Bà Chu Hà Lan, Cử nhân Luật, Ủy viên Ban Thường vụ, Chánh Văn phòng Hội nữ trí thức Hà Nội, Hội viên CLB Thăng Long:
Vai trò của nhân sĩ, trí thức cần được đề cập trong văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV
(PNTĐ) - Góp ý xây dựng Văn kiệnĐại hội Đảng lần thứ XIV của Đảng là một phần hữu cơ của sứ mệnh người trí thức: Biến điều đúng đắn thành điều phổ biến, biến điều tốt đẹp thành chuẩn mực vận hành.
Hà Nội – thành phố của ký ức và khát vọng – nơi mỗi góc phố, hàng cây đều gìn giữ dấu ấn của những thế hệ đã lặng thầm cống hiến cho Thủ đô. Từ mái trường, viện nghiên cứu, bệnh viện đến doanh nghiệp, chính những con người trí tuệ ấy đã góp phần làm nên khí chất Hà Nội: điềm tĩnh, bản lĩnh, nhân văn và luôn hướng tới cái mới.
Trong mạch nguồn ấy, đội ngũ nhân sỹ, trí thức – đặc biệt là các nữ trí thức - chính là nhịp đập bền bỉ của trí tuệ và lòng yêu nước, đưa ánh sáng của khoa học, sự tử tế của nghề nghiệp và tinh thần trách nhiệm công dân vào từng quyết sách, từng công việc hằng ngày.
Bởi phía sau mỗi dòng chữ trên văn bản, mỗi quy trình trong bộ máy là đời sống của người dân, là tương lai của con em chúng ta. Khi tiếng nói của trí thức được lắng nghe, dữ liệu được tôn trọng, bằng chứng được soi chiếu, thì niềm tin xã hội sẽ thêm bền chặt, đồng thuận sẽ thêm vững vàng.
Trong giai đoạn hiện nay, khi Hà Nội đang triển khai Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ Thành phố (2020 - 2025), cùng với Nghị quyết số 45-NQ/TƯ (2023) của Trung ương về xây dựng và phát huy đội ngũ trí thức trong giai đoạn mới, việc phát huy vai trò của trí thức về công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền càng trở nên cấp thiết và mang ý nghĩa chiến lược.
Sau 15 năm thực hiện NQ 27-NQ/TƯ của Ban chấp hành TƯ Đảng khóa X về đội ngũ trí thức, đến Hội nghị TƯ lần thứ 8, ngày 24/11/2023, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã ra Nghị quyết số 45-NQ/TƯ về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn cách mạng mới.
Thực tế trong bất cứ giai đoạn cách mạng nào, ở bất cứ lĩnh vực nào, cán bộ nữ trí thức bao giờ cũng đóng vai trò quyết định. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay xấu”. Tại Hội nghị TW lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã ra Nghị quyết số 45-NQ/TƯ về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn cách mạng mới.
Như chúng ta đã biết lịch sử dân tộc Việt Nam là lịch sử dựng nước và giữ nước. Trong hàng ngàn năm lịch sử ấy phụ nữ luôn giữ vai trò quan trọng, họ là những người chống giặc ngoại xâm kiên cường, bất khuất; họ là những người lao động cần cù, thông minh, sáng tạo. Họ còn là những người sản sinh ra những thế hệ anh hùng của dân tộc anh hùng; chính vì vậy phụ nữ luôn có vai trò quan trọng trong xã hội.
Chúng ta đã đi qua nhiều cuộc đối thoại cởi mở: những hội nghị góp ý văn kiện, những bàn tròn về quy hoạch, những nhóm làm việc về chuyển đổi số, y tế, giáo dục, môi trường. Tôi nhớ một cuộc làm việc về ô nhiễm sông hồ đô thị: nhà khoa học đưa dữ liệu quan trắc, kỹ sư đề xuất công nghệ xử lý, chuyên gia kinh tế tính bài toán tài chính, cán bộ cơ sở nêu vướng mắc khi triển khai. Khi nhân sĩ trí thức cùng lên tiếng, bức tranh giải pháp trở nên rõ ràng.
Trong chuyển đổi số, nhiều đề xuất đến từ các nhóm chuyên gia trí thức nữ đã góp phần thay đổi quy trình cung ứng dịch vụ công; ở giáo dục, những kiến nghị về kỹ năng số, năng lực số được đưa vào chương trình; ở y tế, các báo cáo phân tích dữ liệu giúp tối ưu mạng lưới khám chữa bệnh; ở đô thị, sáng kiến “thành phố chia sẻ dữ liệu” mở đường cho kho dữ liệu dùng chung. Tất cả đều bắt đầu từ tinh thần: nói thẳng, nói đúng, nói để cùng làm.
Trong dòng chảy đổi mới và hội nhập, nữ trí thức Hà Nội đã khẳng định bản lĩnh, tri thức và trách nhiệm xã hội của mình thông qua hàng loạt hoạt động tư vấn, phản biện và hiến kế chính sách. Dưới mái nhà chung của Hội Nữ trí thức Hà Nội, hơn 300 hội viên là các nhà khoa học, chuyên gia, giảng viên, doanh nhân đã và đang góp phần lan tỏa tinh thần khoa học - đổi mới - nhân văn.
Trong công tác xây dựng Đảng, nhiều đồng chí là Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thành phố đã trực tiếp góp ý vào các văn kiện Đại hội Đảng bộ các cấp; tham gia phản biện về công tác cán bộ nữ, cơ chế phát triển đảng viên trẻ trong giới khoa học, và chính sách khuyến khích sáng kiến từ cơ sở.
Trong xây dựng chính quyền, các chuyên gia nữ thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, Học viện Hành chính Quốc gia, Viện Khoa học Xã hội Việt Nam… đã góp ý Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi), đề xuất mô hình “Hội đồng tư vấn phản biện độc lập” tại các sở, ngành. Một số nhóm nghiên cứu đã phát triển “Bản đồ chính sách bình đẳng giới”, tích hợp dữ liệu giới trong đánh giá tác động chính sách, giúp chính quyền ra quyết định khách quan và bao trùm hơn.
Trong đổi mới phương thức lãnh đạo và quản trị công, các nữ trí thức đi đầu trong áp dụng công nghệ và dữ liệu mở: các diễn đàn “Nữ trí thức với chính quyền số”, “Khoa học với chính sách công” đã trở thành nơi lan tỏa tinh thần phản biện dựa trên bằng chứng. Nhiều sáng kiến về sức khỏe cộng đồng, môi trường, giáo dục số được triển khai hiệu quả sau đại dịch Covid-19.
Những đóng góp đó thể hiện rõ trí tuệ, bản lĩnh và tấm lòng của trí thức nữ Hà Nội – mềm mại mà kiên cường, khoa học mà đầy nhân văn – góp phần xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh, gần dân và vì dân.
