôn đứng ở “Top” đầu trong các địa phương vùng Tây Bắc”, chị Hồng nói.
Nhưng khác xa với những tưởng tượng của các phóng viên về mảnh đất một thời từng là cái “rốn” tội phạm ma túy, Na Ư hiện ra thật bình yên. “Bước chân vào bản chúng tôi bắt gặp những ánh mắt, nụ cười thân thiện của bà con dân bản, không còn những cái nhìn nghi ngại với khách nơi xa đến như những năm trước đây. Trưởng bản là người dân tộc Mông chia sẻ rằng, mong qua thông tin của các nhà báo sẽ thay đổi cái nhìn khác về vùng đất và con người của Na Ư. Sau chuyến đi chúng tôi đã có những bài viết “Hồi sinh Na Ư” được đông đảo bạn đọc đón nhận”, chị Hồng xúc động.
Với nhà báo Thuý Hồng, làm báo viết về vùng đồng bào DTTS khó khăn là thế, nhưng niềm vui nhận được là tình cảm ấm áp của đồng bào miền núi. Niềm vui đó đơn giản chỉ là những lời động viên của bà con mỗi khi đến các bản làng. ‘Chúng tôi vui vì góp một phần nhỏ bé kịp thời phản ánh những vẫn đề về kinh tế- xã hội của bà con vùng cao, những bản làng khó khăn ở những vùng sâu, vùng xa nhất”, nữ phóng viên chia sẻ.
Những chuyến đi, những lần gặp khó khăn khi tác nghiệp càng giúp các nữ nhà báo trưởng thành hơn. Với nhà báo Mai Hương, báo Lao Động, “nhiệt huyết” và “đam mê” là những hành trang được chị mang theo suốt hành trình 9 năm làm báo của mình. Thời gian đó cũng chính là quãng thời gian nữ nhà báo trẻ tuổi rong ruổi từ Bắc vào Nam để lấy “chất liệu” cho những bài viết của mình. Nhà báo Mai Hương kể, năm 2020, chị nhận quyết định của Ban Biên tập luân chuyển công tác làm phóng viên khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Ở đây được 6 tháng, chị trở lại làm việc tại tòa soạn ở Hà Nội. Đến năm 2022, chị một lần nữa nhận quyết định thường trú tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và sau đó về thường trú tại Đà Nẵng.
“Còn nhớ ngày cầm quyết định luân chuyển công tác, trong tôi là sự vui mừng nhưng xen lẫn lo lắng về những chuyến hành trình sắp tới. Tôi phải sắp xếp lại mọi dự định, gia đình cũng phải gác lại phía sau; rồi áp lực công việc. Thân con gái sống xa nhà, tính chất công việc vất vả, thậm chí có những lúc “lăn lộn” nhưng chưa một giây tôi có ý nghĩ sẽ bỏ nghề; có khi chỉ vừa kết thúc công tác nơi này đã tính xin tòa soạn cho đi tiếp nơi khác. “Cũng vì yêu nghề quá, rồi nay đây, mai đó, có lẽ tôi vẫn chưa thể tìm được tấm chồng làm “bến đỗ” cho cuộc đời mình”- nữ nhà báo mỉm cười.
Chị Hương kể, kỷ niệm nhớ nhất là lúc theo chân các anh đồng nghiệp đến điểm sạt lở tại huyện Phước Sơn tỉnh Quảng Nam, chứng kiến cảnh tượng hoang tàn của một ngôi làng bị ảnh hưởng do thiên tai. Những cơn mưa ào ào đổ xuống trên con đường dẫn vào hiện trường chỉ cần nước dâng cao thêm chút nữa thì đoàn công tác có thể bị cuốn trôi. Thế nhưng, các phóng viên vẫn hăm hở đi với mong muốn có được những bản tin sớm nhất gửi đến bạn đọc. Hay lần khác, khi về thăm một ngôi làng của dân tộc Chăm tỉnh An Giang phía bên kia sông Hậu, chị đã chạy xe máy hơn 100 km dưới trời nắng chói chang từ TP Cần Thơ đến TP Châu Đốc nhưng chị và quay phim đã cố nán lại đợi đến khi hoàng hôn buông xuống để ghi lại những hình ảnh sinh hoạt của người dân làng Chăm với mong muốn giúp bạn đọc cảm nhận được về yên ả em đêm nơi làng quê miền sông nước này.
Những ngày làm việc thâu đêm suốt sáng, ngồi vỉa hè dưới cái nắng chói chang “chạy” tin bài cho kịp thời hạn, rồi những đợt công tác kéo dài gần cả năm trời là những kỷ niệm không thể nào quên trong sự nghiệp làm báo của nhà báo Mai Hương. “Trong cuộc đời các nhà báo, phóng viên, có lẽ điều quý giá nhất thu nhận được chính là những trải nghiệm và cảm xúc từ những nơi mình đi qua, với con người, vùng đất mình đã gặp gỡ và đặt chân đến”, nhà báo Mai Hương chia sẻ. Hiện nay, nhà báo Mai Hương đang thường trú tại Hải Dương. Những cuộc gặp gỡ, những chuyến đi, với Mai Hương là niềm vui, tự hào, hạnh phúc khi được đi đến mọi nẻo đường của Tổ quốc…
